Những cơn mưa dầm bắt đầu xuất hiện. Từng cơn gió lạnh đã ùa tràn khắp các con đường. Mỗi chiều về ngang phố, thoảng nghe tiếng thì thầm của lá, tiếng chim kêu run rẩy, và một chút hương thu còn vương sót đâu đây... Mùa đông thật sự đã về.
Phố mùa đông. Ảnh: CTV
Ở phố, sự báo hiệu của mùa đông dường như ít nhận ra từ đặc trưng của thiên nhiên mà thường tạo nên bởi rung động, xôn xao của cảm xúc con người.
Tôi là người nửa phố nửa quê. Phố cưu mang tôi cũng ngót nghét hai mươi năm. Để rồi ngần ấy thời gian tôi chắt chiu được nhiều yêu thương, nhiều món quà quý giá mà phố trao tặng. Phố không đơn thuần là chỗ trú chân để tiện bề công việc mà còn là nơi để tôi trải nghiệm, để hiểu thêm nhiều điều mới mẻ cho cuộc sống bớt tẻ nhạt.
Trong những lần công tác, có cơ hội lưu lại thành phố nào đấy nhiều nhất thường nửa tháng, còn ít thì cũng vài ngày, tôi hay có thói quen tìm hiểu để nhận ra gương mặt phố phường trong tầng sâu nhất của nó. Phố hiện đại trên đà phát triển đầy tiện nghi và ánh sáng. Phố cổ hàng trăm năm vẫn giữ lại nét xưa nhưng cũng toát lên niềm kiêu hãnh trong sự hội nhập. Phố nơi tôi từng qua, ít nhiều đã gieo vào lòng những kỷ niệm khó quên, để rồi mỗi khi nhắc nhớ tôi có những câu hỏi cho riêng mình.
Phố mở rộng vòng tay ôm lấy những số phận từ quê lên lập nghiệp, sinh sống, đa phần họ ở khu lao động nghèo, trong những con hẻm chật chội, dài ngoằng, quanh co. Mỗi lần đông về phố thêm một lần đổi thay diện mạo nhưng yêu thương và ân nghĩa vẫn tràn đầy. Những con hẻm suốt năm ồn ào, náo nhiệt, bỗng một hôm tĩnh lặng, nhịp sống có chút gì mới mẻ. Chiếc lồng đèn trước cửa nhà ai được thắp lên chao trong cái lạnh sẽ sàng. Phố cựa mình bởi sự thay sắc của tán bàng đầu con hẻm. Những ngôi nhà thay màu sơn mới đầu năm nay bắt đầu loang vệt thời gian bởi nắng mưa ghé lại.
Phố vào đông. Tiếng còi xe vang lên, không inh ỏi mà hối thúc, những nụ cười thân thiện chào nhau, lướt qua. Tôi có thói quen ngồi lặng hàng giờ nhìn phố trong những ngày đông, vừa để thấy những hoạt động quen thuộc của phố vừa để nghĩ suy về cuộc đời, về con người trong hành trình mưu sinh vất vả. Để rồi chậm lại trong nghĩ suy và hành động. Trời đông lạnh lẽo bao giờ cũng gợi trong tâm hồn con người nhiều điều, vừa háo hức, đón chờ, vừa ưu tư, lo lắng.
Bởi thế, trước dòng chảy bất tận của thời gian, khi đông vừa chạm ngõ, tôi và phố luôn chuẩn bị một tâm thế thật tĩnh tại để hòa cùng. Đấy là lúc con phố nhỏ được đánh thức bởi âm thanh thường nhật. Tôi tự thưởng cho tâm hồn những điều nhỏ nhặt mà cuộc sống nơi đô thị mang lại. Tôi lang thang dọc con đường, rẽ vào những con hẻm quen. Hàng quán vẫn bày biện cạnh nhau, nhưng việc tranh giành khách hình như chưa hề xảy ra. Các cô, các chị niềm nở mời chào. Trong ánh mắt chất chứa niềm vui xen lẫn nỗi lo. Con người rời quê mưu sinh nơi phố, vào những ngày đông thường chạnh lòng hoài nhớ những mùa đông đi qua trong cuộc đời. Một chút luyến nhớ trong sự vội vã, một chút suy tư trong cái nhìn màn mưa giăng đầy.
Mùa đông ở phố vẫn vừa quen vừa lạ trong mỗi con người. Phố đã gieo vào ký ức bao tình cảm tốt đẹp cần trân trọng, giữ gìn. Con phố dù chật nhưng lòng người bao dung. Họ luôn khiến cho ai mới đặt chân đến phố yên tâm hơn. Gác trọ hẹp, thiếu tiện nghi, giá rẻ nhưng cũng gói trọn tấm chân tình thiết tha giữa chủ và khách. Và hình như, khoảng cách không còn nữa qua những bữa cơm. Một cậu sinh viên hết tiền vào cuối năm được bà chủ trọ mời ăn chung với gia đình rồi cho tiền xe về quê. Cô công nhân thiếu tiền đóng trọ, vì phải gửi tiền về quê lo thuốc thang cho cha ốm được khu phố gom góp giúp đỡ. Phố mãi bao dung. Ai đã sống hoặc chỉ một lần ghé thăm chắc chắn cũng đã gom lấy cho riêng mình những điều yêu thương nhất.
Khi đông về ngang phố, tôi lại có dịp nhớ về những yêu thương. Những kỷ niệm cùng phố, những sắc hoa ven đường còn nồng tỏa. Dẫu còn nhiều điều phải lo trước sự đổi thay của cuộc sống nhưng phố luôn đẹp trong ký ức. Mái phố thâm nâu trong từng cơn bấc. Và rồi tia nắng hiếm hoi đã xuất hiện. Đâu đó, trong con hẻm nhỏ căng chật âm thanh, tiếng rao hàng rong lướt qua nghe sao thân thiết quá!
SƠN TRẦN