Báo cáo Trung ương trong quý 1/2026
Chiều 29/10, phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu nêu, Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, khi thực hiện cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, chúng ta thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. Đây là một cuộc cách mạng đã thay đổi căn bản, triệt để và toàn diện về triết lý tổ chức quyền lực tại địa phương, về thể chế, quản trị địa phương, tư duy tổ chức bộ máy, nhân sự công vụ…
“Sự thay đổi này là rất lớn đối với cả hệ thống chính trị, nền hành chính nhà nước, và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức hay nền công vụ nhà nước chúng ta”, bà Trà nói.
Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Như Ý
Về tổ chức bộ máy, chúng tôi đang tập trung hoàn thiện hồ sơ để báo cáo Bộ Chính trị, làm cơ sở xác định tổ chức bộ máy của cấp chính quyền cơ sở, vì hiện nay mới chỉ là hướng dẫn tạm thời. Về biên chế cũng vậy. Tới đây, cùng với Ban Tổ chức Trung ương, sẽ tổng hợp đầy đủ của cả hệ thống chính trị, sau đó báo cáo cấp thẩm quyền để giao biên chế.
- Phó Thủ tướng Phạm Thị Thanh Trà
Về ý kiến của đại biểu cho rằng, cán bộ công chức cấp xã ở nhiều nơi còn vừa thừa, vừa thiếu và có mặt không phù hợp với chuyên môn, Phó Thủ tướng cho biết, trên cơ sở tổng hợp từ 34 tỉnh thành, số lượng cán bộ công chức cấp xã tính bình quân không phải là thiếu, và chỉ có 5,38% chưa phù hợp với chuyên môn.
Tuy nhiên, để khắc phục những hạn chế, bà Trà cho rằng cần tập trung hoàn thiện khung vị trí việc làm, xác định rõ vị trí việc làm, nhất là đối với cấp xã, và hoàn thiện các điều kiện làm cơ sở pháp lý cho việc giao biên chế.
Theo bà, việc giao biên chế vừa qua của hệ thống chính trị ở cấp xã mới chỉ là hướng dẫn tạm thời. Tới đây, cấp có thẩm quyền sẽ giao biên chế cho giai đoạn 2026-2030. “Trước mắt, các địa phương phải hết sức chủ động rà soát, đánh giá, cơ cấu và xem xét để đảm bảo đội ngũ vận hành của chính quyền cấp xã”, bà Trà nói.
Theo lãnh đạo Chính phủ, với các vị trí quan trọng như tài chính, địa chính, môi trường, công nghệ thông tin, xây dựng, tư pháp, nếu nhìn nhận trên cơ sở dự kiến, có thể tuyển dụng hoặc điều động cán bộ công chức từ cấp tỉnh về, việc này cũng đã có hướng dẫn đầy đủ.
Phó Thủ tướng đồng thời cũng nhấn mạnh đến việc khẩn trương tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ công chức. “Về phía Chính phủ, chúng tôi sẽ giao Bộ Nội vụ xây dựng đề án đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ công chức cấp xã cho đến năm 2030 để chủ động cho phương án này”, bà Trà nói.
Liên quan đến cải cách chính sách tiền lương, Phó Thủ tướng cho biết đang xây dựng đề án tổng thể. Theo đó, Ban Chính sách và Chiến lược của Trung ương sẽ chủ trì đánh giá lại Nghị quyết 27, báo cáo Trung ương trong quý 1/2026.
Sau đó sẽ xây dựng kế hoạch cụ thể để thực hiện cải cách chính sách tiền lương trên cơ sở có lộ trình, bước đi phù hợp, nằm trong tổng thể cải cách nền hành chính nhà nước, tổng thể tăng trưởng kinh tế, quy mô nền kinh tế cũng như khả năng chi trả về chế độ chính sách đối với cán bộ, công chức và viên chức.
“Ngay sau đây thì chưa thể thực hiện ngay được, cần phải rất kỹ lưỡng, thận trọng, từng bước để chuẩn bị việc này thật căn cơ. Thực hiện theo lộ trình hợp lý và phù hợp với khả năng chi trả của Ngân sách Nhà nước”, bà Trà nhấn mạnh.
Sớm ban hành khung vị trí việc làm
Trước đó, thảo luận tại hội trường, đại biểu Nguyễn Quốc Hận (Cà Mau) nhấn mạnh, trong thời gian qua, việc tinh gọn bộ máy, phân cấp, phân quyền giữa các cấp, các ngành đã đạt được những tiến bộ đáng ghi nhận.
Thực tế cho thấy, sau khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và sáp nhập các xã, khối lượng công việc của cấp xã tăng mạnh. Nhiều công chức không bao quát hết lĩnh vực được phân công, phải làm việc 10-12 tiếng mỗi ngày, có người xin nghỉ vì áp lực quá lớn.
Đại biểu Nguyễn Quốc Hận. Ảnh: Như Ý
Từ tình trạng trên, ông Hận kiến nghị, bố trí biên chế phù hợp cho các phòng, ban đa chức năng cấp xã, bảo đảm đủ cán bộ theo từng lĩnh vực, có chuyên môn phù hợp; xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng quản lý, công nghệ số cho công chức lãnh đạo cấp xã, phường.
Đồng thời, cần cơ chế, chính sách nâng cao thu nhập tương xứng với khối lượng và trách nhiệm công việc. Đầu tư đồng bộ hạ tầng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số trong xử lý công việc, giảm tải cho đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở.
Đại biểu Siu Hương (Gia Lai) cũng nêu vấn đề, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã tạo chuyển biến tích cực, góp phần tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, nhất là trong phục vụ nhân dân tại cơ sở. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cũng cho thấy còn không ít khó khăn, đặc biệt ở cấp xã, phường.
“Tôi đề nghị Chính phủ sớm ban hành khung vị trí việc làm cụ thể cho cấp xã, bảo đảm đủ số lượng và chất lượng cán bộ, công chức phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Đồng thời, xem xét điều chỉnh chế độ tiền lương và phụ cấp tương xứng với khối lượng công việc và trách nhiệm được giao”, bà Hương nêu.
Luân Dũng - Trường Phong