Sáng 23-10, Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt (gọi tắt là Ban Chỉ đạo) đã họp trực tuyến với 18 tỉnh, thành phố có dự án đi qua.
Nhiều dự án có tiến triển
Tại phiên họp, Ban Chỉ đạo đã rà soát, kiểm điểm các nhiệm vụ đã đề ra; những kết quả đạt được, những khó khăn, hạn chế, vướng mắc cần giải quyết, tháo gỡ, đặc biệt là vướng mắc về thể chế để sớm trình Quốc hội xem xét, bổ sung.
Từ sau phiên họp vào ngày 9-7 đến nay, Thủ tướng và các Phó Thủ tướng đã chủ trì nhiều cuộc họp; ban hành gần 20 văn bản chỉ đạo liên quan các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực đường sắt. Chính phủ, Thủ tướng, Ban Chỉ đạo đã giao 39 nhiệm vụ cho các bộ, ngành, địa phương về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh thủ tục chuẩn bị đầu tư các dự án. Đến nay, các cơ quan đã hoàn thành 16 nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu; đang tích cực, tập trung triển khai 10 nhiệm vụ; còn 8 nhiệm vụ chưa đáp ứng tiến độ do liên quan đối tác nước ngoài hoặc cần thời gian thực hiện; 5 nhiệm vụ chưa đến hạn.
Cụ thể, Dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đang được triển khai tích cực, sẽ thành lập, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi trong tháng 10-2025; dự kiến khởi công vào ngày 19-12. Trong khi đó, tại dự án đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn và Hải Phòng - Móng Cái, các bộ, ngành đang phối hợp chặt chẽ với phía Trung Quốc thực hiện các bước khảo sát, thiết kế, lập quy hoạch.
Đối với dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, 12/15 địa phương đã khởi công, khởi động xây dựng khu tái định cư vào ngày 19-8. Ban Quản lý dự án Đường sắt đang tổ chức lựa chọn tư vấn hỗ trợ chuẩn bị dự án; sẵn sàng lập dự toán, hồ sơ mời thầu để lựa chọn tư vấn khảo sát; lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án; nghiên cứu, đề xuất hình thức đầu tư; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng cho dự án.
Tại Hà Nội, tuyến đường sắt đô thị số 3 (đoạn ga Hà Nội - Hoàng Mai) phấn đấu khởi công và hoàn thành phân kỳ 1 từ năm 2026-2030. Tuyến số 5 (Văn Cao - Ngọc Khánh - Láng - Hòa Lạc) đã hoàn thành báo cáo giữa kỳ, đang triển khai lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật tổng thể, bao gồm công nghệ, tổng mức đầu tư và giải phóng mặt bằng. Tuyến số 2 (đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) đã khởi công ngày 9-10...
TP HCM đang triển khai một số nhiệm vụ liên quan 7 tuyến đường sắt đô thị; thủ tục điều chỉnh Dự án tuyến số 2 Bến Thành - Tham Lương, phấn đấu khởi công cuối năm nay.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các địa phương khẩn trương rà soát, báo cáo chính xác nhu cầu vốn về Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính để kịp thời bố trí, điều phôíẢnh: NHẬT BẮC
Không để chậm trễ vì thiếu vốn
Chủ trì phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo, lưu ý các bộ, ngành khẩn trương hoàn thành một số nhiệm vụ quan trọng.
Với dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp UBND TP Hải Phòng, Hà Nội, tỉnh Bắc Ninh khẩn trương làm việc, thống nhất phương án tuyến, vị trí các ga còn lại (ga Nam Hải Phòng, Yên Thường...).
Với dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Bộ Xây dựng phối hợp Bộ Khoa học và Công nghệ khẩn trương hoàn thiện thủ tục, công bố 37 tiêu chuẩn Việt Nam về đường sắt tốc độ cao (trên cơ sở tiêu chuẩn của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế) trong tháng 10-2025, để làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo. Khẩn trương hoàn thiện báo cáo về hình thức đầu tư, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư và cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Chỉ đạo Ban Quản lý dự án đường sắt lựa chọn xong tư vấn hỗ trợ chuẩn bị dự án, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, dự toán lập báo cáo nghiên cứu khả thi trong quý I/2026.
Về các dự án đường sắt đô thị, Thủ tướng chỉ đạo UBND TP Hà Nội khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề nghị Bộ Tài chính tổng hợp, trình Thủ tướng quyết định huy động vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn vay ưu đãi cho Dự án tuyến số 3 (ga Hà Nội - Hoàng Mai); phối hợp Bộ Quốc phòng sớm thống nhất chủ trương thu hồi đất cho depot Dự án tuyến số 5 (Văn Cao - Hòa Lạc)... UBND TP HCM được yêu cầu tập trung hoàn thành thủ tục điều chỉnh Dự án tuyến đường sắt đô thị số 2 (Bến Thành - Tham Lương), ưu tiên số một cho dự án tàu điện ngầm kết nối sân bay Long Thành với sân bay Tân Sơn Nhất.
Thủ tướng giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan giải quyết sớm các kiến nghị về vốn ODA, cơ chế tài chính cho các dự án đường sắt đô thị. Các địa phương khẩn trương rà soát, báo cáo chính xác nhu cầu vốn về Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính để kịp thời bố trí, điều phối, bảo đảm không để chậm trễ vì thiếu vốn.
Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu thúc đẩy chuyển giao công nghệ, làm chủ công nghệ từng bước, phát triển công nghiệp đường sắt và hệ sinh thái đường sắt bền vững theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Các bộ, ngành, địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu, cơ quan, đơn vị liên quan cần tập trung tháo gỡ pháp lý; tập trung tháo gỡ các rào cản về thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà.
Người đứng đầu Chính phủ lưu ý có chế độ, chính sách thỏa đáng đối với các chuyên gia giúp Việt Nam trong triển khai các dự án đường sắt; đẩy mạnh chuyển giao công nghệ công nghiệp đường sắt cả trong nghiên cứu, sản xuất lẫn bảo hành, bảo trì, sửa chữa; xây dựng đề án về đào tạo nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam.
Các Phó Thủ tướng tiếp tục sát sao chỉ đạo, đôn đốc các bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, hiệu quả nhiệm vụ được giao, kịp thời tháo gỡ mọi khó khăn, vướng mắc.
NGUYỄN THẾ