Phát triển Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng lĩnh vực Công nghệ giao thông: Cần cơ chế, chính sách đặc thù

20 giờ trướcBài gốc

Ngày 19/2/2025, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 374/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030.

Mục tiêu của Đề án nhằm hình thành ít nhất 1 hoặc 2 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trong mỗi lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0. Mỗi mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng do 1 cơ sở giáo dục đại học có thế mạnh đóng vai trò dẫn dắt và có ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học cùng với một số doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tham gia.

Tháng 6/2025, Bộ GD-ĐT đã công bố danh sách 13 cơ sở giáo dục đại học đóng vai trò dẫn dắt các trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trong 9 lĩnh vực công nghệ.

Ở lĩnh vực Công nghệ Giao thông và Hạ tầng tiên tiến, thông minh, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải là một trong hai đơn vị đóng vai trò dẫn dắt trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng.

Theo PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải, trong bối cảnh chuyển đổi số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển mạnh mẽ ở mọi khía cạnh của đời sống xã hội, ngành giao thông vận tải và hạ tầng xây dựng đứng trước yêu cầu cấp bách phải đổi mới toàn diện.

Việc ứng dụng công nghệ tiên tiến vào xây dựng hạ tầng thông minh và giao thông thông minh không chỉ là xu hướng, mà còn là đòi hỏi bắt buộc để nâng cao hiệu quả vận hành, giảm thiểu chi phí xã hội và hướng đến phát triển bền vững.

Để đáp ứng yêu cầu cấp bách đó, cần những giải pháp đột phá nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chủ động hội nhập quốc tế, trong đó có việc hình thành các trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng.

“Ứng dụng - Thực học - Thực nghiệp”

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long cho biết, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải là trường đại học công lập trực thuộc Bộ Xây dựng, với truyền thống 80 năm “đi trước mở đường” của ngành giao thông vận tải.

Trường đã có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, vinh dự được giao là một trong hai đơn vị giữ vai trò đầu mối chủ trì trong việc thiết lập và vận hành Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng trong lĩnh vực Công nghệ Giao thông và Hạ tầng tiên tiến, thông minh.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải

Mạng lưới Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng trong lĩnh vực Công nghệ Giao thông và Hạ tầng tiên tiến, thông minh là một giải pháp nhằm hiện thực hóa tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, là bước đi chiến lược nhằm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức tinh hoa, đủ năng lực làm chủ công nghệ mới; kết nối hiệu quả giữa nhà trường - nhà nghiên cứu - nhà doanh nghiệp - nhà nước; thúc đẩy chuyển giao công nghệ, ứng dụng thực tiễn, góp phần kiến tạo hạ tầng giao thông xanh - thông minh - hiện đại cho đất nước.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long chia sẻ, với triết lý giáo dục “Ứng dụng - Thực học - Thực nghiệp”, trong những năm qua, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải tập trung xây dựng các chương trình đào tạo gắn với công nghệ hiện đại như: Hạ tầng giao thông thông minh, Trí tuệ nhân tạo và giao thông thông minh, Quản lý vận hành đường cao tốc, Quản lý vận hành đường sắt đô thị, đường sắt tốc độ cao, Quản lý hệ thống thông tin trong công trình (BIM)…

Sinh viên được học thông qua dự án thực tiễn, tham gia nghiên cứu và thực tập tại các doanh nghiệp, tạo điều kiện phát triển kỹ năng chuyên sâu và tư duy đổi mới sáng tạo. Nhà trường cũng hợp tác chặt chẽ với các trường quốc tế để trao đổi sinh viên, đồng phát triển chương trình và cấp bằng liên kết, nhằm đảm bảo nguồn nhân lực có năng lực hội nhập toàn cầu.

Trong những năm gần đây, trường đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, hình thành các nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực như: Vật liệu tiên tiến bền vững, Giao thông thông minh, AI trong giao thông, tính toán kết cấu hiệu năng cao… Nhiều kết quả nghiên cứu đã được công bố trên các tạp chí quốc tế có uy tín trong danh mục Scopus và Web of Science.

Đặc biệt, Tạp chí khoa học công nghệ- JSTT của Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải sau 3 năm đi vào hoạt động được cấp chỉ mục Scopus, trở thành trường đại học đầu tiên của Việt Nam là nhà xuất bản của Tạp chí khoa học được cấp chỉ mục Scopus.

Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải cũng duy trì mối liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp trong lĩnh vực tư vấn thiết kế, thi công, kiểm định chất lượng công trình giao thông để đưa công nghệ mới vào áp dụng.

Mô hình hợp tác ba bên “nhà trường - nhà doanh nghiệp - nhà nước” được triển khai có hiệu quả thông qua các đề tài, dự án thử nghiệm công nghệ tại Hà Nội, Quảng Ninh, Biên Hòa và một số địa phương khác. Đặc biệt, trường còn kết nối các tổ chức quốc tế như Ủy ban Châu Âu, Cơ quan môi trường liên hợp quốc, các trường đại học của quốc tế đến từ Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ… để triển khai các dự án nghiên cứu song phương, đa phương, hướng tới giải pháp phục vụ nhu cầu thực tiễn của giao thông Việt Nam.

Sinh viên Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải

Thiết lập mạng lưới: Trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh, nhận thức rõ vai trò là trung tâm đầu mối kết nối giữa các lực lượng tham gia mạng lưới, trong thời gian qua, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải đã mời và thiết lập được một mạng lưới quy mô lớn gồm 12 trường đại học uy tín, 2 viện nghiên cứu chuyên ngành, các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, xây dựng và giao thông cùng các cơ quan thuộc Bộ Xây dựng và các địa phương có nhu cầu ứng dụng thực tiễn.

Các trường đại học tham gia mạng lưới gồm: Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải, Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng, Trường Đại học Giao thông vận tải, Trường Đại học Giao thông vận tải TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Cần Thơ, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Xây dựng Miền Trung, Trường Đại học Xây dựng Miền Tây, Trường Đại học Kiên Giang,...

2 viện nghiên cứu chuyên ngành tham gia mạng lưới gồm: Viện Khoa học công nghệ xây dựng- IBST, Viện Kinh tế xây dựng.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, xây dựng và giao thông tham gia mạng lưới gồm: Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam - VNPT, Tập đoàn Trí Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, Công ty Cổ phần FECON, Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển giải pháp Công nghệ V&V, Công ty TNHH Hài Hòa, Công ty TNHH phần mềm Beazeni, Công ty Cổ phần NTQ Solution, Công ty Cổ phần Đi chung, Công ty Cổ phần Lead Consulting,...

Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải đặt mục tiêu xây dựng và phát triển Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng trong lĩnh vực công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến thông minh trở thành trung tâm điển hình về đào tạo - nghiên cứu - đổi mới sáng tạo - chuyển đổi số, tiêu biểu cho sự liên kết giữa nhà trường - viện nghiên cứu - nhà doanh nghiệp - nhà nước, tạo nền tảng vững chắc cho ngành giao thông phát triển hiện đại, bền vững, thông minh và hội nhập.

Để thực hiện mục tiêu này, trong thời gian tới, trường sẽ chủ trì và phối hợp với các đơn vị trong mạng lưới thiết kế các chương trình đào tạo xuất sắc tài năng, tích hợp trí tuệ nhân tạo, IoT, dữ liệu lớn, công nghệ vật liệu mới và năng lượng xanh vào chương trình đào tạo và giáo trình giảng dạy.

Bên cạnh đó, thực hiện các chương trình nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, công bố quốc tế; xây dựng đầu tư các phòng thí nghiệm, mô phỏng tiên tiến, trung tâm sáng tạo mở, kết nối thực tiễn- công nghệ- sáng chế ngay trong hoạt động đào tạo và nghiên cứu.

Mục tiêu đến năm 2030 xây dựng ít nhất 5 nhóm nghiên cứu mạnh có công bố quốc tế

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải định hướng xây dựng Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng vào các lĩnh vực then chốt của công nghệ giao thông và hạ tầng tiên tiến thông minh, trước mắt tập trung vào 4 lĩnh vực trọng tâm: Trí tuệ nhân tạo và giao thông thông minh; Hạ tầng giao thông thông minh; Đường sắt đô thị và đường sắt tốc độ cao.

Mục tiêu đến năm 2030 sẽ tổ chức ít nhất 5 chương trình đào tạo xuất sắc; xây dựng ít nhất 5 nhóm nghiên cứu mạnh có công bố quốc tế và ứng dụng thực tiễn; triển khai tối thiểu 3 mô hình hạ tầng và giao thông thông minh; thu hút ít nhất 100 chuyên gia giỏi trong và ngoài nước tham gia giảng dạy và nghiên cứu.

Để triển Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng phát huy tối đa hiệu quả, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long cho biết, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải đã đề xuất thành lập Ban điều phối chung với sự tham gia của các bộ ngành, trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp để điều hành chỉ đạo mạng lưới hoạt động hiệu quả, bền vững.

Đồng thời, đề nghị Nhà nước cần ban hành cơ chế chính sách đặc thù cho đào tạo tài năng, cấp học bổng, đầu tư xây dựng các phòng Lab, đặt hàng giao nhiệm vụ KH&CN; lồng ghép Trung tâm đào tạo xuất sắc tài năng vào các chương trình chiến lược quốc gia về giao thông, đô thị thông minh, hạ tầng số và chuyển đổi số trong giáo dục.

“Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải cam kết tiếp tục phát huy vai trò hạt nhân, chủ động kết nối, điều phối hiệu quả mạng lưới, đồng hành cùng các bên để kiến tạo tương lai ngành giao thông và hạ tầng xây dựng của Việt Nam hiện đại - xanh - thông minh - bền vững”, PGS.TS Nguyễn Hoàng Long cho hay.

Hồng Hạnh - Nguyễn Liên

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/phat-trien-trung-tam-dao-tao-xuat-sac-tai-nang-linh-vuc-cong-nghe-giao-thong-can-co-che-chinh-sach-dac-thu-10381832.html