Phát huy sức mạnh nội sinh, thể hiện khát vọng vươn mình

10 giờ trướcBài gốc

Đức Phúc hạnh phúc trong cuộc thi Intervision 2025 tổ chức tại Nga. (Ảnh Nhân vật cung cấp)

Đáng chú ý, các giá trị văn hóa truyền thống tiếp tục được gìn giữ và phát huy, mang hơi thở đương đại, trở thành nguồn lực tinh thần to lớn, tạo động lực để phát triển đất nước bền vững trong giai đoạn mới.

Âm nhạc và điện ảnh - một năm thăng hoa

Lĩnh vực âm nhạc năm 2025 đánh dấu sự bùng nổ của các concert quốc gia-những chương trình nghệ thuật chính luận tổ chức bài bản, quy mô lớn thu hút được sự quan tâm của cộng đồng. Tiêu biểu như concert Tổ quốc trong tim tổ chức tại Sân vận động quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội) thu hút hơn 50.000 khán giả. Với sự hòa quyện tinh tế giữa âm nhạc dân tộc, các ca khúc cách mạng với công nghệ hiện đại, cân bằng giữa giữ gìn di sản và sáng tạo đương đại, các concert quốc gia góp phần khơi dậy niềm tự hào dân tộc, lan tỏa tinh thần yêu nước trong cộng đồng, tạo động lực cho thế hệ trẻ tiếp tục gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa Việt.

Phó Giáo sư, Tiến si Bùi Hoài Sơn - Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội bày tỏ sự lạc quan: Nếu được tổ chức chuyên nghiệp và kết hợp với các ngành dịch vụ khác, các concert quốc gia sẽ trở thành động lực phát triển bền vững cho nền công nghiệp văn hóa Việt Nam. Cùng với đó, trong năm cũng ghi nhận sự “lên ngôi” của các ca khúc nhạc trẻ, đa dạng về phong cách, thể loại, giàu bản sắc văn hóa truyền thống và cảm hứngyêu nước.

Một “dấu son” trong lĩnh vực âm nhạc năm qua đó là chiến thắng vang dội của ca sĩ Đức Phúc tại Intervision Song Contest 2025 tại Moscow, Nga, với ca khúc “Phù Đổng Thiên Vương” (sáng tác Hồ Hoài Anh). Trong thư biểu dương ca sĩ Đức Phúc, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi gắm niềm tin tưởng rằng từ chiến thắng này sẽ là động lực để ca sĩ Đức Phúc nói riêng và đội ngũ văn nghệ sĩ Việt Nam nói chung tiếp tục phát huy tài năng, không ngừng sáng tạo, đóng góp tích cực cho nền âm nhạc nước nhà và quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới; đồng thời tạo nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho tuổi trẻ Việt Nam tiếp tục cống hiến và sáng tạo, đóng góp tinh hoa Việt Nam vào dòng chảy văn minh nhân loại.

Trong lĩnh vực điện ảnh, nhiều bộ phim Việt Nam lập kỷ lục doanh thu và nhận được đánh giá tích cực từ giới chuyên môn. Số liệu thống kê từ Box Office Vietnam, tính đến đầu tháng 12/2025, tổng doanh thu phòng vé Việt đã đạt khoảng 5.700 tỷ đồng, cao chưa từng có (năm 2023 là hơn 1.500 tỷ đồng, năm 2024 là 1.900 tỷ đồng). Trong đó tỷ lệ phim nội địa cũng gia tăng, nếu năm 2024, phim nội địa Việt chiếm 42% thị trường thì năm 2025 con số này là trên 62%, khẳng định sức hút ngày càng lớn của phim nội.

Đáng chú ý, dòng phim lịch sử - chiến tranh cách mạng có sự trở lại mạnh mẽ. Nổi bật trong số đó là Mưa đỏ đạt doanh thu phòng vé chưa từng có trong lịch sử (hơn 714 tỷ đồng), đồng thời giành giải Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24.

Bên cạnh đó, các phim về chiến tranh cách mạng, đề tài người lính hoặc khai thác những nhân vật lịch sử được hiện đại hóa trong cách kể chuyện đã mang đến sắc diện đa dạng cho phim Việt, như: Địa đạo-Mặt trời trong bóng tối, Tử chiến trên không...

Cục trưởng Cục Điện ảnh Đặng Trần Cường phân tích: Ở những bộ phim này, các nhà làm phim đã tìm được cách dung hòa giữa giá trị lịch sử và ngôn ngữ điện ảnh hiện đại, mang đến những tác phẩm điện ảnh giàu cảm xúc với chất lượng nghệ thuật cao. Thành công của những bộ phim cho thấy khán giả Việt không hề thờ ơ mà luôn sẵn sàng đón nhận và đồng hành cùng dòng phim chiến tranh, cách mạng.

Bên cạnh sự thành công của các tên tuổi làm phim đã được “định danh” thì những nỗ lực bứt phá, khẳng định tiếng nói đa dạng của các nhà làm phim trẻ đã thổi luồng gió mới vào điện ảnh nước nhà, được công chúng đón nhận.

Tiêu biểu có thể kể đến như các đạo diễn Huỳnh Lập (Nhà gia tiên, doanh thu hơn 240 tỷ đồng), Thu Trang (Nụ hôn bạc tỷ, doanh thu hơn 200 tỷ đồng), Pom Nguyễn (Quỷ nhập tràng, doanh thu hơn 150 tỷ đồng), Hoàng Nam (Đèn âm hồn, doanh thu hơn 100 tỷ đồng)... Một số phim độc lập, thiên về tính nghệ thuật tuy không “ghi điểm” doanh thu song cũng nhận được những đánh giá tích cực từ giới chuyên môn, như Đàn cá gỗ của đạo diễn Nguyễn Phạm Thành Đạt, Quán Kỳ Nam của đạo diễn Leon Quang Lê...

Tiến sĩ Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển điện ảnh Việt Nam đánh giá: Năm 2025 đánh dấu bước phát triển vượt bậc về thị phần của phim nội địa, của sự tăng trưởng thị trường điện ảnh Việt Nam và đặc biệt là trong thời gian gần đây có nhiều bộ phim trong nước, các nhà làm phim trẻ, các bạn làm phim độc lập có những sáng tạo được mời chào, ghi nhận và được trao giải ở Liên hoan phim quốc tế.

Cơ hội và thách thức

Năm 2025 ghi nhận sự thâm nhập ngày càng sâu của trí tuệ nhân tạo (AI) vào các lĩnh vực văn học-nghệ thuật. Trong điện ảnh, AI tham gia vào khâu biên tập, dựng hình, mô phỏng bối cảnh, lồng tiếng, xử lý hậu kỳ. Trong âm nhạc, AI được sử dụng để tạo ra một bản nhạc mới bằng cách sử dụng các yếu tố âm thanh có sẵn, hòa âm nền, thậm chí mô phỏng giọng hát. Trong nhiếp ảnh, AI được dùng để chỉnh sửa, tạo dựng bối cảnh, mang lại hiệu ứng ấn tượng hơn cho người xem. Trong văn học, AI hỗ trợ các tác giả về cấu trúc tác phẩm, mô phỏng phong cách của nhiều thể loại khác nhau...

Tuy nhiên, việc sử dụng AI trong hoạt động sáng tạo cũng đang gây nhiều tranh cãi. Một cuộc thi nhiếp ảnh trong năm đã phải thu hồi giải thưởng vì phát hiện có tác phẩm sử dụng can thiệp kỹ thuật vượt quá mức cho phép, làm giả bố cục ảnh bằng công cụ AI, vi phạm thể lệ về việc không can thiệp tự nhiên. Trong lĩnh vực âm nhạc, các tác phẩm do AI sáng tạo cũng đang gây ý kiến trái chiều về việc khai thác, sử dụng nguồn dữ liệu từ các tác phẩm nổi tiếng, đặt ra những yêu cầu về vấn đề bảo vệ bản quyền.

Nhiều nghệ sĩ bày tỏ lo ngại về sự phát triển quá nhanh của AI có thể gây đảo lộn hệ giá trị truyền thống, khiến ranh giới giữa tác phẩm được sáng tạo bởi con người và sản phẩm được hỗ trợ của thuật toán trở nên mờ nhạt. Dù không thể phủ nhận những lợi ích của AI, song theo quan điểm của các nghệ sĩ, hoạt động văn hóa- văn nghệ chỉ có thể phát triển bền vững khi sáng tạo đi đôi với sự trung thực và khi công nghệ được dùng như một công cụ hỗ trợ, chứ không phải phương tiện thay thế hoàn toàn yếu tố tài năng và lao động nghệ thuật của người nghệ sĩ. Thực tế này đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho tác quyền, trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp của nghệ sĩ và tiêu chuẩn đối với các cuộc thi nghệ thuật.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng, năm 2025 ghi nhận tinh thần chủ động hội nhập của văn hóa-văn nghệ Việt Nam trên mọi lĩnh vực. Điện ảnh Việt Nam hiện diện tại nhiều Liên hoan phim quốc tế. Liên hoan quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ VI tổ chức tại 4 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Ninh Bình, Hải Phòng và Thành phố Hồ Chí Minh đã thu hút hơn 1.000 nghệ sĩ trong nước và quốc tế. Festival quốc tế Âm nhạc mới Á-Âu lần thứ IV tổ chức tại Hà Nội và Phú Thọ quy tụ gần 300 nghệ sĩ đến từ 15 quốc gia.

Cùng với đó, các dự án bảo tồn di sản, quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống tiếp tục được đẩy mạnh, với sự tham gia chủ động của thế hệ gen Z, góp phần khẳng định vị thế, thương hiệu của Việt Nam trên bản đồ thế giới. Từ đây cho thấy văn hóa-văn nghệ đang bước vào giai đoạn chuyển đổi mạnh mẽ, việc phát huy sức mạnh nội sinh (truyền thống, bản sắc, giá trị lịch sử,...) được đặt song song với chiến lược hội nhập quốc tế, xây dựng ngành công nghiệp văn hóa có tính cạnh tranh, đóng góp vào dòng chảy sáng tạo toàn cầu.

PHONG ĐIỆP

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/phat-huy-suc-manh-noi-sinh-the-hien-khat-vong-vuon-minh-post930112.html