Phát huy vai trò báo chí trong phản biện xã hội

8 giờ trướcBài gốc

Phản biện xã hội là một trong những chức năng quan trọng của báo chí. Không chỉ truyền tải thông tin, báo chí còn góp phần hoàn chỉnh chính sách, phản ánh tâm tư, nguyện vọng và những vấn đề phát sinh từ thực tiễn.

Nhà báo Mạnh Thường (Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Đồng Tháp) tác nghiệp tại xã Mỹ Xương, huyện Cao Lãnh (Ảnh: Mỹ Lý)

Trong những năm qua, Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Đồng Tháp luôn làm tốt chức năng truyền thông chính sách, thông tin đầy đủ và kịp thời những chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Bên cạnh đó, Đài còn là kênh “truyền dẫn” kết nối giữa chính quyền và Nhân dân, tạo đồng thuận xã hội, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Trong bối cảnh hiện nay, báo chí không chỉ giữ vai trò là kênh thông tin, tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, mà còn phải thể hiện rõ vai trò là một thiết chế phản biện xã hội quan trọng, phản ánh trung thực tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, đồng thời phát hiện những bất cập trong quản lý, chính sách và đề xuất giải pháp phù hợp với thực tiễn.

Có thể kể ra các loạt bài điều tra của một số cơ quan báo chí về tình trạng tham nhũng lãng phí, tiêu cực trong thu - chi đầu năm học, bất cập trong quy hoạch đô thị, hay những bài viết phản ánh tác động của chính sách đến đời sống người lao động, doanh nghiệp nhỏ… đã được các cơ quan quản lý lắng nghe và có điều chỉnh phù hợp.

Tại Đồng Tháp, bên cạnh việc tập trung tuyên truyền thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, các đề án lớn của tỉnh và tăng cường truyền thông quảng bá, nâng cao hình ảnh địa phương, các Chương trình truyền hình của Báo và Đài Phát thanh Truyền hình cũng đã và đang phát huy vai trò phản biện xã hội thông qua các đề tài phản ánh mang tính xây dựng.

Các Chương trình như “Đồng hành cùng Nhân dân” là cầu nối giữa chính quyền với Nhân dân khi lãnh đạo tỉnh và các ngành chức năng trực tiếp giải đáp nhiều vấn đề liên quan đến đời sống người dân. Tiểu mục “Thông tin từ đường dây nóng”, ghi nhận phản ánh của người dân về tình trạng ô nhiễm môi trường, các cây cầu, tuyến đường hư hỏng chậm được sửa chữa, xây mới gây khó khăn trong việc đi lại…đã thể hiện sự nhập cuộc kịp thời của báo chí để chính quyền địa phương nhanh chóng khắc phục. Các phóng sự về tình trạng lúa giống kém chất lượng, vật tư nông nghiệp không rõ nguồn gốc đã được phản ánh để cơ quan quản lý tăng cường kiểm tra xử lý. Gần đây, hưởng ứng chủ trương đẩy mạnh Chuyển đổi số, các phóng viên, nhà báo đã thực hiện loạt bài về việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến, không chỉ là tuyên truyền mà còn phản ánh các điểm nghẽn trong triển khai tại cơ sở, những khó khăn của người dân nông thôn khi tiếp cận công nghệ, từ đó để các ngành, các cấp có các giải pháp phù hợp, giúp người dân tiếp cận dịch vụ này.

Về phương thức thực hiện, đối với những đề tài mang tính phản biện xã hội, Ban Biên tập luôn quán triệt cho đội ngũ phóng viên phải đảm bảo tính chính xác, khách quan trong thông tin. Các tin, bài phản ánh theo thông tin Đường dây nóng đều phải thu thập ý kiến từ các bên có liên quan, đặc biệt phải có ý kiến của ngành chức năng hoặc chính quyền địa phương về biện pháp giải quyết những vấn đề mà người dân phản ánh.

Ngoài ra, trên tinh thần xây dựng với phương châm “Lấy xây để chống”, các chuyên đề như: “Hương Sen Đồng Tháp”, “Ý Đảng lòng dân” “Câu chuyện giao thông” đã giới thiệu nhiều tập thể, cá nhân điển hình, các mô hình hay để gián tiếp phản biện những điều còn chưa tốt trong xã hội. Đơn cử như việc làm ý nghĩa của các chiến sĩ Cảnh sát giao thông phát nước miễn phí cho người dân về quê trong dịp lễ, Tết đã phản bác mạnh mẽ những luận điệu xuyên tạc về lực lượng Công an nhân dân.

Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Đồng Tháp thực hiện vừa truyền hình vừa livestream trực tiếp trên nền tảng mạng xã hội tại buổi giới thiệu tập thơ “Cúi mình xuống lượm hột cơm rơi” của tác giả Nguyễn Thị Kim Tuyến (Ảnh: Trường Vũ)

Bên cạnh phát huy vai trò phản biện xã hội, Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Đồng Tháp còn chú trọng đến việc truyền thông chính sách, nhất là việc tham vấn, góp phần hoàn thiện chính sách trước khi ban hành, thông qua việc phản ánh thực tiễn đời sống, nhu cầu của người dân và những vấn đề đặt ra từ cơ sở. Trong quá trình thực hiện tác phẩm, báo chí kiến tạo không chỉ dừng lại ở việc nêu hiện trạng mà còn gợi mở hướng giải quyết, đề xuất các kiến nghị thiết thực - từ đó tạo nên một kênh thông tin có chiều sâu cho quá trình hoạch định và điều chỉnh chính sách địa phương. Thông qua các Chương trình như: “Đại biểu dân cử với cử tri”, “Pháp luật và cuộc sống”, “Cà phê doanh nghiệp”… đã kết nối ý kiến đa chiều, làm sáng tỏ thêm các khía cạnh của chính sách công…Điều đó không chỉ giúp người dân hiểu rõ hơn chính sách, mà còn để các ngành chức năng lắng nghe, điều chỉnh kịp thời các điểm nghẽn trong quá trình tổ chức thực hiện.

Việc phát huy vai trò tham vấn chính sách, báo chí góp phần hình thành môi trường quản trị hiện đại, lấy dữ liệu thực tiễn và ý kiến từ Nhân dân làm cơ sở cho quyết sách. Đây cũng chính là biểu hiện sinh động của nền hành chính phục vụ - nơi người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể tham gia kiến tạo chính sách.

Tuy nhiên, trong việc thực hiện chức năng phản biện xã hội cũng còn những hạn chế như: phần lớn các tin, bài chưa đủ độ sâu, còn nặng tính tuyên truyền một chiều; phóng viên và cộng tác viên phản biện từ cơ sở chưa mạnh; còn thiếu đội ngũ chuyên gia các lĩnh vực tham gia tư vấn thường xuyên. Do vậy, để phát huy tốt vai trò phản biện xã hội, trong thời gian tới, Ban Biên tập sẽ tập trung đào tạo nâng cao năng lực đội ngũ phóng viên có khả năng chuyên về phản biện, có kiến thức đa ngành; phối hợp với các hội chuyên ngành, trường đại học để mời chuyên gia tham gia các vấn đề cần ý kiến chuyên sâu; mở rộng các kênh tiếp nhận ý kiến Nhân dân qua mạng xã hội, ứng dụng công nghệ tương tác đa nền tảng để tăng tính tương tác.

Bên cạnh đó, để phát huy tốt chức năng phản biện và tham vấn chính sách cũng cần có cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các sở, ngành với cơ quan báo chí trong cung cấp và tiếp nhận thông tin phản biện. Lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo các sở, ngành tham gia các Chương trình đối thoại tọa đàm giải đáp những ý kiến của người dân khi có những vấn đề dư luận xã hội quan tâm. Các cơ quan quản lý nhà nước cũng xem báo chí như một kênh tham khảo trong quá trình hoạch định chính sách, định kỳ tổ chức các cuộc tọa đàm chính sách với sự phối hợp giữa các sở, ngành và cơ quan báo chí để kết nối chính sách với thực tiễn cuộc sống.

Có thể khẳng định, trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế, Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Đồng Tháp đã không ngừng đổi mới nội dung, hình thức thể hiện để thu hút khán giả. Hiện tại, với thế mạnh là kênh truyền hình có số lượng người xem xếp thứ 2 ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, cùng hệ sinh thái số phong phú có hàng triệu lượt người theo dõi, Báo và Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Tháp đang thực hiện hiệu quả vai trò phản biện xã hội, phát huy vị thế là kênh thông tin tin cậy, đồng hành cùng người dân và chính quyền tỉnh nhà trong tiến trình xây dựng một nền hành chính phục vụ, kiến tạo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Ngọc Diệp

Nguồn Đồng Tháp : https://baodongthap.vn/chinh-tri/phat-huy-vai-tro-bao-chi-trong-phan-bien-xa-hoi--132265.aspx