Phát huy giá trị truyền thống qua âm nhạc đương đại

3 ngày trướcBài gốc

Sức hút của truyền thống kết hợp hiện đại

Ra mắt vào ngày 1/3, MV Bắc Bling của Hòa Minzy được phối khí từ nhạc cụ truyền thống như sáo trúc, trống, phách, đàn nguyệt, đàn nhị, đàn đáy và dàn âm thanh điện tử, kết hợp rap, xẩm, chèo, quan họ cùng nhiều hình ảnh bắt mắt về di sản văn hóa của Bắc Ninh như chùa Dâu, tranh Đông Hồ, đền Bà chúa Kho, đền Đô, làng gốm Phù Lãng, hội Lim, khăn mỏ quạ, nón quai thao, áo tứ thân. Nhờ thế, MV Bắc Bling có đến 10 triệu lượt xem trong ba ngày, 24 triệu lượt xem và top 1 Trending của YouTube sau 6 ngày ra mắt, top 2 Trending thế giới trên YouTube, top 1 Trending YouTube tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Úc, đã khẳng định sự lan tỏa mạnh mẽ của một tác phẩm mang đậm màu sắc văn hóa - nghệ thuật truyền thống kết hợp âm hưởng hiện đại.

MV Bắc Bling là thành công mới nhất của xu hướng lấy văn hóa - nghệ thuật truyền thống làm chất liệu và cảm hứng sáng tạo. Đây là xu hướng âm nhạc hiện đại rất được khán giả ưa thích, gây “sốt” trên các bảng xếp hạng trong những năm gần đây. Như ca sĩ Hoàng Thùy Linh với các ca khúc lấy chất liệu lịch sử, văn học, từ tiết tấu pop sôi động pha trộn nhạc dân gian ngũ cung ở Ðể Mị nói cho mà nghe đến Duyên âm, Kẻ cắp gặp bà già, Tứ phủ, Gieo quẻ, See tình, Link đều thu hút đông đảo khán giả trên thị trường trong nước và ngoài nước. Hòa Minzy cũng từng rất thành công với Thị Mầu có giai điệu “bắt tai”, cuốn hút bởi tiếng rao mõ làng dân dã, Kén cá chọn canh pha trộn khéo léo giữa dân ca Bắc Bộ và âm nhạc điện tử hiện đại. Ca sĩ Phương Mỹ Chi có album Vũ trụ cò bay với 10 ca khúc lấy ý tưởng từ các tác phẩm văn học trong sách giáo khoa, thể hiện ấn tượng chủ đề tôn vinh văn hóa truyền thống trong âm nhạc đương đại khi kết hợp nhạc điện tử, dân ca, chầu văn, chèo với các nhạc cụ dân tộc là đàn nhị, sáo, đàn bầu và múa chén.

Cảnh trong MV Bắc Bling của Hòa Minzy

Những màn trình diễn Trống cơm kết hợp giữa giai điệu dân gian, rap và hơi hướng R&B của NSND Tự Long, Soobin Hoàng Sơn, Cường Seven, Dạ cổ hoài lang của Bằng Kiều, Đào Liễu của rapper Binz biến tấu từ chất liệu chèo cổ trong Anh trai vượt ngàn chông gai đã tạo nên sức lan tỏa lớn trong xã hội, thậm chí giúp chương trình truyền hình thực tế này trở thành một sự kiện văn hóa tiêu biểu nhất của năm 2024.

Cũng sử dụng văn hóa truyền thống làm điểm tựa, nhiều tiết mục của Chị đẹp đạp gió 2024 đã gây được ấn tượng mạnh với khán giả. Như ca nương Kiều Anh kết hợp Cô đôi thượng ngàn với sáng tác mới Phong nữ, Bùi Lan Hương phổ nhạc theo phong cách quan họ, chèo và đưa bài thơ Tự tình II của Hồ Xuân Hương, cùng một câu chèo cổ vào bài hát Từ chối em nhẹ nhàng thôi; đội của ca sĩ Tóc Tiên với Ra giêng anh cưới em, Mùa Xuân đầu tiên, Rồi tới luôn, tái hiện văn hóa Nam Bộ qua áo bà ba và âm hưởng âm nhạc đặc trưng.

Với 54 dân tộc, Việt Nam sở hữu nền tảng văn hóa - nghệ thuật truyền thống rất phong phú và đặc sắc từ tuồng, chèo, cải lương, múa rối, múa dân gian, múa cung đình, múa tín ngưỡng đến ca trù, hát xoan, bài chòi, quan họ, nhã nhạc, hát văn, xẩm..., rồi đàn bầu, sáo trúc, trống, phách, đàn nguyệt, ngũ cung... Đây là nguồn chất liệu quý cho nghệ sĩ sáng tạo nên những sản phẩm mang màu sắc riêng, vừa giữ gìn bản sắc, vừa phù hợp với thị hiếu khán giả trẻ.

Phát huy giá trị của nghệ thuật truyền thống

Ngày 6/3 vừa qua, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức Hội thảo “Thực trạng và giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống Việt Nam trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế”. Hội thảo lần nữa khẳng định sự phong phú và giá trị vô tận của kho báu văn hóa - nghệ thuật truyền thống Việt Nam, góp phần tạo nên bản sắc của từng nghệ sĩ, nhà sáng tạo nội dung. Bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống là cách đưa giá trị văn hóa thấm sâu vào đời sống, hòa quyện cùng chính trị, kinh tế, xã hội, tạo nên sức mạnh tổng hợp của quốc gia, dân tộc.

Trống cơm trong chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai

Thời hiện đại, âm nhạc điện tử và công nghệ số “lên ngôi”, nghệ thuật truyền thống đứng trước nguy cơ mai một. Trong hội thảo trên, MV Bắc Bling và Anh trai vượt ngàn chông gai được nhắc đến nhiều lần như một ví dụ tiêu biểu về bảo tồn và phát huy nghệ thuật truyền thống. Theo PGS-TS. Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội thì bảo tồn, phát huy giá trị truyền thống theo cách mà Hòa Minzy hay ê kíp Anh trai vượt ngàn chông gai đang làm, đó là sáng tạo dựa trên nền truyền thống. Qua MV Bắc Bling cho thấy, nếu có sự hợp tác giữa các nghệ sĩ để tạo ra sức sống mới cho nghệ thuật truyền thống thì sẽ rất hấp dẫn công chúng đương đại. “Phải phát triển thị trường cho nghệ thuật truyền thống bằng sức sáng tạo mới, hình thành thị trường bền vững cho nghệ thuật truyền thống và phải biết giới trẻ đang cần gì, thích gì và đưa cho họ cái đó. Kinh nghiệm rút ra là các bạn trẻ bây giờ không phải là không yêu âm nhạc truyền thống của cha ông, mà là các bạn chưa được tiếp cận”- ông Bùi Hoài Sơn chia sẻ.

Theo NSND Tự Long - Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội, những màn trình diễn đậm chất văn hóa - nghệ thuật truyền thống trong Anh trai vượt ngàn chông gai được đón nhận là bởi sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất liệu dân gian và hiện đại. Chúng tôi đưa hơi thở cuộc sống vào những bài hát dân gian, truyền thống khiến chúng một lần nữa hội nhập, hòa nhập trở lại với đời sống hiện đại. Chúng ta cần đẩy mạnh cách tiếp cận với công chúng trẻ và cần giáo dục nghệ thuật truyền thống cho trẻ từ tiểu học. Trẻ con ngày nay nghe Beethoven, Mozart từ trong bụng mẹ nhưng không được nghe lời ru trên cánh võng của cha ông mình.

Việt Nam đang đề cao việc phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, trong đó có âm nhạc và nghệ thuật biểu diễn. Phát triển công nghiệp văn hóa cần sáng tạo, bản sắc, độc đáo, chuyên nghiệp. Ta về ta tắm ao ta/ Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn - lời rap mang đậm chất xẩm của NSND Xuân Hinh trong MV Bắc Bling, gợi lên lòng tự hào, sự suy ngẫm về truyền thống của dân tộc. Những sản phẩm âm nhạc đương đại sáng tạo trên nền tảng truyền thống góp phần vừa bảo tồn, phát huy giá trị di sản dân tộc, vừa định hình nên bản sắc riêng của nhạc Việt và nâng cao vị thế công nghiệp văn hóa Việt trong hội nhập quốc tế.

Đan Khanh

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/phat-huy-gia-tri-truyen-thong-qua-am-nhac-duong-dai-316988.html