Ông Andrej Babiš và phong trào ANO giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử Quốc hội cuối tuần qua. (Nguồn: The Irish Times)
Báo Politico đưa tin, phát biểu tại họp báo ở Lâu đài Prague sau khi phe dân túy cánh hữu ANO của ông Andrej Babiš giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử Quốc hội, ông Pavel nhấn mạnh: “Vẫn còn quá sớm để nói về việc ai sẽ được giao nhiệm vụ thành lập chính phủ".
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo khẳng định, ưu tiên hàng đầu của ông là bảo đảm định hướng thân phương Tây cho đất nước, nghĩa là "tiếp tục duy trì vị thế thành viên của EU và NATO".
Trước đó, trong chương trình Bruselský diktát, ông Pavel tuyên bố sẽ không bổ nhiệm những bộ trưởng có quan điểm ủng hộ việc Cộng hòa Czech rời khỏi NATO hoặc EU.
Tổng thống Pavel nói thêm: “Tôi cũng đặt ưu tiên cao vào việc bảo vệ đầy đủ các thể chế dân chủ của nhà nước, từ vai trò của truyền thông công, các trường đại học công lập, các cơ quan an ninh và tính độc lập của họ, cho đến nền tư pháp và Viện công tố. Đây chắc chắn là những tiêu chí tôi sẽ theo dõi trong mọi cuộc thảo luận liên quan việc thành lập chính phủ mới".
Tổng thống Pavel cho biết đã gặp gỡ một số lãnh đạo đảng giành được ghế trong Hạ viện sau cuộc bầu cử cuối tuần qua – trong đó phe ANO của ông Babiš chiếm ưu thế rõ rệt – và sẽ tiếp tục gặp những lãnh đạo còn lại vào ngày 6/10.
“Hiện vẫn quá sớm để bàn về việc giao quyền thành lập chính phủ. Điều này chỉ có ý nghĩa khi xuất hiện một phương án nội các có khả năng thực sự nhận được sự ủng hộ của Hạ viện. Và hiện tại, chúng ta vẫn chưa đạt đến giai đoạn đó", nhà lãnh đạo cho biết, đồng thời dự đoán phiên họp đầu tiên của nội các mới có thể diễn ra vào tháng 11.
Theo hiến pháp Czech, Tổng thống đóng vai trò trung tâm trong tiến trình thành lập chính phủ, gặp gỡ lãnh đạo các đảng để thăm dò khả năng liên minh. Thông thường, người chiến thắng trong bầu cử sẽ được trao cơ hội đầu tiên, song tổng thống có quyền lựa chọn cá nhân được cho là có khả năng cao nhất giành đa số ủng hộ trong Hạ viện gồm 200 ghế.
Sau khi hình thành được liên minh có ít nhất 101 ghế, tổng thống sẽ bổ nhiệm thủ tướng và các bộ trưởng, nhưng chính phủ vẫn phải vượt qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm.
Hôm 4/10, ông Babiš cho biết sẽ nỗ lực thành lập một chính phủ thiểu số, dựa vào sự hậu thuẫn của các đảng cánh hữu dân túy Người lái xe và Tự do và dân chủ (SPD) cực hữu.
Tổng thống Pavel cho hay ông đang tham vấn ý kiến pháp lý về khả năng ngăn ông Babiš đảm nhận chức thủ tướng do lo ngại xung đột lợi ích xuất phát từ tập đoàn nông nghiệp Agrofert – đế chế kinh tế lớn do ông Babiš sở hữu.
Bảo Minh