Phát triển giao thông công cộng ở Singapore: Mô hình hiệu quả và sáng tạo

18 giờ trướcBài gốc

Trong những thập niên 1950-1960, xe buýt và xe điện là phương tiện giao thông công cộng phổ biến ở Singapore. Dưới sự vận hành của các công ty tư nhân, các tuyến buýt thường gặp tình trạng quá tải, trong khi phạm vi bao phủ cũng hạn chế. Việc thiếu vắng một hệ thống giao thông công cộng đồng bộ từng gây nhiều khó khăn đối với hoạt động đi lại hằng ngày của người dân.

Từ năm 1965, sự gia tăng dân số và quá trình đô thị hóa nhanh chóng khiến vấn đề càng nghiêm trọng, buộc Singapore phải đối mặt với hàng loạt thách thức trong nỗ lực phát triển một mạng lưới giao thông có thể đáp ứng nhu cầu của người dân, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và giảm tắc nghẽn.

Sự ra đời và thành công của hệ thống tàu điện ngầm (MRT)

Trước những yêu cầu cấp thiết của việc phải phát triển một hệ thống giao thông công cộng đồng bộ, Chính phủ Singapore bắt đầu lên kế hoạch về cơ sở hạ tầng liên quan vào những năm 1980. Năm 1982 đánh dấu một trong những cột mốc quan trọng đối với quá trình chuyển đổi khi chính phủ công bố kế hoạch xây dựng hệ thống tàu điện ngầm (MRT) hiện đại, hiệu quả và đáng tin cậy, có thể đáp ứng nhu cầu của dân số ngày càng tăng, đồng thời giảm sự phụ thuộc vào ô tô cá nhân.

Với kỳ vọng đưa MRT trở thành “xương sống” của mạng lưới giao thông công cộng, Singapore chính thức khai trương đoạn đầu tiên của tuyến Bắc - Nam (NSL) năm 1987, đánh dấu sự thay đổi lớn trong phương thức di chuyển của người dân và mang đến một lựa chọn đáng tin cậy thay thế cho xe buýt hoặc taxi.

Ga Bishan thuộc tuyến MRT Bắc - Nam của Singapore năm 1987. Ảnh: Wikipedia

Kế hoạch dài hạn, cùng việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng có thể đáp ứng nhu cầu trong tương lai, đã mang lại những thành công ban đầu cho MRT. Ngoài ra, nỗ lực phát triển MRT được hỗ trợ bởi những chính sách hiệu quả, với các ga chính nằm gần khu vực đông dân cư và thương mại để tối đa hóa khả năng tiếp cận.

Sự thành công của MRT vào cuối những năm 1980 và đầu những năm 1990 đã thúc đẩy Chính phủ Singapore tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, bổ sung các tuyến mới và mở rộng những tuyến hiện có. Đến năm 1995, tuyến Đông - Tây (EWL) đã được khai trương, tiếp theo là tuyến Đông - Bắc (NEL) vào năm 2003.

Một trong những yếu tố mang lại thành công cho MRT của Singapore là khả năng liên kết với các phương tiện giao thông công cộng khác. Chính phủ đã triển khai một mạng lưới xe buýt kết nối các ga MRT với các khu dân cư, nhằm bảo đảm người dân có thể dễ dàng chuyển đổi phương tiện.

Ngoài ra, Hệ thống Thu phí đường điện tử (ERP) triển khai năm 1998 được áp dụng đối với một số tuyến đường trong khung giờ cao điểm cũng hỗ trợ quản lý tình trạng tắc nghẽn giao thông và thúc đẩy sử dụng phương tiện công cộng.

Quá trình liên kết với các phương tiện giao thông khác được tăng cường vào những năm 2010, khi Singapore triển khai Hệ thống Đánh giá phí giao thông công cộng (PTC) để bảo đảm giá vé xe buýt và MRT ở mức hợp lý nhưng vẫn có thể giúp các đơn vị điều hành giao thông công cộng duy trì tài chính bền vững.

Quan hệ đối tác công - tư

Để có thành công hôm nay, mối quan hệ đối tác công - tư (PPP) trong phát triển hệ thống giao thông công cộng của Singapore là yếu tố không thể bỏ qua. Với vai trò trung tâm trong việc lập kế hoạch và cấp ngân sách cho cơ sở hạ tầng giao thông công cộng, chính phủ quốc gia này cũng hợp tác chặt chẽ với các công ty tư nhân xuyên suốt quá trình vận hành.

Vào những năm 1990, Singapore đã tư nhân hóa MRT, mở đường cho sự thành lập Singapore Mass Rapid Transit Limited (SMRT) và SBS Transit, hai công ty hàng đầu chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hoạt động của MRT và xe buýt.

Việc tận dụng PPP đã giúp Singapore cân bằng giữa tính minh bạch trong quản lý công và những lợi ích từ khu vực tư nhân. Các đơn vị điều hành giao thông công cộng được khuyến khích cung cấp dịch vụ chất lượng cao, trong khi chính phủ vẫn kiểm soát những yếu tố quan trọng như giá vé, kế hoạch phát triển và cơ sở hạ tầng.

Tháng 9-1995, Singapore hợp nhất quyền sở hữu các dịch vụ MRT và xe buýt dưới một đơn vị duy nhất là Cơ quan Giao thông đường bộ (LTA). Động thái này đã giúp tăng cường tính liên kết giữa các phương tiện giao thông và tạo điều kiện triển khai những sáng kiến mới như xe tự hành và xe buýt điện.

Giao thông bền vững: Giải pháp xanh và công nghệ

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và môi trường đang trở thành mối quan tâm toàn cầu, Singapore nằm trong số những quốc gia tiên phong phát triển giao thông công cộng xanh và bền vững. Một trong những mục tiêu chính của Đảo quốc Sư tử là giảm lượng khí thải carbon bằng cách khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng.

Cụ thể hơn, Singapore đã triển khai một số sáng kiến giao thông công cộng bền vững theo Kế hoạch Xanh 2030, với mục tiêu chuyển toàn bộ xe buýt truyền thống sang xe buýt điện vào năm 2040. Cùng với đó là nỗ lực phát triển những giải pháp thông minh như sử dụng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hiệu quả của các dịch vụ giao thông công cộng.

Xe buýt điện là một trong những giải pháp giao thông công cộng xanh và bền vững tại Singapore. Ảnh: Cơ quan Giao thông đường bộ Singapore (LTA)

Việc ra mắt hệ thống vé thông minh SimplyGo năm 2019 là một ví dụ khác về cách Singapore áp dụng công nghệ để cải thiện trải nghiệm giao thông công cộng. SimplyGo cho phép hành khách thanh toán vé thông qua thẻ tín dụng hoặc điện thoại di động, giúp quy trình trở nên thuận tiện và hiệu quả hơn.

Nhìn chung, hệ thống giao thông công cộng của Singapore đến nay đã được nâng tầm toàn cầu nhờ mức độ tiên tiến, khả năng liên kết và tính bền vững trong đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Những nỗ lực phát triển MRT, mở rộng mạng lưới xe buýt và thúc đẩy các giải pháp thông minh góp phần giúp Singapore tiếp tục là một trong những quốc gia hàng đầu về giao thông đô thị.

Trong quá trình tiếp tục đổi mới và mở rộng mạng lưới giao thông công cộng, Singapore vẫn sẽ là hình mẫu lý tưởng đối với những quốc gia đang tìm cách phát triển hệ thống giao thông công cộng hiệu quả, bền vững và công bằng.

(Theo CNA, LTA, MOT)

Thương Nguyệt

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/phat-trien-giao-thong-cong-cong-o-singapore-mo-hinh-hieu-qua-va-sang-tao-710858.html