Phim siêu ngắn Trung Quốc 'đe dọa' Hollywood?

2 giờ trướcBài gốc

Nở rộ làn sóng phim siêu ngắn

Ở một khu vườn tại Los Angeles, một ông trùm mafia Don diện bộ vest trắng lộng lẫy đứng trước lễ đường, điên cuồng bắn về phía các khách mời, khiến mọi người hoảng loạn né tránh. Lễ cưới bị một nhóm sát thủ xâm nhập. Nhưng Don không dễ khuất phục. Anh liên tiếp nã đạn về phía kẻ thù, dùng thân mình che chở cô dâu bé nhỏ.

Phim siêu ngắn, quay định dạng dọc trên các nền tảng online nở rộ trong thời gian gần đây

“Cắt!”, đạo diễn Xiang Sining vui mừng thốt lên sau màn quay. “Gangster kidnapping” -bom tấn phim siêu ngắn gây sốt từ tháng 6 vừa qua chính thức khép lại. Xiang được coi là một trong những người tiên phong trong làn sóng phim siêu ngắn ở Trung Quốc - đang lên nhanh tại Mỹ.

Trong khi đó, ở bên kia bán cầu, thị trấn Trung Thông, huyện Dự Giang, thành phố Ứng Đàm, tỉnh Giang Tây - khu chợ kính mắt nổi tiếng một thời giờ đây được ví như “thị trấn Hollywood” với hơn 120 bối cảnh, địa điểm quay của hàng trăm bộ phim siêu ngắn. Trước năm 2022, khu chợ bị bỏ hoang, người dân phải đi nơi khác kiếm kế sinh nhai. Nhưng sự trỗi dậy của phim siêu ngắn biến dân làng thành diễn viên, thậm chí người nổi tiếng. Hoạt động này góp phần thúc đẩy sự hồi sinh văn hóa và kinh tế địa phương, theo Tân Hoa Xã.

Jiang Youshui, nông dân 58 tuổi là một trong những diễn viên được săn đón tại Trung Thông. Ông nhận được cát sê hậu hĩnh dù chỉ đóng vai phụ. "Ngay cả những vai không lời thoại cũng có thể nhận 100 tệ chỉ để đứng trong một khung hình. Số tiền tôi kiếm nhiều nhất là 1.600 tệ/ ngày”, ông Jiang nói.

Theo thống kê, tại đây có hơn 3.800 diễn viên quần chúng. Phần lớn họ không có kinh nghiệm diễn xuất, nhưng nhờ sự sắp xếp của đạo diễn và giám sát kịch bản chuyên nghiệp, kết hợp với công nghệ biên tập hậu kỳ, họ cũng có thể thuận lợi hoàn thành một bộ phim hoàn chỉnh.

Trang Oror cho rằng, chính quyền địa phương đã thu hút đầu tư và tạo chính sách thuận lợi, góp phần tạo nên “thị trấn Hollywood”. Theo China Daily, không chỉ khu Trung Thông, nhiều nơi ở Trung Quốc, những phim trường siêu nhỏ được mọc lên để phục vụ phim siêu ngắn, như Trịnh Châu ở tỉnh Hà Nam hay Tây An ở tỉnh Thiểm Tây. Trang Oror cho rằng, chính quyền địa phương ở huyện Dư Giang, Giang Châu còn mạnh dạn, kêu gọi đầu tư để xây dựng phim trường The Shifang Light and Shadow và tạo chính sách thuận lợi, góp phần tạo nên “thị trấn Hollywood”. Từ đó thúc đẩy các ngành công nghiệp bổ trợ như may mặc, đạo cụ và dịch vụ ăn uống..

Nhà sản xuất Wu Fujiang nói rằng lý do chính khiến họ chọn quay phim tại Dư Giang là tiết kiệm kinh phí. “Đặc điểm của phim siêu ngắn là quy mô sản xuất nhỏ, chu kỳ phát sóng ngắn. Trung bình, một bộ phim có thể được quay trong 7-10 ngày và có thể phát hành trực tuyến trong vòng 2-3 tháng.

Hollywood bắt đầu nhập cuộc

Những bộ phim siêu ngắn xuất hiện lần đầu tiên trên các nền tảng nội địa Trung Quốc trong thời kỳ dịch COVID-19 và nhanh chóng tạo nên cơn sốt. Đây là mô hình phim được tạo ra cho thế hệ TikTok. Đặc trưng của dòng phim này là các series kịch bản chia thành nhiều tập nhỏ, mỗi tập chỉ dài 1-2 phút, quay theo định dạng dọc hiển thị trên TikTok hay Instagram Reel.

Theo Variety, lợi thế của phim siêu ngắn là thời gian sản xuất “thần tốc”, chỉ mất 7-10 ngày, kinh phí rẻ, dao động từ 41.000 - 69.000 USD (hơn 1-1,8 tỷ đồng). Chính vì vậy, các nền tảng có nguồn lực để đầu tư mạnh vào khâu quảng bá trên đa nền tảng như TikTok, YouTube, Instagram… Đạo diễn Xiang Sining tiết lộ, không phải phim nào làm ra cũng ăn khách. Nhưng chỉ cần một phim gây sốt, có thể bù đắp cho khoản lỗ từ nhiều phim thất bại. Chẳng hạn, phim chỉ cần đạt lợi nhuận ròng 50% sau khi trừ chi phí sản xuất và quảng bá được coi là một thành công lớn trong ngành.

Phần lớn kịch bản phim siêu ngắn thường lặp đi lặp lại những motif quen thuộc trong giới tiểu thuyết mạng Trung Quốc như: chuyện tình Lọ Lem - tỷ phú, âm mưu trả thù, xuyên không, trùng sinh… Đa số, các phim đều vướng tranh cãi bởi nội dung phi logic, lời thoại sến súa, diễn xuất chưa thuyết phục... Tờ Paper chỉ trích các phim vì phóng đại, cổ vũ lối sống tôn thờ tiền bạc, cố tình khoét sâu chênh lệch giàu nghèo và xung đột giai cấp, đồng thời làm đảo lộn đạo đức gia đình và quan niệm về tình yêu, cho rằng nó có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội.

Hình ảnh trong phim “Cửu vĩ hồ yêu tôi”

Tuy nhiên, các bộ phim đảm bảo theo công thức chặt chẽ với các cú twist (tình huống bất ngờ) nhỏ mỗi 15 giây và các diễn biến lớn mỗi 30 giây để thỏa mãn khán giả. Ngoài ra, nhà phát hành còn tung chiêu hút khách bằng việc chiếu miễn phí một số tập đầu tiên. Sau đó, khi cốt truyện trở nên phức tạp hơn, nền tảng sẽ yêu cầu người xem trả tiền để tiếp tục xem phần còn lại của bộ phim. Có nhiều gói khác nhau với mức giá khác nhau - một số tính phí 1 USD cho 20 tập. Có gói phim được tính phí lên đến 10 USD để xem 60 tập. Để thu hút khán giả phương Tây, nhà sản xuất của Trung Quốc còn tạo nội dung bằng tiếng Anh, thậm chí toàn bộ diễn viên đều là người Mỹ.

Jennifer Cooper - khán giả người Anh cho rằng, những phim như "The double life of my billionaire husband" rất được yêu thích vì tiết tấu nhanh, tính giải trí cao, lấp đầy khoảng trống phim lãng mạn trên thị trường giải trí hiện nay. "Tôi luôn tìm kiếm những cốt truyện lãng mạn, đặc biệt là phim hài lãng mạn. Hollywood không còn sản xuất đủ phim hài lãng mạn nữa. Tôi chán Hallmark rồi. Nhiều chương trình tôi yêu thích trên Netflix đã bị hủy bỏ", cô nói.

Cooper ước tính hiện cô chi tới 200 bảng Anh (265 USD)/ tháng để xem phim siêu ngắn, và Cooper không phải là người duy nhất. Thống kê của Sensor Tower cho thấy, giao dịch trả phí trên các nền tảng xem phim siêu ngắn đã đạt gần 700 triệu USD trong quý I/2025, tăng gấp 4 lần so với cùng kỳ năm trước.

Theo DataEye, một công ty nghiên cứu kỹ thuật số có trụ sở tại Thâm Quyến, doanh thu từ phim siêu ngắn đã đạt 6,9 tỷ USD tại Trung Quốc vào năm 2024, lần đầu tiên vượt qua doanh thu phòng vé trong nước. Chỉ trong 3 năm (2021-2023), giá trị thị trường phim siêu ngắn đã tăng gấp 10 lần, dự kiến sẽ đạt 14 tỷ USD vào năm 2027.

Sensor Tower, một công ty nghiên cứu thị trường chuyên theo dõi dữ liệu ứng dụng di động, báo cáo rằng các ứng dụng phim truyền hình ngắn bên ngoài Trung Quốc đã kiếm được 1,2 tỷ USD vào năm 2024, 60% trong số đó đến từ Mỹ. Các ứng dụng chiếu phim ngắn ghi nhận hơn 370 triệu lượt tải xuống toàn thế giới trong quý đầu năm 2025, gấp 6 lần so với cùng kỳ năm trước. Tính đến tháng 3, tổng lượt tải đạt gần 950 triệu, dẫn đầu là ReelShort, DramaBox và GoodShort.

Chứng kiến sự tăng trưởng này, các “ông lớn” ở Hollywood cũng không chịu đứng ngoài cuộc. Tháng 5, Netflix đã công bố ra mắt tính năng phim ngắn dành riêng cho thiết bị di động, cho phép người dùng xem các clip trong chương trình của họ. Cuối tháng 7, Disney cũng công bố kế hoạch đầu tư vào DramaBox.

Đạo diễn Xiang Sining cho rằng, việc nhà xuất phương Tây tham gia thị trường phim siêu ngắn chỉ còn là vấn đề thời gian. Ông cho rằng, ứng dụng video ngắn như TikTok đã "thay đổi căn bản cách thức thưởng thức giải trí của khán giả ". Khi các ông lớn Hollywood nhập cuộc và cuộc cạnh tranh, thị trường này trở nên gắt gao hơn, tiêu chuẩn chất lượng sẽ tăng theo.

Phim siêu ngắn - bước tiến hay bước lùi của điện ảnh?

Trước câu hỏi: Phim siêu ngắn có thể phát triển nhanh đến mức nào? Joey Jia - CEO của ReelShort bày tỏ: “Tôi coi phim truyền hình ngắn như một đứa trẻ lớn lên thần tốc”.

Thực tế đã chứng minh điều đó khi vừa lên sóng, phim ngắn sản xuất hoàn toàn bằng AI (trí tuệ nhân tạo) “Cửu vĩ hồ yêu tôi” đã gây sốt trên toàn cầu. Phim ra mắt từ cuối tháng 5, liên tục đăng 27 tập, mỗi tập khoảng 1 phút. Riêng trên Douyin, phim vượt mốc 1,8 tỷ lượt xem.

Một ê-kíp quay tại bối cảnh ở Dư Giang, Giang Châu, Trung Quốc

Trang Radii cho rằng, phim thu hút người xem “không phải vì nội dung hay, mà vì nó điên rồ đến mức khán giả không thể rời mắt”. Chỉ trong ít phút ngắn ngủi, khán giả chứng kiến loạt tình tiết sốc, phi lý như: nữ chính cổ trang lái máy xúc, nhân vật Labubu hóa thân thành đại ma đầu… Phim còn được ví như một sản phẩm lỗi của những người mới biết đến công nghệ khi để các lỗi hình ảnh như: đuôi hồ ly trông như chổi lông gà, một số cảnh rung giật, nhân vật không giữ nguyên khuôn mặt… Trước đó, loạt phim do AI tạo từng gây chú ý với đa dạng thể loại từ tiên hiệp, khoa học viễn tưởng, huyền ảo, trinh thám cho đến hậu tận thế như: “Hưng An Lĩnh quỷ sự“, “Che trời”, “Nhật ký an toàn trong tận thế”, “Bá Tổng Schnauzer”…

Tương lai của ngành công nghiệp điện ảnh sẽ ra sao khi AI, phim siêu ngắn thao túng và định hướng thẩm mỹ lệch chuẩn tràn lan khắp cõi mạng? - là câu hỏi chưa có đáp án. Song, trang Radii khẳng định rằng: “Cửu vĩ hồ yêu tôi” là một mớ hỗn độn mà chúng ta không ngờ tới”.

Nhìn nhận về tương lai của dòng phim này, bà Joey Jia cho rằng: “Phim truyền hình siêu ngắn sẽ trở thành hình thức giải trí chủ đạo, thậm chí có thể vượt qua thị trường điện ảnh truyền thống trong vài năm tới”. Trong khi đó, Winnie Tang - người sáng lập Spring Reel có trụ sở tại Hàng Châu và New York cho rằng: "Trận chiến thực sự thậm chí còn chưa bắt đầu".

Chính quyền Trung Quốc hồi đầu năm đã ban hành quy định bắt buộc cấp phép phát sóng phim truyền hình ngắn và siết kiểm soát nội dung phát hành trực tuyến. Trong một chiến dịch hồi tháng 2, Cục Phát thanh và Truyền hình Quốc gia gỡ bỏ 25.300 phim truyền hình ngắn với tổng cộng gần 1,4 triệu tập vì không tuân thủ quy định.

Trung tâm An toàn Douyin từng gỡ hàng trăm phim vi phạm quy định, cho biết động thái trên nhằm xây dựng môi trường tích cực, cởi mở và thân thiện. Nền tảng "không chấp nhận" các phim ngắn "nội dung độc hại, định hướng lệch lạc".

Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nghệ thuật Trung Quốc còn mạnh tay xóa bỏ những video do AI thực hiện với nội dung cải biên loạn xạ các nhân vật kinh điển nhằm xây dựng môi trường nghe, nhìn Internet trong sạch, theo Sohu.

Thảo Dung

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/kinh-te-van-hoa-the-thao/phim-sieu-ngan-trung-quoc-de-doa-hollywood--i782705/