Một nhóm nghiên cứu quốc tế dẫn đầu bởi nhà địa chất Stewart Jamieson từ Đại học Durham (Anh) đã có phát hiện ấn tượng khi khảo sát một khu vực hoang vắng ở Wilkes Land, phía Đông Nam Cực: Một thế giới đã bị lãng quên suốt 34 triệu năm.
"Phát hiện này giống như mở một hộp thời gian" - GS Jamieson nói.
Nam Cực hiện tại và 34 triệu năm trước có cảnh quan khác biệt - Minh họa AI: Thu Anh
Cuộc khảo sát kéo dài từ năm 2017, sử dụng radar xuyên băng để tìm hiểu cảnh quan bị lớp băng vĩnh cửu che lấp.
Những gì mà dữ liệu vệ tinh và radar xuyên băng phơi bày ở Wilkes Land là một cảnh quan hùng vĩ với những dãy núi cao và thung lũng sâu, cùng dấu vết của sông ngòi, rừng rậm cổ đại.
Hàng triệu năm trước, Nam Cực trôi về phía cực Nam của hành tinh và sự hình thành các dòng hải lưu đã cô lập lục địa này khỏi vùng nước ấm hơn, các tảng băng khổng lồ từ đó hình thành.
Các sông băng thường nghiền nát địa hình bên dưới khi chúng di chuyển, nhưng vì băng ở khu vực Nam Cực này rất lạnh nên chúng di chuyển rất chậm, dẫn đến xói mòn tối thiểu.
Kết quả là cảnh quan được bảo tồn với độ chi tiết đáng kinh ngạc dù đã trôi qua 34 triệu năm.
Nhóm nghiên cứu đã xác định được 3 khối đất cao lớn, mỗi khối có chiều dài khoảng 120-169 km, rộng khoảng 85,3 km. Chúng bị ngăn cách bởi các thung lũng có chiều rộng tới khoảng 40,2 km và sâu gần 1,2 km.
Các nhà khoa học đang phân tích chi tiết hơn một phần của "thế giới đã mất" này nhằm thiết lập lại dòng thời gian mà cảnh quan cũng như lớp băng bên trên đã tiến hóa.
Theo GS Neil Ross, đồng tác giả từ Đại học Newcastle (Anh), nghiên cứu này cũng giúp họ hiểu được cách cảnh quan có thể tiến hóa như thế nào trước sự thay đổi nhiệt độ khắc nghiệt, một dữ liệu quan trọng để ứng phó với biến đổi khí hậu trong tương lai.
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Communications.
Anh Thư