Ngày 13/10 tại Hà Nội, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) phối hợp với Học viện Tài chính tổ chức Hội thảo quốc gia “Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong phát triển kinh tế tư nhân”, nhằm triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể Trung ương.
Các đại biểu tham dự hội thảo Quốc gia “Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong phát triển kinh tế tư nhân”.
Trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn tăng tốc để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8,3 - 8,5% năm 2025, yêu cầu phát huy vai trò MTTQ trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân được xem là chìa khóa cho việc xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, khơi thông nguồn lực và củng cố niềm tin của doanh nghiệp.
Kinh tế tư nhân: Động lực lớn nhưng vẫn thiếu “bệ đỡ” thể chế
Theo PGS.TS. Trần Đình Thiên, Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Kinh tế của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, sau hơn 40 năm đổi mới, Việt Nam hiện có hơn 940.000 doanh nghiệp tư nhân và 5 triệu hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động, đóng góp đáng kể vào ngân sách và việc làm. Tuy nhiên, khu vực này vẫn “chưa bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh”, khi phần lớn doanh nghiệp có quy mô nhỏ, tiềm lực tài chính yếu, năng lực công nghệ và quản trị còn hạn chế.
Ông Thiên cho rằng, nguyên nhân cốt lõi không chỉ đến từ năng lực nội tại của doanh nghiệp mà còn do “thể chế vẫn là điểm nghẽn của điểm nghẽn”, như Tổng Bí thư Tô Lâm từng nhấn mạnh. Tư duy và nhận thức về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân vẫn chưa theo kịp yêu cầu phát triển, trong khi thủ tục đầu tư, đất đai, thuế và hải quan vẫn còn phức tạp, làm gia tăng chi phí tuân thủ.
Nghị quyết 68-NQ/TW được xem là một bước ngoặt tư duy khi khẳng định kinh tế tư nhân là “một động lực quan trọng của nền kinh tế” và đề ra định hướng cải thiện môi trường đầu tư, tháo gỡ rào cản pháp lý, tạo sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, để nghị quyết đi vào thực chất, cần có sự tham gia mạnh mẽ hơn của các tổ chức trung gian, trong đó MTTQ Việt Nam đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc kết nối Nhà nước - thị trường - xã hội, đảm bảo các chính sách phát triển được giám sát, phản biện và thực thi minh bạch.
Phát huy vai trò Mặt trận: Cầu nối niềm tin và hành động của doanh nghiệp tư nhân
Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hà Thị Nga, nhiệm vụ của giai đoạn hiện nay đòi hỏi “thay đổi tư duy, nhận thức, tầm nhìn và cần vào cuộc hành động quyết liệt, thực chất, hiệu quả hơn” để biến mục tiêu phát triển thành hiện thực. MTTQ và các tổ chức thành viên đã trở thành “điểm tựa vững chắc để kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ”, thông qua các phong trào, cuộc vận động xã hội và cơ chế giám sát, phản biện chính sách.
PGS.TS. Trần Đình Thiên nhấn mạnh, MTTQ Việt Nam không chỉ là tổ chức đại diện về chính trị - xã hội mà còn là thiết chế kết nối lợi ích của các tầng lớp nhân dân và doanh nghiệp, góp phần củng cố niềm tin xã hội, khuyến khích tinh thần khởi nghiệp và tự cường dân tộc.
Việc phát huy vai trò của Mặt trận trong giai đoạn tới cần gắn với ba trọng tâm: Tạo kênh đối thoại chính sách thường xuyên giữa doanh nghiệp tư nhân và các cơ quan quản lý; Đẩy mạnh giám sát, phản biện xã hội để loại bỏ nguy cơ “đặc quyền, đặc lợi” và “lợi ích nhóm”; Thúc đẩy các chương trình hành động cụ thể về nâng cao năng lực, đào tạo kỹ năng quản trị, chuyển đổi số cho doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh.
Theo TS. Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, việc bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền tiếp cận các nguồn lực vốn và đất đai phải được đặt trong trọng tâm giám sát của hệ thống MTTQ, tránh tình trạng can thiệp chính sách mang tính đặc lợi, gây méo mó thị trường. Ông đề xuất, MTTQ cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thanh tra, kiểm tra của Nhà nước để đảm bảo thực thi chính sách minh bạch, bình đẳng giữa khu vực tư nhân và các thành phần kinh tế khác.
TS. Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phát biểu tại Hội thảo.
Liên kết khu vực tư nhân - hợp tác xã: Động lực mới cho phát triển bền vững
Ở góc nhìn kết nối giữa kinh tế tư nhân và kinh tế hợp tác xã, TS. Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, nhận định rằng sự phát triển của nhiều mô hình hợp tác xã kiểu mới, từ hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hợp tác xã dịch vụ tổng hợp, đến các hợp tác xã gắn với an sinh xã hội và việc làm bền vững, đang cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của khu vực kinh tế hợp tác xã trong nền kinh tế quốc gia. Những mô hình này không chỉ được tôn vinh và nhân rộng mà còn trở thành điểm tựa quan trọng giúp kinh tế hộ phát triển ổn định, minh chứng cho mối liên kết hài hòa giữa kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân trong tiến trình phát triển đất nước.
Bà nhấn mạnh: “Cần xây dựng hợp tác xã như một bệ phóng chuyển đổi, giúp hộ kinh doanh chia sẻ nguồn lực, chuẩn hóa quy trình sản xuất và tiếp cận thị trường hiệu quả hơn. Hợp tác xã phải trở thành đầu mối liên kết, đảm bảo sản xuất tập trung theo chuẩn, đồng thời hỗ trợ bảo lãnh tín dụng, tư vấn pháp lý và đào tạo kỹ năng quản trị cho các doanh nghiệp nhỏ.”
TS. Cao Xuân Thu Vân cũng cho rằng, việc tuyên truyền sâu rộng tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW, đồng thời mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng doanh nghiệp, sẽ giúp hình thành lực lượng kinh tế tư nhân - hợp tác xã gắn kết, cùng đóng góp cho mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.
Đồng quan điểm về vai trò kiến tạo môi trường, GS. Viện sĩ danh dự Nguyễn Văn Đệ, Chủ tịch Hiệp hội Bệnh viện tư nhân Việt Nam, nhấn mạnh MTTQ cần vận hành “một kiến trúc chức năng đồng bộ gồm kích hoạt nguồn lực, kết nối chính sách, giám sát độc lập và minh bạch thông tin”, đồng thời đảm bảo bình đẳng công, tư trong cung ứng dịch vụ công, tạo niềm tin pháp lý để doanh nghiệp tư nhân phát triển lâu dài.
Từ góc nhìn của lực lượng trẻ, ông Nguyễn Tường Lâm, Bí thư Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, cho rằng thế hệ doanh nhân trẻ cần được bồi dưỡng “vừa giỏi tri thức và quản trị, vừa giàu trách nhiệm xã hội và khát vọng cống hiến”, gắn phát triển kinh tế với đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh và chuyển đổi số.
Những ý kiến tại hội thảo cho thấy nhận thức thống nhất, để kinh tế tư nhân thực sự trở thành “động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia”, cần một cơ chế phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước - Mặt trận - Doanh nghiệp - Xã hội. MTTQ Việt Nam được kỳ vọng giữ vai trò trung tâm trong hệ sinh thái đó, vừa là cầu nối niềm tin, vừa là người giám sát độc lập, và cũng là người đồng hành cùng doanh nghiệp trong khởi nghiệp, chuyển đổi số và hội nhập.
Phát huy tinh thần Nghị quyết 68, cùng với đổi mới mô hình hoạt động của MTTQ trong bối cảnh chính quyền hai cấp đang vận hành ngày càng thông suốt, Việt Nam có thể tạo dựng một nền kinh tế tư nhân tự tin, minh bạch, bền vững, đóng góp xứng đáng vào mục tiêu tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030.
N.B