Phạt tiền, chuyển học sinh vi phạm tới CSGD chuyên biệt cần cụ thể hóa tránh vướng mắc

4 giờ trướcBài gốc

Tại Điểm b, Khoản 3, Điều 26 và Điểm c, Khoản 3, Điều 28 của dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 04/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục và Nghị định số 88/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp nêu rõ: Trường hợp người học có hành vi xâm phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm, thân thể của nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên trong cơ sở giáo dục, người học khác chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng có ảnh hưởng tiêu cực tới việc an toàn và hoạt động giáo dục của cơ sở giáo dục thì bị phạt tiền theo quy định và buộc xin lỗi công khai theo quy định, đồng thời bị áp dụng một trong các biện pháp sau đây:

Buộc cách ly tạm thời khỏi môi trường học tập.

Chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt; trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập; cơ sở dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội hoặc cơ sở y tế chuyên khoa để tư vấn, hỗ trợ tâm lý - hành vi, theo đề nghị của nhà trường và quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Lãnh đạo một số trường trung học phổ thông cho rằng, việc có thêm chế tài đủ mạnh là cần thiết để răn đe, bảo vệ sự tôn nghiêm của nhà trường, song quá trình triển khai cần hướng dẫn cụ thể để đảm bảo tính khả thi, phù hợp với thực tế từng địa phương.

Nếu chỉ kỷ luật học sinh bằng việc viết bản kiểm điểm hay xin lỗi sẽ không đủ sức răn đe

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Trần Hữu Phước - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Chí Thanh (xã Krông Nô, tỉnh Đắk Lắk) cho rằng, bên cạnh các biện pháp giáo dục nhân văn, trường học cũng cần có hình thức xử lý đủ sức răn đe đối với học sinh cố tình vi phạm, hoặc có hành vi chống đối thầy cô, gây rối, ảnh hưởng đến môi trường giáo dục.

Hiện tại trường học thực hiện kỷ luật học sinh theo Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh, biện pháp cao nhất mà nhà trường có thể yêu cầu học sinh thực hiện là viết bản kiểm điểm.

Những học sinh có hành vi xúc phạm nhân phẩm, danh dự, uy tín, thân thể của thầy cô, nhân viên trường học, bạn học ở mức nghiêm trọng nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu chỉ dừng lại ở việc viết bản kiểm điểm hay xin lỗi sẽ chưa thích đáng, không thể ngăn học sinh tái phạm và làm gương cho học sinh khác. Với trường hợp như vậy, nếu để các em tiếp tục ở trong lớp học tập bình thường, vừa gây tâm lý bất an cho học sinh khác, vừa làm suy giảm tính kỷ luật và sự tôn nghiêm trong nhà trường.

Do đó, cần thiết phải có quy định cho phép nhà trường tạm thời cách ly học sinh vi phạm nghiêm trọng khỏi môi trường học tập. Biện pháp này không mang tính trừng phạt mà nhằm bảo đảm an toàn cho tập thể, đồng thời tạo điều kiện để gia đình giúp học sinh có thời gian nhìn nhận lại hành vi, được tư vấn và giáo dục phù hợp trước khi quay lại học tập bình thường.

Thầy Phước nhấn mạnh: “Kỷ luật trong giáo dục chỉ nên sử dụng khi thật cần thiết, bởi mục tiêu cao nhất vẫn là giáo dục, cảm hóa học sinh và ngăn ngừa tái phạm. Giáo viên, phụ huynh không bao giờ mong muốn học sinh bị cách ly khỏi môi trường học tập. Tuy nhiên, với những em không thể giáo dục được bằng biện pháp nhẹ, thì việc áp dụng hình thức nghiêm khắc hơn là điều cần thiết”.

Thầy Trần Hữu Phước - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Chí Thanh. Ảnh: website nhà trường

Trong khi đó, thầy Hà Văn Hải - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Mỹ Tho (xã Phong Doanh, tỉnh Ninh Bình) nhận định, quy định buộc cách ly tạm thời khỏi môi trường học tập với học sinh xúc phạm nghiêm trọng thầy cô, nhân viên trường học, bạn bè trong dự thảo là phù hợp với thực tế, góp phần giữ gìn môi trường giáo dục an toàn, kỷ cương và tôn trọng trong trường học.

Tuy nhiên, nếu dự thảo được thông qua, quy định này cần được hướng dẫn cụ thể hơn để tránh vướng mắc khi triển khai.

Hiện nay, căn cứ theo Thông tư số 26/2020/TT-BGDĐT sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông ban hành kèm theo thông tư số 58/2011/TT-BGDĐT ngày 12 tháng 12 năm 2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, nêu rõ học sinh đủ điều kiện lên lớp khi nghỉ không quá 45 buổi học trong một năm học (nghỉ có phép hoặc không phép, nghỉ liên tục hoặc nghỉ nhiều lần cộng lại).

Vậy thời gian bị cách ly tạm thời có được tính là thời gian nghỉ học hay không. Nếu không quy định rõ, nhà trường sẽ rất khó thực hiện.

Bên cạnh đó, quy định về xử phạt tiền đối với học sinh vi phạm trong dự thảo nghị định cần được làm rõ để tránh chồng chéo và vướng mắc trong quá trình thực hiện. Nếu quy định phạt học sinh từ 5 - 10 triệu đồng, học sinh không có khả năng tài chính, nên người phải nộp phạt sẽ là cha mẹ học sinh. Khi đó, bản chất không còn là xử phạt học sinh mà là xử phạt phụ huynh. Do vậy, cần làm rõ khái niệm “phạt ai”, “ai chịu trách nhiệm nộp phạt” để đảm bảo đúng tinh thần và mục đích của chế tài.

Ngoài ra, theo thầy Hải, hiện nay, hiệu trưởng và nhà trường không có thẩm quyền xử phạt hành chính. Nếu không quy định cụ thể cơ quan nào có quyền ra quyết định xử phạt, thu và quản lý khoản tiền đó, thì việc thực hiện trong thực tế sẽ rất dễ vướng mắc.

“Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong môi trường giáo dục cần được xây dựng chặt chẽ, thống nhất, tránh để các trường lúng túng, làm đến đâu lại mắc đến đó”, thầy Hải nhấn mạnh.

Thầy Hà Văn Hải - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Mỹ Tho. Ảnh website nhà trường

Chuyển người học vi phạm đến cơ sở giáo dục chuyên biệt còn nhiều điểm cần xem xét

Bên cạnh biện pháp buộc cách ly tạm thời người học vi phạm khỏi môi trường học tập, dự thảo nghị định còn đưa ra biện pháp chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt; trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập; cơ sở dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội hoặc cơ sở y tế chuyên khoa để tư vấn, hỗ trợ tâm lý - hành vi.

Liên quan đến nội dung này, thầy Lại Văn Lương - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Vũ Văn Hiếu (xã Hải Anh, tỉnh Ninh Bình) cho rằng, với những học sinh xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm, thân thể của thầy cô, nhân viên, học sinh trong trường học, nếu học sinh được khám lâm sàng và phát hiện có vấn đề về tâm lý thì việc đưa đến trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, cơ sở dịch vụ tư vấn học đường là hướng xử lý đúng đắn, vừa nghiêm khắc nhưng vẫn nhân văn.

Tuy nhiên, trên thực tế, cơ sở tư vấn tâm lý, giáo dục học đường hiện còn rất hạn chế, đặc biệt ở những địa phương vùng sâu, vùng xa. Nếu quy định đi vào thực tế, cần có chính sách đầu tư cụ thể của Nhà nước, đồng thời cần có sự phối hợp giữa cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, nhà trường và gia đình, bảo đảm việc can thiệp, giáo dục, giúp học sinh được hỗ trợ kịp thời và hiệu quả.

Thầy và trò Trường Trung học phổ thông Nguyễn Chí Thanh trong một tiết học. Ảnh: website nhà trường

Cùng chia sẻ về vấn đề này, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Nguyễn Chí Thanh khẳng định: “Được học tập là quyền lợi của mỗi học sinh, nhưng nếu các em vi phạm ở mức độ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thầy cô, bạn bè và môi trường giáo dục thì cần có chế tài hợp lý. Khi đó, học sinh phải học ở một môi trường khác phù hợp hơn để được giáo dục lại về hành vi và nhận thức”.

Theo thầy Phước, việc chuyển học sinh vi phạm đến cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập hoặc cơ sở tư vấn học đường, công tác xã hội là hướng đi đúng. Tuy nhiên, vấn đề là cần xác định rõ trung tâm nào đủ điều kiện tiếp nhận, bởi không phải địa phương nào cũng có sẵn mô hình này.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có hướng dẫn cụ thể, thậm chí có thể giao cho các tỉnh xây dựng trung tâm học tập và hòa nhập cộng đồng. Ngoài ra, khi chuyển học sinh đến đó cũng cần tính đến yếu tố nội trú, điều kiện sinh hoạt và đảm bảo môi trường giáo dục phù hợp.

Đồng tình với quan điểm trên, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Mỹ Tho cho rằng, quy định về việc chuyển học sinh vi phạm đến cơ sở giáo dục chuyên biệt là cần thiết, song thực tế, việc triển khai sẽ gặp nhiều khó khăn nếu không có hướng dẫn cụ thể.

Thầy Hải bày tỏ: “Nếu học sinh có vi phạm những lỗi như dự thảo nghị định nêu thì ai sẽ là người có đủ thẩm quyền ra quyết định chuyển em đó đến cơ sở giáo dục chuyên biệt. Bên cạnh đó, cơ sở giáo dục chuyên biệt, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, cơ sở dịch vụ tư vấn học đường… ở đâu, thuộc cấp nào quản lý và đối tượng học sinh nào được áp dụng? Ngoài ra, khi học sinh được chuyển đến học tập tại cơ sở này, chi phí ăn ở, học tập do ai chịu trách nhiệm, gia đình, nhà trường hay ngân sách nhà nước?

Những câu hỏi đó rất thực tế, bởi nếu không có quy định rõ ràng, nhà trường khi thực hiện sẽ dễ gặp lúng túng, thậm chí bị vướng mắc về pháp lý. Với tư cách là người trực tiếp thực hiện các quy định từ cấp trên, tôi rất băn khoăn và mong nếu dự thảo được thông qua Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ sớm có hướng dẫn chi tiết để việc áp dụng được thống nhất, khả thi”.

Hồng Mai

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/phat-tien-chuyen-hoc-sinh-vi-pham-toi-csgd-chuyen-biet-can-cu-the-hoa-tranh-vuong-mac-post255171.gd