Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nhĩ có nhiều kỳ vọng ở năm 2025

một ngày trướcBài gốc

Nhân dịp đầu Xuân Ất Tỵ 2025, phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam có cuộc trò chuyện cùng Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nhĩ - nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, hiện là Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam về kỷ niệm đáng nhớ của thầy gắn với Tết cổ truyền và những kỳ vọng trong năm 2025.

Nhiều niềm vui dịp đầu xuân

Đối với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nhĩ, dịp Tết năm nay, khi ngẫm về Đất nước, từ các bộ/ngành cho đến ngành giáo dục, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đều có những niềm vui riêng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nhĩ. (Ảnh: Doãn Nhàn)

Suy nghĩ về nội dung trao đổi chuyên đề “Kỷ nguyên phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" của Tổng Bí thư Tô Lâm, thầy Nhĩ thật sự rất tâm đắc với nội dung tinh gọn tổ chức bộ máy, chuyển đổi số và chống lãng phí.

Về tinh gọn tổ chức bộ máy, xuân 2025 có ý nghĩa đặc biệt khi đặt trong bối cảnh cả hệ thống chính trị đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, minh bạch, vững mạnh, bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, tránh chồng chéo chức năng, lãng phí nguồn lực. Đây cũng chính là mong mỏi của thầy Nhĩ bấy lâu nay. Bởi, thầy Nhĩ cho rằng, tổ chức bộ máy càng cồng kềnh thì các vấn đề liên quan đến chăm lo đời sống xã hội khó có thể thực hiện được triệt để.

Về chuyển đổi số, thầy Nhĩ chia sẻ, cốt lõi của chuyển đổi số là thay đổi nhờ tái cấu trúc thể chế, nền kinh tế và xã hội với các công nghệ số. Các yếu tố cơ bản quyết định đến sự thành bại của chuyển đổi số là con người, thể chế và công nghệ. Chuyển đổi số thúc đẩy đất nước đi tắt đón đầu, phát triển vượt bậc. Trong đó, sự thành công của chuyển đổi số trước hết phụ thuộc vào con người trong tư duy, cách tiếp cận và giải quyết vấn đề.

Chuyển đổi số quốc gia gồm 3 phần chính: Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Tận dụng được những lợi thế từ chuyển đổi số sẽ giúp Việt Nam nắm bắt được những cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, từ đó tạo ra sự bứt phá để thu hẹp khoảng cách, mau chóng tiến kịp với nhiều nước phát triển trên thế giới.

Về chống lãng phí, thầy Nhĩ đánh giá hiện nay rất dễ thấy tình trạng lãng phí hiện hữu bằng nhiều dạng thức khác nhau. Chống lãng phí cũng là một trong những vấn đề mà thầy Nhĩ trăn trở. Do đó, thầy Nhĩ rất tâm đắc khi trong kỷ nguyên vươn mình xác định việc đẩy mạnh phòng, chống lãng phí cũng tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; những cá nhân, tập thể có hành vi, việc làm gây thất thoát, lãng phí tài sản công sẽ xử lý nghiêm theo tinh thần “xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực”. Đặc biệt, thầy Nhĩ đánh giá cao tinh thần xây dựng văn hóa phòng, chống lãng phí, đưa thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trở thành “tự giác”, “tự nguyện”, “cơm ăn nước uống, áo mặc hàng ngày”.

Cũng theo chia sẻ của thầy Nhĩ, dịp Tết năm nay còn có ý nghĩa đặc biệt khi năm 2025 là năm tổ chức Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; là năm có nhiều sự kiện trọng đại, ngày kỷ niệm lớn của đất nước, trong đó có sự kiện kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và ngày Quốc khánh Việt Nam được tổ chức trọng thể. Đây là dịp để mỗi người ôn lại và viết tiếp những giá trị, tự hào về vị trí, tầm vóc, ý nghĩa lịch sử dân tộc, bồi đắp tinh thần yêu nước.

Đối với ngành giáo dục, một trong những vấn đề mà thầy Nhĩ và Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam mong mỏi bấy lâu đã trở thành hiện thực đó là chuyển chức năng quản lý nhà nước đối với giáo dục nghề nghiệp từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý.

“Từ năm 2017, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội thực hiện quản lý nhà nước lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp (trừ các trường sư phạm, các ngành đào tạo giáo viên). Kể từ đó, các trường cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp tuyển sinh theo quy chế do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành phù hợp với Luật Giáo dục nghề nghiệp; đào tạo liên thông đối với học sinh, sinh viên thuộc giáo dục nghề nghiệp tuyển từ năm 2017 trở đi thực hiện theo quyết định của Chính phủ.

Chính sự chia tách này đã làm thiếu đi sự phối hợp giữa 2 Bộ nên không thể đưa giáo dục đại học, cao đẳng cùng đi lên, thậm chí phân tán, lãng phí nguồn lực.

Do đó, trong không khí hân hoan của mùa xuân mới lại càng thêm vui mừng khi Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với giáo dục nghề nghiệp, từ đó góp phần tạo sự thống nhất toàn bộ hệ thống giáo dục quốc dân, xây dựng chương trình đào tạo thống nhất các bậc học, đặc biệt là phân luồng học sinh từ sau trung học cơ sở đạt hiệu quả cao”, thầy Nhĩ kỳ vọng.

Đối với Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, thầy Nhĩ cũng bày tỏ niềm vui riêng nhân dịp đầu Xuân Ất Tỵ. Đặt trong bối cảnh các cơ sở giáo dục nghề nghiệp do Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý nhà nước, Hiệp hội sẽ tiếp tục có những tư vấn cho ngành giáo dục về việc cần tổ chức bộ máy như thế nào để quản lý nhà nước một cách thống nhất.

Đối với Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam, thầy Nhĩ bày tỏ kỳ vọng Hiệp hội sẽ có nhiều hoạt động hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới. (Ảnh: Doãn Nhàn)

Đặc biệt, thầy Nhĩ đánh giá cao hiệu quả hoạt động của Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam khi vừa thực hiện tốt tôn chỉ mục đích, vừa khẳng định được uy tín trong lòng độc giả, tạo diễn đàn góp ý phản biện chính sách giáo dục và đào tạo với những tuyến đề tài “nóng”, trúng và đúng trong thời gian qua.

Thầy, cô giáo hãy trở thành tấm gương sáng về đạo đức, phong cách làm việc

Những ngày đầu xuân mới, thầy Nhĩ nhớ về quãng thời gian thầy làm hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Nam – Đà Nẵng (nay là Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng) và Trường Đại học Sư phạm Quy Nhơn (nay là Trường Đại học Quy Nhơn).

Theo chia sẻ của thầy Nhĩ, thời điểm sau giải phóng miền Nam, nguồn tuyển sinh ở phía Nam của Trường Đại học Sư phạm Quy Nhơn khi ấy không nhiều nên thầy Nhĩ đã đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cho phép nhà trường được tuyển đối với thí sinh ở khu vực miền Bắc. Trong năm tuyển sinh đó, nhà trường tuyển được 400 sinh viên, trong đó có 200 sinh viên ở miền Bắc vào học. Dịp Tết, em nào cũng háo hức về quê đón Tết bên gia đình nhưng lúc bấy giờ do điều kiện đường xá đi lại khó khăn nên có 100 sinh viên miền Bắc ở lại trường ăn Tết.

Với trách nhiệm của một lãnh đạo nhà trường, thầy Nhĩ quyết tâm chăm lo cho sinh viên ở lại trường được đón Tết một cách đủ đầy, tươm tất, chu đáo và vui vẻ bằng cách mua một con lợn khoảng 6-7 tạ để chuẩn bị các món ăn ngon cho sinh viên.

Đêm trước ngày mổ lợn, một nhóm 7 sinh viên ở lại trường đã lấy con lợn để mang đi bán, lấy tiền tiêu nhưng bất thành do cán bộ nhà trường đi tuần tra đêm phát hiện ra. 7 sinh viên này sợ hãi và bỏ chạy. Khu ký túc xá của nhà trường được xây dựng theo hình chữ O, vào một cửa và ra một cửa, khoảng 1 giờ sáng, 7 sinh viên này lần lượt trở về ký túc, được cán bộ trường ghi tên cẩn thận và các em về phòng ngủ như bình thường.

Sáng hôm sau, thầy Nhĩ gặp 7 sinh viên để hỏi han, sau đó cả 7 sinh viên đều thú nhận đã thực hiện hành vi trên với ý định mang đi bán.Khi đó, chỉ còn vài ngày nữa là đón xuân mới, để không ảnh hưởng đến tâm trạng hân hoan của các em sinh viên, thầy Nhĩ động viên 7 sinh viên yên tâm ăn Tết vui vẻ.

Sau Tết, nhà trường mới tiến hành họp hội đồng kỷ luật đối với 7 sinh viên có hành vi trên bằng hình thức đình chỉ học, đi lao động sản xuất 1 năm vì nhà trường khi đó vừa dạy học vừa sản xuất của cải vật chất. Sau này, khi các em trưởng thành, thầy Nhĩ có gặp lại và nhận được lời cảm ơn từ các sinh viên.

Quan điểm của thầy Nhĩ là dù trong hoàn cảnh nào cũng phải bảo vệ quyền lợi của các em học sinh, sinh viên nhưng không vì thế mà buông lỏng kỷ luật. Dịp Tết, việc không xử phạt 7 sinh viên ngay là vì để cho các em đón Tết được vui vẻ, trọn vẹn. Cách làm của thầy Nhĩ khi đó cũng nhận được sự đồng tình, ủng hộ của tất cả phụ huynh các em.

Bức ảnh chụp học sinh tặng hoa cho cô Quàng Thị Xuân - Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học Mường Lạn, huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La. (Ảnh: NVCC)

Trong suốt 70 năm công tác trong ngành giáo dục, thầy Nhĩ vẫn không khỏi xót xa, trăn trở khi ở đâu đó vẫn còn cảnh giáo viên vùng cao bám trường, bám bản, thiếu thốn điều kiện sinh hoạt mỗi dịp Tết đến Xuân về. Do đó, thầy Nhĩ mong mỏi đối với giáo viên vùng cao, Nhà nước cần có những chính sách mạnh mẽ hơn nữa để chia sẻ, động viên.

Dẫn lời nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi sinh thời: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”, thầy Nhĩ chia sẻ, đối với một đất nước, muốn phát triển, việc đầu tư vào giáo dục rất quan trọng, để đào tạo ra đội ngũ nhân lực giỏi. Trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ngành giáo dục có nhiều cơ hội phát triển, nhất là sự xuất hiện cộng hưởng của công nghệ hiện đại, trở thành điều kiện để thầy cô giáo học hỏi, nắm bắt, vận dụng sáng tạo, hiệu quả trong dạy và học.

“Một mùa xuân mới với khát vọng vươn mình, tôi mong muốn các thầy, cô giáo hãy thể hiện được rằng mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương sáng về đạo đức, phong cách làm việc để học sinh, sinh viên học tập. Thầy, cô giáo hãy giữ mãi ngọn lửa đam mê, tận tụy với nghề “trồng người”, thực hiện đầy đủ và hiệu quả ý nghĩa của khẩu hiệu “Tất cả vì học sinh thân yêu”.

Đồng thời, để đáp lại công lao của các thầy, cô giáo đang ngày đêm miệt mài cống hiến vì sự nghiệp giáo dục, cũng như đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong bối cảnh hội nhập quốc tế, mỗi học sinh, sinh viên hãy không ngừng chăm ngoan, học tốt, nỗ lực phấn đấu để trở thành công dân toàn cầu”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Xuân Nhĩ bày tỏ.

Ngọc Mai

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/pho-giao-su-tien-si-tran-xuan-nhi-co-nhieu-ky-vong-o-nam-2025-post248730.gd