Phép thử ngoại giao đầu tiên đối với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi

13 giờ trướcBài gốc

Tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi phát biểu họp báo tại thủ đô Tokyo ngày 21/10/2025. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Ngày 21/10, bà Takaichi, người ngưỡng mộ cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher, đã tuyên thệ nhậm chức, lãnh đạo một chính phủ chỉ còn thiếu hai phiếu để đạt đa số tại Hạ viện gồm 465 ghế.

Bà chỉ có vài ngày để chuẩn bị cho cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên với Tổng thống Mỹ Donald Trump kể từ khi trở thành nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản. Hai bên dự kiến gặp nhau bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN tại Malaysia vào ngày 26/10, trước khi tiến hành các cuộc thảo luận chính thức tại Tokyo vào đầu tuần tới.

“Một phép thử trên mặt trận ngoại giao đang chờ bà ấy”, một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ giấu tên nói với Reuters.

Là người trung thành với di sản của cố Thủ tướng Shinzo Abe, người từng là bạn thân của ông Trump, bà Takaichi đã chấm dứt liên minh kéo dài 26 năm giữa đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền và đảng Công minh (Komeito) theo đường lối hòa bình, thay vào đó liên minh với đảng Duy Tân (Ishin) theo khuynh hướng cánh hữu.

“Komeito thường đóng vai trò lực hãm, còn giờ đây hai đối tác trong liên minh mới lại khá tương đồng”, Jeffrey Hornung, chuyên gia chính sách an ninh Nhật Bản tại RAND Corporation, nhận định.

Bước chuyển này mở đường cho bà Takaichi thúc đẩy sâu hơn các cải cách an ninh khởi đầu dưới thời ông Abe. Giống bà, đảng Duy Tân muốn sửa đổi hiến pháp hòa bình, tăng cường năng lực quân sự nhằm răn đe Trung Quốc và nới lỏng kiểm soát xuất khẩu vũ khí.

Đảng Duy Tân thậm chí đề xuất cơ chế chia sẻ hạt nhân kiểu Mỹ, cho phép Tokyo có tiếng nói đối với các vũ khí triển khai trên lãnh thổ Nhật Bản, đánh dấu một thay đổi mạnh mẽ so với ba nguyên tắc phi hạt nhân lâu nay của nước này: không phát triển, không triển khai và không lưu trữ vũ khí hạt nhân.

Về phần mình, Thủ tướng Takaichi đã ám chỉ sẽ đẩy nhanh đợt tăng cường quân sự lớn nhất kể từ Thế chiến II, hướng tới mục tiêu nâng chi tiêu quốc phòng lên 2% GDP.

“Quản lý quan hệ với Trung Quốc sẽ là thách thức lớn đối với bà ấy. Việc mất đi Komeito, đảng duy trì kênh liên lạc với Bắc Kinh, càng khiến bài toán khó hơn", Kenji Minemura, nghiên cứu viên tại Viện Nghiên cứu Toàn cầu Canon, nhận định.

Cuộc gặp sắp tới với Tổng thống Trump sẽ là cơ hội để bà Takaichi phác thảo định hướng an ninh khu vực của Nhật Bản trước khi ông Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần tới trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao APEC tại Hàn Quốc.

Tuy nhiên, theo Giáo sư Ryo Sahashi làm việc tại Đại học Tokyo, nền tảng chính trị còn yếu sẽ giới hạn những gì bà có thể cam kết với Washington.

“Tăng tốc chi tiêu quốc phòng vốn đã được tính đến, nhưng vấn đề nằm ở ngân sách. Một chính phủ có vị thế không vững sẽ khó có thể quyết định nâng chi tiêu lên 3% GDP", ông nói.

Mặc dù giành đủ phiếu để trở thành thủ tướng, liên minh của Takaichi vẫn cần tìm kiếm sự ủng hộ từ phe đối lập để thông qua các dự luật quan trọng, điều mà ông Abe trước đây không gặp phải.

“Nếu Tổng thống Trump gây sức ép yêu cầu một cam kết rõ ràng, điều đó có thể gây ra bất đồng sớm. Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu ông ấy đề nghị mức tăng 3%, thậm chí 5%", chuyên gia Hornung dự báo.

Theo các nguồn tin, nhằm củng cố quan hệ với ông Trump và tăng vị thế tại quê nhà, bà Takaichi dự kiến sẽ đề xuất một gói mua hàng từ Mỹ, bao gồm xe bán tải Ford F-150, đậu nành, khí đốt tự nhiên và một danh sách các dự án đầu tư mà doanh nghiệp Mỹ có thể tham gia tại Nhật Bản.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/phan-tichnhan-dinh/phep-thu-ngoai-giao-dau-tien-doi-voi-tan-thu-tuong-nhat-ban-sanae-takaichi-20251024150413981.htm