Với mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức thấp là 8%, hướng đến 10% trở lên, Phó thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ông Đào Minh Tú cho rằng, trong bối cảnh diễn biến tình hình kinh tế thế giới có nhiều biến động, góc độ ngành ngân hàng thì đây là là nhiệm vụ nặng nề. Nếu mục tiêu đạt tăng trưởng kinh tế là 10% thì tín dụng tăng 20% tương ứng với hơn 3-3,2 triệu tỷ đồng bơm ra nền kinh tế.
Theo số liệu công bố mới nhất của NHNN, trong giai đoạn đầu năm 2025, đánh giá theo quy luật mùa vụ đầu năm và thời điểm Tết Nguyên đán, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đã có những dấu hiệu khởi sắc hơn so với cùng kỳ. Đến ngày 18/2, dư nợ tín dụng toàn hệ thống đạt 15,62 triệu tỷ đồng, tăng 0,02% so với tháng 12/2024, tăng 16,35% so với cùng kỳ, trong khi cùng kỳ 2024 lại giảm 1,01% so với tháng 12/2023. Tuy nhiên, theo con số công bố trước đó, tính đến 3/2/2025 (tức trước đó 15 ngày), dư nợ tín dụng toàn hệ thống còn ở mức cao hơn đạt 15,65 triệu tỷ đồng, tăng 0,19% so với cuối năm 2024.
Xét tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM, tín dụng cũng cho tín hiệu tốt khi tăng trưởng trong tháng 1 đều ở mức dương, lần lượt là tăng 0,8% và 0,04% so với cuối năm trước. Nói đây là tín hiệu tích cực bởi vì trong hai năm trước tăng trưởng tín dụng TP.HCM tháng 1 luôn giảm (tín dụng tháng 1/2024 giảm 0,93%; tháng 1/2023 giảm 0,48%). Tăng trưởng tín dụng nói riêng và chính sách điều hành tiền tệ nói chung được xem là một trong những động lực lớn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đạt trên 8% trong năm 2025.
Cũng theo Phó thống đốc Đào Minh Tú, hiện chỉ số hệ số an toàn được hầu hết các ngân hàng thương mại sử dụng tối đa. Ngân hàng huy động 10 đồng thì được cho vay 9 đồng. Nhưng hiện nay nhiều ngân hàng cho vay cả trên 10 đồng rồi, tức là ngân hàng phải sử dụng cả vốn tự có, cả vốn điều lệ của các ngân hàng, cả vốn tái cấp vốn của NHNN hỗ trợ để cho vay nhiều hơn cả vốn huy động.
Ngành ngân hàng vẫn đóng vai trò lớn trong cung ứng vốn cho nền kinh tế
Thực tế hiện nay cho thấy, tổng vốn huy động là 15,2 triệu tỷ đồng nhưng cho vay 15,8 triệu tỷ đồng. Trong khi ở các nước huy động 10 đồng thì cho vay chỉ 9 đồng thôi, còn 1 đồng phải đảm bảo an toàn. Cũng theo Phó thống đốc Tú, tổng dư nợ tín dụng gần 16 triệu tỷ đồng, trong khi GDP đạt 12 triệu tỷ đồng. Như vậy, tín dụng bằng 130% GDP. Nên với tăng trưởng kinh tế trong năm nay từ 8% trở lên thì tỉ lệ này sẽ cao hơn. Đây là bài toán vĩ mô rất khó, nhưng ngành ngân hàng không thể không làm.
"Trong suốt nhiều năm qua, với quan điểm điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, ngành ngân hàng rất quyết liệt, có nhiều cải cách. Và Ngành ngân hàng vẫn đóng vai trò là “bà đỡ” cho nền kinh tế trong vấn đề cung ứng vốn, nhất là khi thị trường vốn, thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiện vẫn chưa phát triển mong muốn", Phó thống đốc Tú nói và cho rằng, về nguyên lý cơ bản muốn tăng trưởng thì phải mở rộng đầu tư, muốn mở rộng đầu tư thì trước hết phải có nhiều nguồn lực, trong đó phải có tiền. Song thực tế, vốn bằng tiền thì nhiều năm qua chủ yếu là dựa vào tín dụng ngân hàng.
Quả thực, vốn ngân hàng là vốn bổ sung cho vốn lưu động, vốn ngắn hạn. Bản thân ngân hàng huy động vốn ngắn hạn, nhưng lại phải cho vay trung dài hạn, thay cho thị trường vốn. Cụ thể, các ngân hàng đã đưa lượng vốn lớn vào nền kinh tế trong năm 2024, với 23 triệu tỷ đồng cho vay, thu nợ 21 triệu tỷ đồng và số vốn tăng thêm là 2,1 triệu tỷ đồng.
Với mục tiêu tăng trưởng tín dụng ngành ngân hàng đưa ra năm nay, theo Phó thống đốc Đào Minh Tú, nhu cầu thêm 2,5 triệu tỷ đồng cho vay ra nền kinh tế, ngành ngân hàng sẽ có nhiều giải pháp để đáp ứng nhu cầu vốn của các doanh nghiệp. Trường hợp nền kinh tế đạt tăng trưởng 10% thì tín dụng tăng 20%, tương ứng với hơn 3-3,2 triệu tỷ đồng bơm ra thị trường. Để tín dụng ngân hàng hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế, ông Phó thống đốc Đào Minh Tú cho biết, tín dụng sẽ tập trung vào lĩnh vực ưu tiên, đầu tư, sản xuất kinh doanh, xuất khẩu… Đặc biệt ngân hàng sẽ tập trung cho tín dụng tiêu dùng như mua nhà ở xã hội.
Về lãi suất, theo Phó thống đốc Đào Minh Tú, đây là bài toán khó nhất trong điều hành, nhưng 2 năm qua NHNN điều hành mặt bằng lãi suất ổn định. Thời điểm cuối năm 2024, lãi suất giảm 1,4%/năm so với hồi đầu năm qua. Nên với lạm phát cả năm 3,36% cộng với lãi suất huy động khoảng 5% để người gửi tiền thực dương thì lãi suất cho vay bình quân khoảng 8%/năm. Đây là mức để ngân hàng đảm bảo chi phí hoạt động. Nên cho vay trung dài hạn có thể cao hơn, còn ngắn hạn có thể giảm.
Để sử dụng vốn hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cần giải pháp toàn diện của các ngành các cấp, địa phương doanh nghiệp. Ở góc độ sử dụng vốn, không chỉ vốn tín dụng ngân hàng mà còn có vốn ngân sách, vốn của khu vực tư nhân, vốn doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài. Rộng hơn đối với vốn để thúc đẩy kinh tế là vốn ngoài bằng tiền thì có vốn bằng tài sản, đất đai, khoa học công nghệ…
T.V