Philippines tạm dừng nhập khẩu gạo, Hiệp hội Lương thực Việt Nam kiến nghị Bộ Công Thương gỡ khó

5 giờ trướcBài gốc

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), việc Philippines ngưng nhập khẩu gạo có thể gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam

Tổng thống Philippines gần đây đã ban hành quyết định tạm dừng nhập khẩu gạo trong vòng 60 ngày bắt đầu từ ngày 01/9/2025, nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước áp lực giá gạo giảm mạnh.

Giá gạo tại Philippines trong tháng 7/2025 giảm gần 16% so với cùng kỳ năm ngoái, nguyên nhân chính là do thuế nhập khẩu gạo thấp hơn, tạo điều kiện cho lượng gạo nhập khẩu tăng mạnh. Theo đánh giá của Bộ trưởng Nông nghiệp Philippines, lượng gạo nhập khẩu quá lớn đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho thị trường nội địa của nước này.

Dữ liệu của Cục Công nghiệp Thực vật Philippines (BPI) cho thấy, trong 7 tháng đầu năm nay, nước này nhập khẩu tổng cộng 2,44 triệu tấn gạo. Trong đó, Việt Nam là nước cung cấp lớn nhất với 1,876 triệu tấn, chiếm gần 77% thị phần. Sản lượng lúa hai vụ trong 6 tháng đầu năm của Philippines đạt 9,08 triệu tấn và tồn kho gạo của nước này hiện cũng đang ở mức cao kỷ lục với 2,8 triệu tấn tính đến ngày 1/7/2025, tăng 27% so với cùng kỳ năm 2024. Thời điểm hiện tại đang là vụ thu hoạch cao điểm trong nước của Philippines.

Trước đó, Philippines từng thông báo tình trạng khẩn cấp an ninh lương thực do giá gạo tăng vọt, làm gia tăng lạm phát. Gần đây nguồn cung đã được cải thiện giúp giá gạo giảm trở lại.

Một số chuyên gia nhận định động thái ngừng nhập khẩu của Philippines có thể bảo vệ nông dân trong mùa thu hoạch cao điểm, tuy nhiên cũng có thể ảnh hưởng tới giá gạo toàn cầu, đồng thời có khả năng tác động tới ngành lúa gạo của Việt Nam trong ngắn hạn. Các nhà nhập khẩu Philippines có thể tăng mua trong tháng 8 để dự trữ trước khi lệnh cấm có hiệu lực. Trong khi đó, vụ lúa hè thu ở Việt Nam đang bước vào giai đoạn cuối nên nguồn cung hạn chế, qua đó góp phần đẩy giá gạo Việt Nam tăng lên.

Theo cập nhật mới nhất từ Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), sau khi có thông báo ngừng nhập khẩu gạo từ Philippines, giá gạo của Việt Nam có dấu hiệu tăng. Cụ thể, giá gạo 5% tấm tăng thêm 9 USD so với đầu tháng 8, lên mức 391 USD/tấn - mức cao nhất châu Á, cao hơn 11 USD so với Ấn Độ và cao hơn Thái Lan, Pakistan. Giá gạo thơm cũng tăng từ 10 - 15 USD/tấn, duy trì ở mức 505 - 510 USD/tấn. Dự kiến mặt hàng gạo thơm có thể tiếp tục tăng thêm 10 - 15 USD/tấn trong những ngày tới do nhu cầu đột biến từ Philippines.

Theo nhận định của Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam Đỗ Hà Nam, lệnh cấm nhập khẩu của Philippines có thể gây khó khăn lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Hiện nay Philippines chiếm khoảng 40 - 45% kim ngạch xuất khẩu gạo hàng năm của Việt Nam. Việc ngừng nhập khẩu của nước này sẽ khiến các hợp đồng đang chờ giao bị đình trệ, tạo tồn kho lớn và áp lực về thanh khoản.

Nhiều hợp đồng của các doanh nghiệp Việt Nam đã ký trong tháng 8 nhưng chưa xuất hàng được do người mua Philippines chưa kịp nhập. Cùng với việc ngừng nhập khẩu của thị trường Philippines trong hai tháng 9 - 10/2025 sẽ làm gia tăng tồn kho, khiến giá xuất khẩu giảm, biên lợi nhuận thu hẹp. Khi thiếu người mua, giá trong nước sẽ giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của người nông dân.

Ngoài ra, việc áp dụng thuế giá trị gia tăng (VAT) 5% theo Luật Thuế Giá trị gia tăng mới với mặt hàng gạo từ ngày 1/7 gia tăng thêm áp lực về vốn lưu động cho các doanh nghiệp.

Trên cơ sở đó, VFA kiến nghị cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như: áp dụng tín dụng lãi suất thấp, gia hạn thời gian trả nợ và tạo kho dự trữ để chờ thời điểm xuất khẩu trở lại sau khi lệnh cấm kết thúc, tránh tình trạng bán tháo.

Hiệp hội đã có văn bản đề xuất Bộ Công Thương gửi công hàm đến Bộ Nông nghiệp Philippines đề nghị tháo gỡ khó khăn, đảm bảo doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp tục xuất khẩu hoặc được hướng dẫn rõ ràng về chủng loại gạo trong phạm vi điều chỉnh của lệnh tạm dừng, căn cứ trên Biên bản ghi nhớ hợp tác thương mại gạo giữa hai nước ký ngày 30/1/2024 và có hiệu lực đến 31/12/2028.

Tiến Thành

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/philippines-tam-dung-nhap-khau-gao--hiep-hoi-luong-thuc-viet-nam-kien-nghi-bo-cong-thuong-go-kho-175764.htm