Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết, Chính phủ đã đổi mới tư duy và phương pháp công tác rất mạnh mẽ trong nhiệm kỳ vừa qua, đặc biệt là nửa cuối nhiệm kỳ với việc ban hành một loạt chủ trương, chính sách lớn.
"Chúng ta có tầm nhìn dài hạn, chiến lược, hướng tới hai mục tiêu 100 năm. Về khát vọng, chúng ta phấn đấu cho một đất nước giàu mạnh vào năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Đây là tư duy bao trùm", Phó Thủ tướng chia sẻ.
Về xây dựng pháp luật, Phó Thủ tướng nêu rõ tư duy đã hoàn toàn khác biệt, trước đây nặng về chức năng, quản lý, bây giờ pháp luật là nguồn lực, có vai trò khơi thông các nguồn lực trong xã hội. Muốn phát huy vai trò kiến tạo thì phải phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, thông thoáng nền hành chính, tạo ra bộ máy hành chính thân thiện, đơn giản, tháo gỡ điểm nghẽn và khơi thông nguồn lực.
Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại họp báo.
Một chủ trương khác cũng được Phó Thủ tướng nhấn mạnh là kinh tế tư nhân được xác định là một động lực quan trọng nhất của phát triển kinh tế. Bởi nguồn lực hữu hạn của nhà nước thì không thể tạo ra tăng trưởng hai con số, nguồn lực dồi dào trong dân và doanh nghiệp mới có thể tạo ra đột phá.
"Kinh tế tư nhân đi đầu trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Chủ trương là sẽ giao cho kinh tế tư nhân đảm nhận những nhiệm vụ quan trọng chiến lược quốc gia. Thực tế, những công trình lớn đã được giao cho tư nhân đảm nhận (sân bay, bến cảng, đường cao tốc) và tương lai sẽ giao nhiều hơn, những công trình lớn hơn đòi hỏi công nghệ cao hơn", Phó Thủ tướng bày tỏ.
Trong y tế, Phó Thủ tướng nhận định đã có sự khác biệt khi chuyển trạng thái từ chữa bệnh sang phòng bệnh, nâng cao thể trạng, chăm sóc sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Nhiều chủ trương được ban hành để hiện thực hóa việc này.
Về quản lý nhà nước, Phó Thủ tướng chia sẻ đã chuyển tư duy từ quản lý hành chính sang chủ động kiến tạo, phục vụ nhân dân, phục vụ doanh nghiệp, lắng nghe và đồng hành.
Trong thu hút đầu tư nước ngoài (FDI), Phó Thủ tướng cho biết, một thời gian dài cần vốn, kinh nghiệm, công nghệ nhưng bây giờ phải nâng cao chất lượng đầu tư. "Nếu cứ mãi trông cậy vào nước ngoài để gia công thì sẽ không thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình", ông cảnh báo.
Trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, Phó Thủ tướng khẳng định phải xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự cường bằng sức mạnh của mình, bởi phụ thuộc vào một thị trường rất dễ nguy hiểm cho nền kinh tế.
Chính phủ không né tránh
Về phương pháp, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Chính phủ thay đổi về cách làm với định hướng chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm. Vì nguồn lực hữu hạn mà chỗ nào cũng chia sẻ một chút sẽ “không có gì ra tấm ra món”.
Ông dẫn thực tế, nhiệm kỳ vừa qua, các địa phương đề nghị 12.000 dự án nhưng Chính phủ quyết chỉ có 5.000 dự án. Việc chỉ tập trung trọng điểm vào 5.000 dự án mới tạo nên thành công với hệ thống hạ tầng như vừa qua. Nhiệm kỳ tới, Chính phủ chỉ tập trung cho 3.000 dự án.
Trong phân cấp, Phó Thủ tướng cho biết, phân quyền mạnh phải đi liền với phân bổ nguồn lực, để cho địa phương làm, quyết và chịu trách nhiệm.
"Phân nhiệm vụ cho địa phương nhưng cũng phân nguồn lực để đề cao trách nhiệm, sáng tạo của địa phương. Giờ về địa phương hỏi định hướng phát triển của tỉnh thế nào mà trả lời định hướng là về Hà Nội xin dự án thì không thành công được”, Phó Thủ tướng phân tích.
Nhấn mạnh phương pháp khác là "thích ứng linh hoạt, biến nguy thành cơ", Phó Thủ tướng cho biết, thời gian qua, Thủ tướng luôn nói khó khăn nhiều hơn thuận lợi và đó là thực tế. Năm nào cũng có chuyện ảnh hưởng đến tăng trưởng, nếu không có phản ứng linh hoạt thì không thể khắc phục những biến cố khó lường.
Một phiên họp Chính phủ với địa phương. Ảnh: Nhật Bắc
"Tuy nhiên, Chính phủ luôn đối mặt, không né tránh, dám đương đầu và giải quyết những vấn đề đã tồn tại nhiều năm. Đến ca trực của mình là phải xử lý, không thể nhường cho ai được”, Phó Thủ tướng nói.
Ông dẫn chứng, trong suốt nhiều nhiệm kỳ có 12 dự án tồn đọng kéo dài, nằm đắp chiếu; nhiều nhiệm kỳ nói đến ngân hàng 0 đồng, ngân hàng thua lỗ, đổ bể, âm vốn… nhưng đến nhiệm kỳ này phải giải quyết, không né tránh.
“12 năm, 2 bệnh viện ở tỉnh Hà Nam (cũ), báo chí tốn rất nhiều giấy mực. Đến ngày 30/11 này, 2 dự án này sẽ hoàn thành. Trong đó, đội ngũ cán bộ y bác sỹ ở cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai đã sẵn sàng đón bệnh nhân”, ông Nguyễn Hòa Bình nêu quyết tâm.
Phó Thủ tướng cho biết, việc tháo gỡ được nguồn lực rất lớn với hàng trăm nghìn tỷ đồng để đưa vào nền kinh tế chính là tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của Chính phủ. Cùng với đó là phong cách nói là làm, phân rõ trách nhiệm, đã làm là có kết quả của Chính phủ, Thủ tướng.
“Bão lũ là lãnh đạo Chính phủ và các bộ trưởng đến với người dân. Với các công trình trọng điểm, thành viên Chính phủ thường xuyên đôn đốc, tháo gỡ khó khăn. Đây là cách làm rất sát thực tiễn, sát cơ sở”, Phó Thủ tướng chia sẻ.
Ông cho biết, Chính phủ dành 180-200 nghìn tỷ đồng/năm (tương đương 8% chi ngân sách nhà nước) chi cho an sinh xã hội trong nhiệm kỳ vừa qua. Trong đó, chi cho gia đình chính sách, người có công khoảng 46 nghìn tỷ đồng; chi cứu trợ bão lũ từ 10-15 nghìn tỷ đồng. Trong tháng 10, các tỉnh sẽ đồng loạt khởi công 100 trường đầu tiên ở các xã biên giới. Ngoài ra, việc tổ chức bữa ăn trưa và miễn viện phí theo lộ trình là những chủ trương tác động lớn.
Phó Thủ tướng nhắc lại việc Chính phủ dành 11.000 tỷ để tặng mỗi người dân 100.000 đồng nhân dịp Quốc khánh 2/9 với nhiều câu chuyện xúc động.
"Có người ép plastic giữ lại làm kỷ niệm, có người gom tiền được tặng cho cả nhà để mua sách cho con, có cả khu phố gom tiền lại để liên hoan, người có thu nhập khá hơn từ chối nhận và dành cho người nghèo", Phó Thủ tướng chia sẻ.
Ngoài ra, Chính phủ ban hành chính sách về việc phục hồi quốc tịch Việt Nam cho kiều bào. "Có kiều bào đã chờ đợi việc này 20 năm, họ nói tiếng Việt, quê ở Việt Nam nhưng lại không được công nhận là người Việt, về thăm quê lại phải xin visa", Phó Thủ tướng nêu thực tế.
Trần Thường
Phạm Hải