Phát triển thị trường lao độngNhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ

12 giờ trướcBài gốc

Những điểm sáng tích cực

Nhìn lại 6 tháng đầu năm 2025, có thể thấy, bức tranh lao động việc làm có nhiều điểm sáng. Theo số liệu từ Cục Thống kê, Bộ Tài chính, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên đạt 53 triệu người, tăng hơn 542,6 nghìn người so với cùng kỳ năm 2024. Số người có việc làm đạt 51,9 triệu người, cao nhất trong 3 năm trở lại đây; trong đó, khu vực thành thị là 20,1 triệu người, nông thôn là 31,8 triệu người.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ là 29,0%, tăng 1 điểm phần trăm so cùng kỳ năm 2024, đây là dấu hiệu cho thấy chất lượng nguồn lao động đang dần được nâng cao.

Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao là cơ sở để xây dựng nền kinh tế bền vững. Ảnh: Văn Chương

Tỷ lệ lao động phi chính thức dù còn cao với mức 63,9% nhưng cũng đã giảm 1,1% so với cùng kỳ năm 2024 (thành thị: 48,0%, giảm 1,7%; nông thôn: 74,0%, giảm 0,5%; nam: 67,2%, giảm 1,0%; nữ: 60,1%, giảm 1,4%). Đặc biệt, tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức thấp chỉ 2,22%, trong đó, khu vực thành thị là 2,44%, khu vực nông thôn là 2,08%.

Đáng chú ý, số người thiếu việc làm cũng giảm mạnh còn 1,72%, tương đương gần 800.000 người, giảm 0,33 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2024. Điều này phần nào phản ánh sự hồi phục của các chuỗi cung ứng, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất, xây dựng và dịch vụ hậu cần sau chu kỳ biến động toàn cầu.

Qua con số gia tăng về lực lượng lao động và số người có việc làm cho thấy, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng. Các số liệu từ Cục thống kê cho thấy, các ngành như sản xuất công nghiệp, logistics, công nghệ thông tin và dịch vụ tài chính ghi nhận mức tăng trưởng việc làm mạnh, đặc biệt ở khu vực Đông Nam Bộ với tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất cả nước (1,7%).

Ngược lại, khu vực Tây Nguyên có tỷ lệ thất nghiệp cao nhất (3,8%), phản ánh sự chênh lệch phát triển giữa các vùng miền. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên (15 - 24 tuổi) là 8,06%, cao hơn đáng kể so với mức trung bình, đặc biệt ở khu vực thành thị (10,65%). Điều này cho thấy, nhóm lao động trẻ, đặc biệt là Gen Z, đang đối mặt với thách thức trong việc tìm kiếm việc làm phù hợp với kỹ năng và kỳ vọng.

Nhìn vào tỷ lệ thất nghiệp và mức tăng GDP của 6 tháng đầu năm 2025 cũng cho thấy, mối quan hệ giữa tăng trưởng GDP và tỷ lệ thất nghiệp. Tăng trưởng GDP, đặc biệt trong các ngành công nghiệp và dịch vụ, đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm, đặc biệt ở khu vực đô thị, nơi lao động có việc làm tăng 437,1 nghìn người. Tuy nhiên, mối quan hệ này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác, như chính sách kinh tế, thị trường lao động...

Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP cả năm 2025 từ 8% trở lên, thị trường lao động cần phải vượt qua những thách thức về chất lượng nguồn nhân lực cũng như giảm tỷ lệ lao động phi chính thức.

Còn khoảng trống về nhân lực chất lượng cao

Bà Nguyễn Văn Hạnh Thục, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm TP. Hồ Chí Minh chia sẻ kết quả thống kê của Trung tâm Dịch vụ việc làm TP. Hồ Chí Minh trước khi sáp nhập địa giới hành chính, từ ngày 1.1 - 30.6.2025.

Theo đó, trong 6 tháng đầu năm, trung tâm tiếp nhận 2.690 lượt doanh nghiệp thông báo tuyển dụng lao động Việt Nam (lao động chất lượng cao) vào các vị trí dự kiến tuyển dụng lao động người nước ngoài theo Nghị định 70 của Chính phủ năm 2023. Tuy rằng, trong tháng 6 đã có 2.391 lượt lao động Việt Nam tương tác ứng tuyển, nhưng chưa có người trúng tuyển vào các vị trí.

Về vấn đề này, bà Nguyễn Văn Hạnh Thục chia sẻ, Trung tâm đăng tuyển trên website nên có thể một phần người lao động Việt Nam chất lượng cao chưa biết nhiều về thông tin tuyển dụng. Ngoài ra, yêu cầu của nhà tuyển dụng dành cho vị trí này luôn khắt khe, cộng dồn nhiều yếu tố mà ứng viên Việt Nam chưa đáp ứng được như phải biết 2 ngoại ngữ hoặc có kinh nghiệm làm việc quốc tế trong lĩnh vực rất đặc thù.

Cụ thể, theo thống kê tổng cộng đã có 11.971 vị trí tuyển dụng, trong đó, có gần 984 chức danh công việc là quản lý, chuyên gia, lao động chuyên môn kỹ thuật. Điều kiện là còn trong thời hạn tuyển dụng người lao động Việt Nam vào các vị trí dự kiến tuyển dụng lao động nước ngoài (15 ngày kể từ ngày đăng tuyển trên trang website của trung tâm: vieclamhcm.com.vn), mức lương trung bình 52 triệu đồng/tháng.

Trước đó, theo thống kê của đơn vị trong năm 2024 cũng đã xuất hiện việc không có ứng viên người Việt Nam nào trúng tuyển các vị trí lao động chất lượng cao theo Nghị định 70 của Chính phủ năm 2023. Ngoài những doanh nghiệp đưa ra yêu cầu khắt khe, cũng có nhiều đơn vị yêu cầu vừa phải như chỉ cần tốt nghiệp đại học đúng chuyên ngành, kinh nghiệm 3 năm ở vị trí ứng tuyển… Tuy vẫn còn nhiều vị trí việc làm lao động chất lượng cao với mức lương khoảng 25 - 35 triệu đồng/tháng nhưng đến nay chưa có người Việt Nam nào trúng tuyển.

Theo các chuyên gia, thị trường lao động Việt Nam đang tồn tại 4 thách thức. Thứ nhất, vẫn còn 2/3 lực lượng lao động phi chính thức, nghĩa là hàng triệu người lao động không tiếp cận được bảo hiểm, không được đào tạo lại hoặc bảo vệ trước rủi ro mất việc. Thứ hai, chênh lệch vùng miền trong cơ hội việc làm, các khu vực như Tây Nguyên và đồng bằng sông Cửu Long có tỷ lệ việc làm thấp hơn bình quân cả nước.

Thứ ba, tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm thanh niên 15 - 24 tuổi cao gấp gần 4 lần tỷ lệ thất nghiệp chung. Thứ tư, thiếu hụt lao động có tay nghề cao, đặc biệt trong các ngành công nghệ, kỹ thuật và ngôn ngữ, dù tỷ lệ lao động có đào tạo đã được cải thiện...

Tùng Dương

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/phat-trien-thi-truong-lao-dong-nhieu-diem-nghen-can-thao-go-10381918.html