Phát hiện nhiều tỉnh, thành phố 'lỏng lẻo' trong thu chi ngân sách Nhà nước (bài 1)

6 giờ trướcBài gốc

Những vi phạm “cố hữu”

Về thu ngân sách nhà nước, KTNN cũng điểm tên 10 địa phương chưa hoàn thành một số chỉ tiêu thu nợ thuế do cơ quan thuế cấp trên giao như: TP Hà Nội, Thái Bình, Kon Tum, Bình Phước, Bình Định, Phú Yên, Thừa Thiên Huế, Bắc Giang, Bạc Liêu, Điện Biên. Trong 10 tỉnh này, ngoài Điện Biên ra thì 9 tỉnh còn lại tiếp tục có tên trong danh sách địa phương chưa kịp thời áp dụng các biện pháp đôn đốc, cưỡng chế nợ thuế theo quy định.

Đoàn công tác của Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm tra dự án ở địa phương.

Vẫn là tỉnh Phú Yên và Bình Phước, KTNN chỉ rõ chưa điều chỉnh, hoặc chậm điều chỉnh đơn giá thuê đất khi hết thời kỳ ổn định đơn giá thuê đất, cụ thể tỉnh Bình Phước (tồn 177 hồ sơ), Phú Yên (7 trường hợp). Chưa dừng lại, tại tỉnh Bình Định còn một số khoản thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nộp ngân sách năm 2023 chưa đủ điều kiện quyết toán thu NSNN theo quy định nhưng cơ quan thuế chưa thực hiện tra soát để xử lý.

Tại tỉnh Bạc Liêu thì công tác thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp còn có những hạn chế; Vĩnh Long thu tiền sử dụng khu vực biển chưa được tính toán thống nhất với quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hoàn thuế GTGT sau thời điểm dự án đã đi vào hoạt động, phát sinh doanh thu chưa đúng quy định.

Dù vấn đề thu ngân sách tại một số địa phương còn “lỏng lẻo” xong khi kiểm toán đến phần chi ngân sách, kết quả cũng không khả quan hơn. KTNN một lần nữa lại “điểm tên” hàng loạt thành phố, tỉnh quen thuộc. Cụ thể, liên quan đến vấn đề chi thường xuyên, một số địa phương như TP Hà Nội, tỉnh Thừa Thiên - Huế, Thái Bình, Bình Phước, Bình Định, Phú Yên chưa bố trí đủ mức tối thiểu 10% tổng số thực hiện thu tiền sử dụng đất để thực hiện công tác đo đạc, đăng ký đất đai, lập cơ sở dữ liệu hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Thậm chí tỉnh Bình Phước, Bình Định còn giao tự chủ cho một số đơn vị sự nghiệp công lập chưa cân đối đủ nguồn thu dịch vụ để làm giảm trợ cấp từ ngân sách; tỉnh Bình Định, Thái Bình, Điện Biên chuyển nguồn không đúng quy định. Tỉnh Bạc Liêu giao dự toán kinh phí tự chủ cho một số cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp nhưng sử dụng một phần nguồn cải cách tiền lương (CCTL) do các đơn vị đang quản lý để chi tiền lương theo dự toán; chưa báo cáo thường trực Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh về sử dụng dự phòng ngân sách theo quy định.

Các đoàn kiểm toán khi vào cuộc về vấn đề chi đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) cũng đã thẳng thắn chỉ ra hai địa phương là Thừa Thiên Huế và Phú Yên không bố trí đủ vốn cho các dự án chuyển tiếp phải hoàn thành trong năm 2023. Hai tỉnh Kom Tum, Bắc Giang chưa ưu tiên và chưa bố trí đủ số vốn để thu hồi vốn ứng trước. Thậm chí như tỉnh Kom Tum đã ứng trước dự toán năm sau khi chưa thu hồi hết số ngân sách đã ứng trước dự toán từ các năm trước. Đáng chú ý có tới 5 tỉnh, thành phố gồm Bình Thuận, Bình Định, Bắc Giang, Điện Biên, Hà Nội bố trí vốn quá thời gian quy định. Có những tỉnh còn “mạnh dạn” hơn khi bố trí vốn cho một số dự án không có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 như Thái Bình (huyện Hưng Hà); Kon Tum (huyện Ngọc Hồi); Bình Định (thị xã An Nhơn).

KTNN cũng nêu rõ: Tại một số tỉnh, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 chưa đảm bảo theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ như Bình Phước mới được 72%; Kon Tum 72%; Phú Yên 64%; Thừa Thiên Huế 81%; Bạc Liêu 90%; Điện Biên 86%. Nhiều địa phương còn tình trạng kéo dài thời gian giải ngân thanh toán vốn đầu tư công chưa phù hợp theo quy định; một số khoản tạm ứng chi đầu tư XDCB đã quá hạn nhưng chưa được thu hồi; một số dự án đã phê duyệt quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành quá thời hạn 6 tháng nhưng chủ đầu tư chưa giải quyết công nợ, tất toán tài khoản…

Chưa chú trọng quản lý, sử dụng tài sản công

Thông tin từ báo cáo của KTNN còn cho thấy, trong quá trình thực hiện kiểm toán tại một số địa phương năm 2024, KTNN đã làm rõ tại Bộ Xây dựng một số đơn vị chưa được phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất. Bộ Y tế khi thực hiện công tác sắp xếp lại, xử lý nhà, đất của các đơn vị sự nghiệp còn một số tồn tại.

Cụ thể, tại Trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh chưa di dời được các hộ gia đình ra khỏi khuôn viên trụ sở làm việc hoặc chưa xử lý dứt điểm việc di dời các hộ dân trong khuôn viên. Đáng chú ý, khi tiến hành kiểm toán tại một số trường, bệnh viện thuộc Bộ Xây dựng, Bộ Y tế, đoàn công tác cũng phát hiện có đơn vị sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê, liên doanh, liên kết khi chưa lập đề án, hoặc đã lập đề án nhưng chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt và cũng tại Bộ Xây dựng đã sử dụng số xe ôtô vượt định mức…

Liên quan đến việc kiểm toán báo cáo tài chính lĩnh vực doanh nghiệp và tổ chức tài chính, KTNN đã phát hiện tại Công ty thuốc lá Vinataba có một số khoản đầu tư vào công ty liên doanh, liên kết, đầu tư dài hạn bị thua lỗ. Lỗ lũy kế đến ngày 31/12/2023 ở công ty này là 225,60 tỷ đồng và 1 khoản đầu tư dài hạn lỗ lũy kế đến ngày 31/12/2023 là 13,18 tỷ đồng.

Tính đến 30/9/2024, tình hình thực hiện kiến nghị kiểm toán năm 2023 của KTNN đã đạt được những kết quả khả quan. Cụ thể, số kiến nghị xử lý tài chính, kiến nghị khác đã thực hiện là 34.517 tỷ đồng/49.940,1 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 69%. Về kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn, điều hành cơ chế, chính sách, có 24/198 văn bản đã được Chính phủ, các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thực hiện hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung theo kiến nghị của KTNN. Về kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân, có 44/107 báo cáo kiểm toán kiến nghị kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân đã được đơn vị thực hiện. KTNN sẽ tiếp tục đôn đốc các đơn vị được kiểm toán thực hiện kiến nghị kiểm toán và cập nhật thông tin báo cáo Quốc hội.

Tổng hợp sơ bộ kết quả kiểm toán đối với các báo cáo kiểm toán đã phát hành, KTNN kiến nghị xử lý tài chính 12.823 tỷ đồng, trong đó kiến nghị tăng thu NSNN 395 tỷ đồng; giảm chi NSNN 4.171 tỷ đồng; kiến nghị khác 8.257 tỷ đồng; đồng thời kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới một số nội dung không phù hợp với quy định chung của Nhà nước và thực tiễn đối với 92 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý; kiến nghị chấn chỉnh hoạt động của đơn vị được kiểm toán và trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức có liên quan trong công tác quản lý, điều hành, sử dụng tài chính công, tài sản công.

Phạm Huyền

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/kinh-te/phat-hien-nhieu-tinh-thanh-pho-long-leo-trong-thu-chi-ngan-sach-nha-nuoc-bai-1--i747700/