Phát triển các vùng theo lợi thế, khắc phục chồng chéo trong quy hoạch

3 giờ trướcBài gốc

Sáng ngày 7/11, Quốc hội đã nghe các tờ trình, báo cáo và thảo luận tại tổ về dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Dự án đặc biệt, cấp bách được làm khác quy hoạch

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại Quốc hội, dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) gồm một số nội dung cơ bản như: hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch, mối quan hệ và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch; sửa đổi, bổ sung quy định về mối quan hệ giữa các loại quy hoạch, xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch; rà soát, thu gọn số lượng các quy hoạch; đơn giản hóa quy trình, thủ tục trong quy hoạch…

Số lượng các quy hoạch tại Danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành được rà soát, thu gọn, giảm từ 78 quy hoạch xuống còn 49 quy hoạch (giảm 37%).

Nguồn: Chính phủ. Đồ họa: Phương Anh

Dự thảo Luật đã phân cấp cho Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Chính phủ quy định chi tiết thẩm quyền phê duyệt quy hoạch ngành để bảo đảm linh hoạt trong chỉ đạo, điều hành. Bộ trưởng phê duyệt quy hoạch chi tiết ngành. Chủ tịch UBND cấp tỉnh phê duyệt quy hoạch tỉnh.

Đáng chú ý, đối với dự án đầu tư công đặc biệt, dự án khẩn cấp, nhiệm vụ cấp bách, cơ quan có thẩm quyền quyết định đầu tư dự án được phép quyết định các nội dung của quyết định đầu tư khác với các quy hoạch có liên quan. Sau khi dự án được quyết định đầu tư, quy hoạch có liên quan mới phải rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Đối với điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Bộ trưởng cho hay việc điều chỉnh nhằm bổ sung một số nội hàm trong quan điểm phát triển, nhất là về chủ động kiến tạo, đột phá phát triển; lấy phát triển để duy trì ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển; chú trọng khai thác hiệu quả không gian phát triển mới… theo tinh thần của dự thảo các báo cáo đã được các Hội nghị Trung ương thông qua.

Đồng thời, điều chỉnh tốc độ tăng trưởng GDP giai đoạn 2026 - 2030 đạt từ 10%/năm trở lên, tốc độ tăng năng suất lao động đạt trên 8,5%/năm; đến năm 2030, GDP bình quân đầu người đạt khoảng 8.500 USD, Chỉ số phát triển con người (HDI) đạt 0,78…

Điều chỉnh phạm vi, mục tiêu của 6 vùng kinh tế - xã hội

Về định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội, cả nước vẫn được phân thành 6 vùng kinh tế - xã hội, song có điều chỉnh về nội hàm, phạm vi địa giới và mối liên kết giữa các vùng. Trong đó, 2 vùng có sự thay đổi căn bản so với trước đây là vùng Bắc Trung Bộ gồm 5 tỉnh, thành phố (từ tỉnh Thanh Hóa đến Thành phố Huế) và vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên gồm 6 tỉnh, thành phố (từ Thành phố Đà Nẵng đến tỉnh Lâm Đồng).

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế của các vùng cũng được điều chỉnh theo cùng với các định hướng về phát triển kinh tế - xã hội, kết cấu hạ tầng phù hợp với tiềm năng, lợi thế, tăng cường liên kết vùng.

Phạm vi 4 vùng động lực quốc gia được mở rộng sang các khu vực liền kề đã có sự phát triển về công nghiệp, đô thị và thuận lợi về giao thông kết nối. Cùng với đó, bổ sung thêm Vùng động lực Bắc Trung Bộ bao gồm các địa bàn ven biển của ba tỉnh Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh.

Thảo luận ở tổ, các đại biểu đều tán thành việc sửa đổi, bổ sung các luật về quy hoạch cũng như điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia. “Việc sửa đổi luật lần này khá toàn diện, đồng bộ, khi được thông qua sẽ tháo gỡ căn bản khó khăn, vướng mắc, bất cập khi tổ chức triển khai lập, phê duyệt, thực hiện quy hoạch”, đại biểu Nguyễn Quốc Luận (Lào Cai) đánh giá.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (đoàn Cần Thơ) cho biết, cử tri kỳ vọng nhiều vào đợt điều chỉnh quy hoạch lần này và đã gửi gắm nhiều đề xuất, kiến nghị. Theo đại biểu, nội dung điều chỉnh quy hoạch lần này đã làm rõ vai trò của quy hoạch tổng thể quốc gia như “trục xương sống”, dẫn dắt quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh, khắc phục tình trạng chồng chéo mà nhiều địa phương phản ánh.

Các định hướng đưa ra cũng có tính đột phá, như phát triển hạ tầng chiến lược, đường sắt tốc độ cao, đường cao tốc liên vùng, logistic, chuyển đổi số, quy hoạch không gian biển về năng lượng tái tạo và các danh mục trọng điểm quốc gia.

Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị làm rõ hơn cơ chế liên kết vùng, có cơ chế tài chính riêng cho liên kết vùng để có thể hình thành các dự án chiến lược cho vùng. Đồng thời, có cơ chế ưu tiên trong quy hoạch vùng khi xảy ra mâu thuẫn giữa các địa phương.

Đại biểu Lê Minh Nam (đoàn Cần Thơ) nhấn mạnh, quan trọng nhất là phải rà soát để bảo đảm tính đồng bộ và thống nhất giữa các loại quy hoạch. Thực tế tổ chức thực hiện thời gian qua cho thấy, tình trạng chồng lấn, mâu thuẫn giữa các quy hoạch vẫn là điểm nghẽn lớn. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ để xử lý đầy đủ các nội dung có thể dẫn đến chồng lấn, mâu thuẫn hay vướng mắc trong thực hiện.

Phát triển các vùng theo lợi thế riêng, không dàn trải, đa mục tiêu

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) lần này được xác định là đạo luật khung, quy định các nguyên tắc chung của hệ thống quy hoạch, mối quan hệ giữa các loại quy hoạch và trình tự, thủ tục thực hiện công tác quy hoạch.

Theo Bộ trưởng, một trong những vấn đề lớn mà thời gian qua các địa phương vướng mắc là mâu thuẫn giữa các quy hoạch cùng cấp. Đơn cử như giữa quy hoạch khoáng sản với quy hoạch giao thông hoặc các quy hoạch ngành khác. Do đó, dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) làn này đề cập trọng tâm đến xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch cùng cấp, quy định rõ thẩm quyền và trình tự xem xét để bảo đảm tính khả thi khi triển khai.

Liên quan đến nội dung về phân cấp, phân quyền, Luật Quy hoạch (sửa đổi) tiếp tục quán triệt tinh thần đẩy mạnh phân cấp, để “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Tuy nhiên, hiện pháp luật chưa thống nhất về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch ngành cấp quốc gia, nên dự thảo lần này bổ sung quy định giao Chính phủ quy định thẩm quyền phê duyệt.

Về quy hoạch vùng, dự thảo xác định rõ phương hướng phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, bảo vệ môi trường theo tính chất liên ngành, liên vùng, liên tỉnh; đồng thời xác định hệ thống kết cấu hạ tầng dùng chung trong vùng. Nhiệm vụ lớn nhất trong quy hoạch vùng là phát triển hạ tầng kết nối, trong đó ngân sách Trung ương đảm nhận vai trò chủ đạo trong đầu tư các công trình liên vùng.

Đối với điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, trước đây, chúng ta đã ban hành Nghị quyết về Quy hoạch tổng thể quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố thực tiễn thay đổi, Chính phủ trình Quốc hội điều chỉnh cho phù hợp bối cảnh mới.

Trong đó, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, khi đã xác lập 6 vùng động lực và phân vai cho từng vùng, việc tính toán định hướng phát triển phải dựa trên tiềm năng và lợi thế đặc trưng của từng vùng, gắn với lợi thế của từng địa phương trong vùng.

Còn nếu tính toán theo hướng việc gì cũng có thể làm, “cái gì cũng thấy có tiềm năng, muốn phấn đấu” thì sẽ không ổn và khó khả thi. Khi đó, vùng nào cũng làm giống nhau và sẽ trở thành “quả mít nhiều gai”, việc quy hoạch sẽ mất đi ý nghĩa.

Theo chương trình, sau phiên họp tổ, ngày 28/11, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về các nội dung này.

Hoàng Yến

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/phat-trien-cac-vung-theo-loi-the-khac-phuc-chong-cheo-trong-quy-hoach-186624-186624.html