Phát huy giá trị Di tích Cảng Quân sự Đông Hà gắn với phát triển du lịch

6 giờ trướcBài gốc

Dấu tích còn lại của Di tích Cảng Quân sự Đông Hà. (Ảnh: Nguyên Lý/TTXVN)

Cảng Quân sự Đông Hà nằm ở bờ Nam sông Hiếu, thuộc địa phận phường 2, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Di tích này được Bộ Văn hóa-Thông tin xếp hạng quốc gia theo quyết định số 236/QĐ-VH ngày 12/12/1986.

Năm 2013, theo đề nghị của Bộ Quốc phòng, Cảng Quân sự Đông Hà được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Di tích Quốc gia Đặc biệt thuộc hệ thống Di tích lịch sử Đường Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh.

Trong chiến dịch giải phóng Quảng Trị năm 1972, sau khi cụm cứ điểm Đông Hà bị tiêu diệt, Cảng Quân sự Đông Hà nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền cách mạng và trở thành một trong những nơi tập kết, giao nhận hàng của tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển, trước khi vận chuyển vào phía Nam.

Trước nhu cầu ngày càng cao của việc vận chuyển hàng hóa cho chiến trường miền Nam và phát huy vị trí chiến lược của một cảng sông, ngày 1/3/1973, Hội đồng Chính phủ ra lệnh thành lập Ban lãnh đạo Cảng Đông Hà nhằm chỉ đạo việc xây dựng cảng thành nơi trung chuyển hàng hóa giữa tuyến vận tải thủy theo đường Hồ Chí Minh trên biển với tuyến vận tải bộ bằng cơ giới theo đường Trường Sơn.

Lực lượng vận chuyển theo đường thủy do đoàn tàu Hồng Hà dùng tàu VSSO của Cục Vận tải đường biển chuyển hàng hóa, vũ khí từ Hải Phòng vào Cửa Việt rồi cập bến và giao hàng tại cảng Đông Hà.

Lực lượng bốc xếp là Tiểu đoàn 160, Binh đoàn 559 làm nhiệm vụ bốc chuyển hàng ở cảng đưa đến nơi tập kết tại các kho nằm dọc Đường 9 từ Đông Hà lên Cam Lộ. Từ đó, hàng hóa tiếp tục được vận chuyển bằng ôtô theo Đường 9 đến cầu Đakrông rồi nhập vào Đường 14 đi A Lưới vào miền Nam trên hệ thống đường Trường Sơn.

Một lượng lớn vũ khí, đạn dược, thuốc men, nhu yếu phẩm từ hậu phương miền Bắc đã qua Cảng Đông Hà để vào chiến trường miền Nam, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc.

Tu bổ, phục hồi Di tích Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà

Mới đây, ngày 25/2, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký quyết định số 404/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà, tỉnh Quảng Trị.

Theo quyết định, khu vực lập quy hoạch có vị trí tại phường 2, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Quy mô lập quy hoạch có diện tích là 1,552ha, bao gồm: toàn bộ diện tích Khu vực bảo vệ Di tích Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà (theo Quyết định số 2383/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ), trong đó khu vực bảo vệ 1 có diện tích là 0,615ha và khu vực bảo vệ 2 có diện tích là 0,908ha.

Phần diện tích 0,029ha thu hồi của Khách sạn Sài Gòn-Đông Hà, có vị trí tiếp giáp với điểm di tích Lô cốt thuộc Di tích Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà, để bổ sung vào khu vực bảo vệ cảnh quan cho Di tích.

Mục tiêu quy hoạch là bảo tồn, tu bổ, tôn tạo Di tích Cảng Quân sự Đông Hà, một trong những di tích thành phần quan trọng thuộc hệ thống Di tích Lịch sử Quốc gia Đặc biệt Đường Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh, trở thành điểm giới thiệu và giáo dục về lịch sử đấu tranh cách mạng, bảo vệ Tổ quốc vẻ vang của dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, về đạo lý uống nước nhớ nguồn cho các thế hệ người Việt Nam.

Đồng thời, việc quy hoạch nhằm phát huy giá trị Di tích Cảng quân sự Đông Hà trở thành công viên văn hóa-lịch sử, cảng du lịch, điểm du lịch văn hóa, về nguồn hấp dẫn; góp phần tôn tạo cảnh quan sinh thái bờ Nam sông Hiếu cũng như cảnh quan kiến trúc đô thị của thành phố Đông Hà, kết nối với các điểm tham quan, du lịch quan trọng của tỉnh để hình thành các sản phẩm du lịch đặc thù, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Dấu tích còn lại của Di tích Cảng quân sự Đông Hà. (Ảnh: Nguyên Lý/TTXVN)

Vùng bảo vệ nghiêm ngặt bao gồm toàn bộ diện tích 0,615ha của Khu vực bảo vệ 1 của Di tích; là khu vực có các yếu tố gốc cấu thành di tích cần bảo vệ nghiêm ngặt, bao gồm các công trình: Bến đứng, Bến nghiêng, Lô cốt.

Vùng đệm phụ trợ cho di tích gồm toàn bộ diện tích 0,937ha của khu vực bảo vệ 2 của di tích; là khu vực cảnh quan, sân vườn và các công trình bao quanh khu vực bảo vệ 1, tạo vùng đệm bảo vệ cảnh quan Di tích.

Định hướng phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch

Theo quy hoạch, để phát huy giá trị Di tích Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà gắn với phát triển du lịch, sẽ phát triển sản phẩm du lịch trải nghiệm "Thăm chiến trường xưa và đồng đội" gắn kết Di tích Cảng Quân sự Đông Hà và hệ thống di tích lịch sử cách mạng khác trên địa bàn tỉnh Quảng Trị; hình thành sản phẩm du lịch tìm hiểu lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán, tham quan trải nghiệm tại các làng nghề thủ công truyền thống (làm bún, đan tre, trồng lúa)…

Về các tuyến du lịch, xây dựng các tuyến du lịch trên cơ sở lấy yếu tố gốc tạo nên giá trị của di tích là hạt nhân trong phát triển du lịch. Tuyến du lịch nội vùng, nội tỉnh kết nối Di tích Lịch sử Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà với các di tích lân cận.

Tuyến du lịch đường bộ kết nối đến với Khu lưu niệm Tổng Bí thư Lê Duẩn, thành cổ Quảng Trị, Di tích Đôi bờ Hiền Lương-Bến Hải, sân bay Tà Cơn, địa đạo Vịnh Mốc, Di tích Cồn Tiên-Dốc Miếu...

Tuyến du lịch liên tỉnh kết nối Di tích Quốc gia Đặc biệt Cảng Quân sự Đông Hà với các khu Di tích Quốc gia Đặc biệt lân cận: Quần thể Di tích Cố đô Huế (thành phố Huế); Vườn quốc gia Phong Nha-Kẻ Bàng (Quảng Bình)...

Nguồn vốn đầu tư thực hiện quy hoạch bao gồm vốn ngân sách nhà nước và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật về đầu tư công và pháp luật về ngân sách nhà nước…

Quyết định cũng nêu rõ các giải pháp thực hiện gồm: giải pháp quản lý quy hoạch; giải pháp về tổ chức bộ máy quản lý; giải pháp về đầu tư, huy động vốn; giải pháp phát triển nguồn nhân lực quản lý, bảo vệ di tích và huy động sự tham gia của cộng đồng; giải pháp về thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ thiên tai.

Dấu tích của Di tích Cảng Quân sự Đông Hà. (Ảnh: Nguyên Lý/TTXVN)

Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị có trách nhiệm tổ chức công bố công khai quy hoạch bằng các hình thức phù hợp, tạo sự đồng thuận, nhất trí cao trong triển khai thực hiện; tiến hành rà soát, cắm mốc ranh giới khoanh vùng các khu vực bảo vệ di tích theo mốc giới xác định trong quy hoạch.

Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị cập nhật ranh giới diện tích Quy hoạch vào Hồ sơ khoa học xếp hạng di tích và Quy hoạch tỉnh Quảng Trị, Điều chỉnh quy hoạch chung thành phố Đông Hà và quy hoạch sử dụng đất của tỉnh Quảng Trị phù hợp với từng thời kỳ; thực hiện đầu tư xây dựng trong phạm vi bảo vệ của di tích trên nguyên tắc tuân thủ các quy định của Quy hoạch được phê duyệt tại quyết định này và các quy hoạch có liên quan được lập theo quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm lưu giữ và lưu trữ hồ sơ đồ án quy hoạch được duyệt theo quy định của pháp luật; tổ chức thẩm định nội dung chuyên môn đối với các dự án thành phần liên quan đến bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích và các dự án thành phần thuộc Di tích Cảng Quân sự Đông Hà thuộc nội dung quy hoạch được duyệt.

Bộ theo dõi, giám sát, kiểm tra tiến độ thực hiện quy hoạch, bảo đảm đúng mục tiêu, đúng nội dung và đúng kế hoạch được phê duyệt; tuân thủ theo trình tự, quy định của pháp luật về di sản văn hóa và pháp luật liên quan.

Các bộ, ngành liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn có trách nhiệm phối hợp, theo dõi, giám sát, tạo điều kiện giúp đỡ Ủy ban Nhân dân tỉnh Quảng Trị triển khai thực hiện Quy hoạch./.

(Vietnam+)

Nguồn VietnamPlus : https://www.vietnamplus.vn/phat-huy-gia-tri-di-tich-cang-quan-su-dong-ha-gan-voi-phat-trien-du-lich-post1014414.vnp