Phổ cập số cho đại chúng

4 giờ trướcBài gốc

Xu thế người dân ứng dụng công nghệ số vào cuộc sống ngày càng tăng cao

Mọi nguồn lực được huy động

Những năm gần đây, thế giới chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ của chuyển đổi số, nơi công nghệ đóng vai trò trung tâm trong mọi hoạt động kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành sứ mệnh của mọi tổ chức tiên phong.

Còn nhớ khoảng thời điểm này năm ngoái, khi có thông tin cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ thực hiện việc chuyển tiền chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng trực tiếp qua tài khoản cá nhân cho người hưởng tại 43 tỉnh, thành phố từ ngày 1/8/2024 và từ ngày 1/9/2024 triển khai tại 20 địa phương còn lại đã dấy lên những tranh luận, thậm chí căng thẳng từ trong nhà ra ngoài ngõ.

Bà Hải Lưu, 76 tuổi, công chức nhà nước đã nghỉ hưu ở Hà Nội, làu bàu: “Giờ lại phải học cách sử dụng ứng dụng ngân hàng trên điện thoại hay lách cách ra ngân hàng làm thủ tục rút tiền”. Còn ông Việt Hồng, 80 tuổi, cán bộ cao cấp trong lực lượng vũ trang đã nghỉ hưu tại Hà Nội, khi có người của cơ quan BHXH đến hỗ trợ, hướng dẫn các thủ tục để nhận lương hưu qua tài khoản cá nhân, đã thẳng thừng tuyên bố: “Tôi giờ già rồi, không còn bắt kịp với mấy công nghệ hiện đại nữa”.

Nhưng không đầu hàng. Một “hệ sinh thái” đã vào cuộc. Các con đi làm về tranh thủ tải ứng dụng ngân hàng và hướng dẫn bố mẹ sử dụng trên điện thoại để thuận tiện giao dịch mà không cần ra ngân hàng. Bàn trà nước của các cụ cùng lứa tuổi hàng xóm được đặt trên sân đình, nơi những mái đầu bạc phơ chăm chú lắng nghe nhân viên BHXH hướng dẫn. Những khuôn mặt ban đầu căng thẳng dần giãn ra sau mỗi câu hỏi được tận tình giải đáp. Các thao tác trên điện thoại được chỉ dẫn cụ thể, làm đi làm lại cho đến khi thật nhuần nhuyễn. Các cháu nghỉ hè về ở với ông bà cũng được “trưng dụng” vào công cuộc phổ cập số học.

“Úi giời, bọn trẻ con mà làm nhoay nhoáy, hoa hết cả mắt”, bà Hải Lưu nói.

Mục tiêu của chuyển đổi số không phải là chạy đua công nghệ, mà là phục vụ con người.

Còn ông Việt Hồng, với thói quen đọc báo hàng ngày, dần cập nhật hơn về tình hình chuyển đổi số. Những câu chuyện về việc nhận lương hưu qua ngân hàng thuận tiện, an toàn, nhanh chóng, dễ dàng quản lý và đặc biệt là đảm bảo sức khỏe đã giúp ông thay đổi quan điểm.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến cuối năm 2024, cả nước có gần 3,4 triệu người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng. Cơ quan BHXH hiện đang thực hiện chi trả qua hai hình thức chính: tài khoản ngân hàng cá nhân (ATM) và tiền mặt. Với hình thức chi trả tiền mặt, BHXH Việt Nam ký hợp đồng ủy quyền cho Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thực hiện tại các điểm chi trả. Đối với người già yếu, cô đơn, ốm đau, bệnh tật không thể đến điểm nhận tiền, đơn vị chi trả sẽ đưa tiền đến tận nhà.

Tính riêng tại khu vực đô thị, đến hết năm 2024, khoảng 80% số người hưởng chế độ BHXH và trợ cấp thất nghiệp đã nhận qua tài khoản cá nhân. Việc chi trả hàng tháng qua tài khoản cá nhân trên toàn quốc đã có bước phát triển vượt bậc: từ 40% (tháng 3/2024) lên 77,7% (tính đến ngày 30/12/2024). Nhiều địa phương có tỷ lệ người hưởng nhận qua tài khoản cá nhân rất cao như: Hà Nam (99,99%), Hà Tĩnh (99,5%), Hà Nội (99,2%), Hải Phòng (98,6%), Hưng Yên (97,1%).

Nâng cao nhận thức cộng đồng về số hóa

Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết khẳng định: “Phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực chính để phát triển kinh tế nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”.

Cùng với đó, Quyết định số 810/QĐ-NHNN về “Kế hoạch Chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã đặt nền móng cho một chiến lược chuyển đổi số toàn diện, đồng bộ trong toàn ngành tài chính - ngân hàng.

Bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao, Phó tổng giám đốc BIDV chia sẻ: “Đây chính là kim chỉ nam để các tổ chức, đặc biệt là ngân hàng, định hướng lại tư duy vận hành, đổi mới phương thức phục vụ và nâng cao năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên số”.

Với vai trò là định chế tài chính chủ lực của đất nước, BIDV xác định chuyển đổi số là một trong ba trụ cột chiến lược quan trọng nhất đến năm 2030. Theo bà Giao, mục tiêu của chuyển đổi số không phải là chạy đua công nghệ, mà là phục vụ con người. Với BIDV, điều đó đồng nghĩa với việc làm sao để mọi khách hàng - dù là người dân vùng sâu vùng xa hay doanh nghiệp lớn tại đô thị, dù là người lớn tuổi hay giới trẻ - đều có thể tiếp cận dịch vụ tài chính thuận tiện, an toàn, mọi lúc, mọi nơi.

“Chúng tôi chuyển đổi số nhằm thấu hiểu khách hàng sâu sắc hơn, phục vụ nhanh chóng và chính xác hơn và đồng hành sâu sát hơn trong mọi chặng đường phát triển”, bà Giao nhấn mạnh.

Bà Phùng Nguyễn Hải Yến, Phó tổng giám đốc Vietcombank cho biết, xác định việc phổ cập ngân hàng số và đào tạo công dân số là nhiệm vụ chiến lược then chốt, gắn liền với phong trào “Bình dân học vụ số” của Ngân hàng. Theo đó, Vietcombank đã tiên phong triển khai nền tảng số toàn diện VCB Digibank, tích hợp đầy đủ các dịch vụ tài chính từ chuyển tiền, thanh toán đến đầu tư, với thiết kế giao diện đơn giản, trực quan, tích hợp gợi ý hành vi thông minh - phù hợp cả với người lớn tuổi hoặc ít tiếp xúc công nghệ.

Được biết, VCB Digibank hiện đã thu hút trên 15 triệu người dùng, với tỷ lệ giao dịch qua kênh số đạt 91,8%, trong đó khách hàng bán lẻ đạt 99% - cho thấy mức độ tiếp nhận và niềm tin rất lớn từ cộng đồng.

“Vietcombank triển khai đồng bộ nhiều kênh hỗ trợ: trực tuyến (website, fanpage, chatbot, tổng đài), trực tiếp (hướng dẫn tại quầy), và tài liệu đa phương tiện. Chúng tôi chủ động hỗ trợ “tận nơi - tận tay” cho từng nhóm khách hàng, từ cài đặt đến thao tác, hiện thực hóa khẩu hiệu “đi cùng khách hàng trên hành trình làm chủ công nghệ”. Với doanh nghiệp, đội ngũ chuyên trách tư vấn, hỗ trợ triển khai định kỳ nhằm đảm bảo quá trình chuyển đổi số hiệu quả và không phức tạp”, bà Yến nói.

Đáng chú ý, không chỉ dừng lại ở phát triển nền tảng và hỗ trợ kỹ thuật, Vietcombank còn đặc biệt chú trọng nâng cao nhận thức cộng đồng về an toàn số. Ngân hàng thường xuyên cập nhật chuyên mục “Nguyên tắc giao dịch an toàn” trên các kênh truyền thông chính thức; hướng dẫn chi tiết trên website và mạng xã hội. Đồng thời, phối hợp với các cơ quan truyền thông triển khai nhiều chủ đề thực tiễn như: cảnh báo lừa đảo giả mạo ngân hàng, lưu ý khi mở tài khoản eKYC, cách xử lý khi bị chiếm đoạt thông tin, tiết kiệm online an toàn, và các tiện ích ngân hàng số phục vụ các dịch vụ công.

Bà Yến nhấn mạnh: “Đây là những nội dung thiết thực, góp phần nâng cao kỹ năng phòng vệ số của người dân trong bối cảnh tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi”.

Theo Báo cáo Digital Việt Nam 2025 của DataReportal, Việt Nam hiện có 79,8 triệu người dùng Internet, tăng 223.000 so với năm 2024; có 127 triệu lượt kết nối di động, tăng 2,2 triệu lượt. Những con số này cho thấy xu thế người dân ứng dụng công nghệ số vào cuộc sống ngày càng tăng cao.

Nhuệ Mẫn

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/pho-cap-so-cho-dai-chung-post371191.html