Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu khu vực

4 giờ trướcBài gốc

Thành phố Hồ Chí Minh hướng đến trở thành trung tâm kinh tế hàng đầu khu vực. (Ảnh HOÀNG TRIỀU)

Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhâáu hợp nhất giữ một vị trí địa lý chiến lược, là trung tâm đa chức năng về tài chính, công nghiệp, cảng biển và du lịch. Sự hợp nhất đã tạo ra một tam giác kinh tế trọng điểm, đóng góp hơn 45% GRDP vùng Đông Nam Bộ và gần 30% ngân sách quốc gia.

“Cửa sổ chính sách”

Ngày 27/6, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 222/2025/QH15 về việc hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam. Nghị quyết này mở ra khung cải cách mạnh mẽ về ngoại hối, thị trường vốn, thuế và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Đây chính là “cửa sổ chính sách” mang tính đột phá, tạo điều kiện thu hút các định chế tài chính toàn cầu, dịch vụ quản lý tài sản, ngân hàng đầu tư, bảo hiểm, tài chính xanh, cũng như thí điểm sandbox fintech đưa Thành phố Hồ Chí Minh tiến gần hơn đến khát vọng trở thành điểm đến tài chính quốc tế hàng đầu khu vực.

Bên cạnh đó, trên cơ sở Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, thành phố có được những “viên gạch đầu tiên” làm nền tảng cho việc xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ… xứng tầm khu vực.

Doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm tại Trung tâm Xúc tiến thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh.

Hiện nay, các dự án hạ tầng giao thông chiến lược đang và sắp đi vào hoạt động tạo ra dư địa tăng trưởng mới cho Thành phố Hồ Chí Minh và cả Vùng kinh tế trọng điểm phía nam: Nhà ga T3 Tân Sơn Nhất có công suất 20 triệu hành khách/năm đã đưa vào hoạt động trong năm nay, cùng với sân bay quốc tế Long Thành (Đồng Nai) giai đoạn 1 công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm sắp hoàn thành sẽ trở thành động lực bứt phá cho dịch vụ hàng không, vận tải và du lịch.

Các tuyến đường Vành đai 3 với chiều dài hơn 76 km đang được triển khai, kết nối Thành phố Hồ Chí Minh với Đồng Nai, Tây Ninh, kết hợp với các tuyến cao tốc hướng tâm (Thành phố Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Thành phố Hồ Chí Minh - Mộc Bài, Thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận…) sẽ rút ngắn thời gian lưu thông hàng hóa, nâng cao năng lực cạnh tranh vùng.

Hệ thống cảng biển, trong đó cụm cảng Tân Cảng - Cát Lái xử lý hơn 5,5 triệu TEU/năm, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải hơn 8 triệu TEU/năm, nằm trong nhóm 20 cảng có sản lượng container lớn nhất thế giới, là nền tảng quan trọng để phát triển logistics hiện đại như dịch vụ logistics 4.0, trung tâm phân phối khu vực.

Tất cả những yếu tố trên hội tụ, tạo tiền đề để Thành phố Hồ Chí Minh khẳng định vai trò trung tâm kinh tế, dịch vụ... cấp vùng và vươn tầm quốc tế.

Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều lợi thế để phát triển giao thông đường thủy.

Để hướng đến trở thành trung tâm kinh tế, thương mại, dịch vụ ngang tầm khu vực, theo ông Cao Minh Nghĩa, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố phải chịu sự cạnh tranh trực tiếp với các trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ logistics, thương mại điện tử với trong khu vực (Singapore, Bangkok, Kuala Lumpur…).

Ngoài ra, nền kinh tế có độ mở lớn như Thành phố Hồ Chí Minh sẽ dễ bị tổn thương trước các cú sốc từ bên ngoài như xung đột địa chính trị, chiến tranh thương mại và suy thoái kinh tế toàn cầu.

Các vấn đề về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, ngập lụt và sự gia tăng dân số cơ học cũng có thể cản trở sự phát triển bền vững và làm suy giảm chất lượng sống.

Cùng với đó, nếu thành phố không chú trọng đầu tư đủ mạnh vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thì địa phương này có thể bị tụt hậu so với các đối thủ và khó thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

“Bộ tứ trụ cột”, tháo gỡ điểm nghẽn

Thành phố Hồ Chí Minh sau hợp nhất đang đối mặt với nhiều thách thức mang tính cấu trúc, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh, cũng như cho mục tiêu phát triển trở thành trung tâm kinh tế, dịch vụ hàng đầu cả nước và khu vực.

Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều chính sách để hỗ trợ cho doanh nghiệp tư nhân phát triển.

Cụ thể, Thành phố thiếu quy hoạch đồng bộ và tầm nhìn tích hợp. Sau khi sáp nhập, các bản quy hoạch (Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu) riêng lẻ trước đây chưa được tích hợp và điều chỉnh thống nhất, dẫn đến chồng chéo chức năng và thiếu một không gian phát triển đồng bộ.

Thành phố sau hợp nhất cũng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, là "nút thắt cổ chai" của quá trình phát triển. Các lĩnh vực then chốt như dữ liệu lớn, AI (trí tuệ nhân tạo), tài chính quốc tế, logistics 4.0 đều thiếu hụt trầm trọng nhân lực đạt chuẩn quốc tế.

Theo các chuyên gia, trong tương lai, có năm xu hướng chính ảnh hưởng đến phát triển kinh tế, thương mại, dịch vụ của thế giới: Sự đầu tư vào công nghệ và đổi mới; xu hướng tự động hóa; phát triển bền vững nền kinh tế; bùng nổ kinh tế kỹ thuật số và thương mại điện tử; phát triển thương mại thông qua các FTA.

Hướng đến phát triển bền vững, đô thị xanh cũng là mục tiêu của Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn tới.

Tiến sĩ Trần Minh Đức, Trường đại học Thủ Dầu Một (Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết: Thành phố Hồ Chí Minh từ lâu đã giữ vai trò trung tâm kinh tế, dịch vụ hàng đầu của Việt Nam, song trong bối cảnh mới của hội nhập quốc tế, chuyển đổi số và sáp nhập vùng đô thị đang đặt ra những yêu cầu thay đổi mang tính căn bản.

Nếu trước đây, Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu dựa vào các ngành dịch vụ truyền thống như thương mại, tài chính-ngân hàng và du lịch, thì trong giai đoạn tới, thành phố cần định vị lại vai trò của mình như một trung tâm kinh tế-dịch vụ số-sáng tạo-toàn cầu.

Trong khi đó, ông Cao Minh Nghĩa, Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập được định vị là một siêu đô thị đa trung tâm, hướng đến phát triển các ngành dịch vụ then chốt như logistics, tài chính-ngân hàng, thông tin-truyền thông, du lịch, công nghiệp văn hóa… cùng với phát triển du lịch xanh và chuyển đổi số để nâng cao chất lượng dịch vụ và giá trị gia tăng.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng đẩy mạnh phát triển hạ tầng giao thông để kết nối vùng (đường Điện Biên Phủ nhìn từ trên cao).

Cũng theo ông Cao Minh Nghĩa, cùng với bốn Nghị quyết của Bộ Chính trị: Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59 NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, là “Bộ tứ trụ cột” sẽ tạo điều kiện để thành phố tháo gỡ những điểm nghẽn.

Đồng thời, giải phóng năng lực phát triển khu vực kinh tế tư nhân, đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, nâng cao cả về lượng và chất trong phát triển kinh tế, dịch vụ, nhất là dịch vụ giá trị gia tăng cao theo định hướng đô thị hiện đại, đạt được mục tiêu tăng trưởng GRDP hai con số, tạo nền tảng vững chắc để Thành phố Hồ Chí Minh giữ vị thế là đầu tàu phát triển kinh tế của cả nước trong thời gian tới.

CAO TÂN

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/phat-trien-thanh-pho-ho-chi-minh-tro-thanh-trung-tam-kinh-te-hang-dau-khu-vuc-post921780.html