Vẫn đang quay cuồng với hậu quả tàn khốc do bão Kalmaegi gây ra, Philippines phải tiếp tục đối mặt hiểm họa mới khi bão Fung-Wong đang tiến nhanh về phía nước này.
Diễn biến bão khó lường
Cơ quan Khí tượng Philippines (PAGASA) trưa 7-11 cho biết bão nhiệt đới mạnh Fung-Wong (tên địa phương là Uwan) dự kiến sẽ gây mưa lớn đến rất lớn tại khu vực phía Đông đảo Luzon và Visayas từ ngày 8-11, theo tờ Philstar Global. Fung-Wong có thể đạt cấp siêu bão vào chiều 9-11, mang theo lượng mưa xối xả tại 16 tỉnh thuộc đảo Luzon.
Ảnh vệ tinh cho thấy hình ảnh bão nhiệt đới mạnh Fung-Wong lúc giữa trưa ngày 7-11. Ảnh: RAMMB
Cụ thể, từ trưa 8 đến trưa 9-11, nhiều khu vực dự kiến hứng chịu mưa rất lớn khi bão tiến gần đất liền. Đến trưa 9-11, mưa sẽ tăng nhanh trên diện rộng, gây ngập lụt nghiêm trọng và sạt lở đất ở các vùng đồi núi, trong khi thủ đô Manila sẽ nằm trong vùng cảnh báo mưa màu cam.
PAGASA cảnh báo lượng mưa có thể cao hơn ở vùng đồi núi và khu vực cao. Tác động của bão tiếp tục gia tăng trong những ngày tới.
Nhà vật lý thiên văn Gerry Bagtasa, giảng viên Đại học Philippines (UP) Diliman, nhận định phần lớn lượng mưa có thể dồn dập vào tối 9-11, khiến công tác ứng phó và cứu trợ gặp nhiều khó khăn.
Cơ quan khí tượng khuyến cáo ngư dân không ra khơi do biển động vừa đến mạnh ở các vùng biển phía Bắc và Đông Luzon, Visayas và Mindanao, đồng thời cho biết cảnh báo gió giật mạnh có thể được ban hành từ ngày 8-11.
Sau khi đi vào PAR, bão Fung-Wong được dự báo có thể đổ bộ tối 10-11 hoặc rạng sáng 11-11, nhiều khả năng tại tỉnh Isabela hoặc phía bắc Aurora, trước khi di chuyển sang Biển Tây Philippines (cách Philippines gọi Biển Đông).
PAGASA nhận định bão có thể đổ bộ khi đạt hoặc gần đạt cường độ mạnh nhất, với sức gió giật lên tới 260 km/giờ, gây ra thời tiết cực đoan và nguy hiểm đến tính mạng người dân, đài ABS-CBN đưa tin.
Vùng gió mạnh của bão có bán kính tới 720 km tính từ tâm, có thể ảnh hưởng đến một khu vực rộng lớn của Philippines. PAGASA lưu ý rằng mưa to, gió mạnh và sóng cao vẫn có thể xảy ra ngoài vùng tâm bão hoặc khu vực dự báo đổ bộ.
Sau khi rời khỏi Philippines, trang dự báo thời tiết AccuWeather và Zoom Earth đều dự đoán bão sẽ giảm nhẹ đáng kể và có khả năng hướng về phía Đài Loan (Trung Quốc), với sức gió còn khoảng 110 km/giờ.
Cơ quan Khí tượng Philippines (PAGASA) cảnh báo mức độ bất định về quỹ đạo và cường độ của bão Fung-wong vẫn cao, kêu gọi người dân theo dõi sát các bản tin cập nhật về cơn bão này.
Cần gấp rút chuẩn bị đối phó
Nhà khoa học về thảm họa Mahar Lagmay, Giám đốc Viện Nghiên cứu Khả năng chống chịu thuộc ĐH Philippines, cho biết các hộ gia đình cần chuẩn bị đối phó 2 mối đe dọa chính: gió mạnh và mưa lớn.
Để ứng phó gió giật, người dân được khuyến cáo gia cố mái nhà, cắt tỉa cành cây có nguy cơ đổ vào nhà. Nếu nhà ở không an toàn và không thể sửa chữa trong thời gian ngắn, nên sơ tán sớm và tuân thủ hướng dẫn của chính quyền địa phương.
Trước nguy cơ mưa to và ngập lụt diện rộng, ông Lagmay khuyến cáo người dân đánh giá rủi ro trong khu vực sinh sống bằng các công cụ sẵn có như Dự án NOAH (hệ thống giám sát và cảnh báo thiên tai của ĐH Philippines). Chỉ cần nhập vị trí, người dân có thể xem bản đồ thể hiện mức độ nguy hiểm và nguy cơ thiên tai như lũ lụt, sạt lở đất hoặc nước dâng do bão.
Dự án NOAH cũng cung cấp hướng dẫn an toàn cho từng loại rủi ro. Ở các khu vực có nguy cơ ngập cao, người dân nên sơ tán khi cần thiết, mang ủng hoặc đồ bảo hộ khi lội nước, không lái xe qua vùng nước chảy, và ngắt các thiết bị điện cùng nguồn điện chính.
Các hộ gia đình được khuyến cáo chuẩn bị sẵn túi khẩn cấp gồm giấy tờ tùy thân, thuốc men, đồ vệ sinh cá nhân, đèn pin, lương thực và nước uống.
Ông Lagmay cũng đề xuất sử dụng công cụ NOAH Studio - hệ thống dự báo tác động chi tiết hơn, có thể xác định khu vực dễ ngập lụt dựa trên dự báo thời tiết. Trong bão Kalmaegi, hệ thống này đã dự đoán chính xác những vùng ở tỉnh Cebu bị ngập.
Ông Lagmay cho biết những khu vực hoặc tuyến đường không được đánh dấu màu trên bản đồ nguy cơ được xem là tương đối an toàn, có thể dùng làm điểm sơ tán tạm thời hoặc tuyến tránh nguy hiểm. Ngoài ra, người dân vùng ven biển cần đặc biệt chú ý đến cảnh báo triều cường, và tránh di chuyển trong bão do nguy cơ sạt lở hoặc xả lũ từ các hồ chứa.
Ngoài PAGASA, người dân có thể theo dõi thông tin cập nhật từ chính quyền địa phương, Hội đồng Quản lý và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai Quốc gia (NDRRMC), Cơ quan Phòng vệ Dân sự (OCD) và Bộ Nội vụ và Chính quyền địa phương (DILG). Cơ quan khí tượng quốc gia Philippines cũng sẽ cập nhật bản tin dự báo thời tiết 3 giờ/lần, bắt đầu từ 2 giờ sáng mỗi ngày.
Cộng đồng Purok Isla Verde, phường San Isidro, thành phố Talisay (tỉnh Cebu) tan hoang sau khi bão Kalmaegi quét qua. Ảnh: Dennis Datu/ABS-CBN
Trước đó, hôm 6-11, Tổng thống Philippines - ông Ferdinand Marcos Jr ban bố tình trạng khẩn cấp toàn quốc vì thảm họa do bão Kalmaegi gây ra. Theo Tổng thống Marcos Jr., việc đặt đất nước trong tình trạng thảm họa quốc gia sẽ cho phép “tiếp cận nhanh hơn” các quỹ ứng phó khẩn cấp, đẩy nhanh quá trình mua sắm và phân bổ viện trợ, không chỉ cho bão Kalmaegi mà còn cho bão Fung-wong đang đến rất gần.
Bão Kalmaegi gây thiệt hại khủng khiếp ở Philippines
Sáng 7-11, Văn phòng Phòng vệ Dân sự Philippines (OCD) cho biết số người thiệt mạng do bão Tino đã tăng lên 188 người, đài ABS-CBN đưa tin.
Trong đó, tỉnh Cebu ghi nhận 135 trường hợp, Negros Occidental 24, Negros Oriental 9, Agusan Del Sur 6, Capiz 3, Southern Leyte 2 và mỗi tỉnh Leyte, Antique, Iloilo, Guimaras, Bohol có 1 người tử vong.
OCD cho biết phần lớn nạn nhân tử vong do đuối nước hoặc bị thương vì các mảnh vỡ. Hiện có ít nhất 96 người bị thương, song con số thực tế có thể còn tăng.
Tính đến sáng 7-11 vẫn còn 135 người khác vẫn đang mất tích, chủ yếu tại Cebu, Negros Occidental và Negros Oriental.
“Ba tỉnh này hứng chịu tình trạng ngập lụt nghiêm trọng ở nhiều khu đô thị” - ông Raffy Alejandro IV, Phó giám đốc phụ trách hành chính của OCD, cho biết.
Sau khi bão Kamaehi đi qua, 2 cộng đồng ven sông nghèo khó Purok Isla Verde và Sitio Bahala (Cebu) đã bị nhấn chìm trong dòng lũ dữ. Bão cuốn phăng gần như toàn bộ mọi thứ khỏi bản đồ.
Thiệt hại ban đầu được ước tính khoảng 6,3 triệu peso (hơn 106.000 USD) đối với cơ sở hạ tầng và 13,3 triệu peso (hơn 225.000 USD) trong lĩnh vực nông nghiệp. Tuy nhiên, ông Alejandro nhận định con số này có thể lên tới 300 triệu peso (hơn 5 triệu USD) khi có đủ báo cáo từ các địa phương, do nhiều công trình trọng yếu như trung tâm y tế và trụ sở xã bị hư hại nặng.
Khoảng 9.600 ngôi nhà đã bị phá hủy hoàn toàn hoặc một phần, nhưng dữ liệu vẫn đang được xác minh.
OCD cho biết đã tiếp cận tất cả khu vực chịu ảnh hưởng của bão, dù một số nơi vẫn còn khó vào do lượng lớn đổ nát. Cơ quan này hiện vẫn còn đủ nguồn lực ứng phó, nhờ vừa được bổ sung quỹ phản ứng nhanh.
Tuy nhiên, ông Alejandro thừa nhận nguồn lực của cơ quan đang bị dàn trải do liên tiếp đối mặt các thảm họa liên tục, từ chuỗi động đất gần đây đến bão Kalmaegi và cơn bão Fung-wong dự kiến sắp đổ bộ miền Bắc Philippines.
DƯƠNG KHANG