Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc phụ trách hoạt động gìn giữ hòa bình Jean-Pierre Lacroix. (Ảnh: Thu Trang)
Trở lại Việt Nam sau 3 năm kể từ chuyến công tác vào tháng 11/2022, Phó Tổng thư ký LHQ phụ trách hoạt động gìn giữ hòa bình Jean-Pierre Lacroix bày tỏ ấn tượng với nỗ lực vượt bậc của Việt Nam trong khắc phục hậu quả bom mìn và những đóng góp nổi bật trọng hoạt động gìn giữ hòa bình quốc tế.
Quyết tâm mạnh mẽ khắc phục hậu quả chiến tranh
Theo quan chức LHQ, Việt Nam đã và đang hoạt động tích cực trong lĩnh vực rà phá và khắc phục hậu quả bom mìn sót lại trong chiến tranh. Tuy nhiên, lượng bom mìn còn sót lại còn rất lớn khiến 17,7% tổng diện tích lãnh thổ bị ô nhiễm.
Với năng lực hiện tại, chỉ khoảng 40.000 đến 50.000 hécta đất được rà phá mỗi năm, đồng nghĩa với việc sẽ mất từ 150 đến 180 năm để hoàn thành toàn bộ công việc trên khoảng 5,6 triệu hécta diện tích ô nhiễm.
Trong khi đó, bom mìn sót lại gây cản trở nghiêm trọng nỗ lực phát triển kinh tế-xã hội, ảnh hưởng đến các dự án hạ tầng, canh tác và giáo dục.
Trước những thách thức to lớn đó, ông Jean-Pierre Lacroix đánh giá, Việt Nam đã thể hiện "quyết tâm chính trị vô cùng mạnh mẽ" với mục tiêu đầy tham vọng, tinh thần tự chủ quốc gia, và mối quan hệ đối tác chặt chẽ để đẩy mạnh nỗ lực khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
Cụ thể, Việt Nam có nền tảng thể chế vững chắc, với Ban Chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh; xây dựng kế hoạch hành động dài hơi cùng chính sách mạnh mẽ, đồng thời xây dựng mối quan hệ đối tác chặt chẽ với Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) trong lĩnh vực khắc phục hậu quả sau chiến tranh.
Rà phá bom mìn tại Quảng Trị. (Ảnh: Nguyễn Hồng)
Phó Tổng giám đốc Trung tâm Hành động bom mìn quốc gia Việt Nam (VNMAC) Nguyễn Văn Cường cho biết, Việt Nam đang xây dựng đề án nhằm rút ngắn thời gian khắc phục hậu quả bom mìn xuống còn khoảng 35 đến 40 năm, với mục tiêu cơ bản làm sạch bom mìn đến độ sâu 0,5m vào năm 2065. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam đang xây dựng Pháp lệnh Khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh và Chiến lược quốc gia về giáo dục phòng tránh tai nạn bom mìn.
Bên cạnh đó, Phó Tổng thư ký LHQ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng cách tiếp cận tích hợp, hài hòa giữa hành động khắc phục hậu quả bom mìn với phát triển nông nghiệp, kinh tế-xã hội và phát triển bền vững.
Đề cập dự án "Hành động bom mìn vì làng hòa bình Việt Nam-Hàn Quốc", quan chức LHQ cho rằng đây là ví dụ điển hình về sự kết nối chặt chẽ giữa hoạt động rà phá bom mìn với phát triển bền vững, trả lại đất sạch cho mục đích văn hóa, giáo dục và tăng cường khả năng phục hồi của các vùng đất bị ô nhiễm.
"Có thể xem Việt Nam là tấm gương về quyết tâm chính trị với khuôn khổ hành động rõ ràng trong khắc phục hậu quả bom mìn. Những kinh nghiệm quý báu của Việt Nam cần được chia sẻ với cộng đồng quốc tế", ông Jean-Pierre Lacroix nhấn mạnh.
Ông đồng thời khẳng định LHQ cam kết tiếp tục hỗ trợ các nỗ lực của Việt Nam trong khắc phục hậu quả bom mìn, nhằm bảo đảm người dân có thể sống một cuộc sống an toàn và hòa bình.
Diễn đàn quốc tế 'Tăng cường sự tham gia của nữ sĩ quan cảnh sát trong hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc – Kinh nghiệm quốc tế và Việt Nam', ngày 12/6 tại Hà Nội. (Nguồn: UN Women)
Đóng góp nổi bật trong gìn giữ hòa bình
Chia sẻ ấn tượng khi tham dự Diễn đàn quốc tế "Tăng cường sự tham gia của nữ sĩ quan cảnh sát trong hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc - Kinh nghiệm quốc tế và Việt Nam" trước đó một ngày và các cuộc gặp làm việc với lãnh đạo các Bộ ngành liên quan, ông Jean-Pierre Lacroix đánh giá cao những đóng góp tích cực, nổi bật của Việt Nam trong các hoạt động gìn giữ hòa bình của LHQ.
Theo quan chức LHQ, lực lượng gìn giữ hòa bình Việt Nam, bao gồm sĩ quan cảnh sát, đơn vị công binh ở Abyei và bệnh viện dã chiến cấp 2 ở Nam Sudan, đã có những đóng góp đáng kể và hiệu quả, được cộng đồng địa phương ghi nhận, đề cao. Bộ Công an Việt Nam hiện cũng đang đào tạo cán bộ và sĩ quan để chuẩn bị tham gia Đơn vị cảnh sát gìn giữ hòa bình (FPU) đầu tiên.
“Chúng tôi trân trọng và cảm ơn sự ủng hộ của Việt Nam dành cho LHQ nói chung và lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ nói riêng”, Phó Tổng thư ký LHQ Jean-Pierre Lacroix nhấn mạnh.
Đề cập Chương trình nghị sự về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh, ông Jean-Pierre Lacroix chỉ ra rằng, Việt Nam đã cử nhiều nữ sĩ quan tham gia các phái bộ gìn giữ hòa bình LHQ, là một trong những nước có tỷ lệ nữ tham gia cao nhất trong các nước cử quân (14-15%). Qua đó, thể hiện sự chủ động trong việc thúc đẩy sự tham gia, đóng góp của phụ nữ vào hòa bình, an ninh thế giới. Không dừng lại ở đó, Việt Nam tiếp tục đặt mục tiêu tăng tỷ lệ nữ trong lực lượng này lên 20% trong giai đoạn 2026-2027.
Phó Tổng thư ký LHQ nhấn mạnh sự tham gia của phụ nữ vào hoạt động gìn giữ hòa bình sẽ làm gia tăng hiệu quả của hoạt động này, đồng thời thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ sống ở khu vực bị ảnh hưởng bởi xung đột.
Cùng với việc thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia đầu tiên về Phụ nữ, Hòa bình và An ninh (2024-2030), những cam kết mới đây của Bộ Công an và Bộ Quốc phòng Việt Nam về việc tiếp tục duy trì, tăng cường tỷ lệ nữ tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình được phía LHQ đánh giá rất cao.
Theo ông, những cam kết và đóng góp cụ thể, tích cực đó cho thấy sự ủng hộ, cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đối với chủ nghĩa đa phương và vai trò trung tâm của LHQ trong quản trị toàn cầu.
"Trong bối cảnh chủ nghĩa đa phương gặp nhiều thách thức, vai trò, tiếng nói và đóng góp của Việt Nam tại LHQ là rất cần thiết, quan trọng để thúc đẩy hợp tác, đoàn kết quốc tế", ông Jean-Pierre Lacroix kết luận.
Toàn cảnh buổi gặp gỡ báo chí. (Ảnh: Thu Trang)
Từ tháng 6/2014 đến nay, Bộ Quốc phòng Việt Nam triển khai thành công gần 1.100 cán bộ, nhân viên tới các phái bộ gìn giữ hòa bình và trụ sở Liên hợp quốc theo hình thức cá nhân và đơn vị.
Về hình thức cá nhân, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã cử gần 153 lượt sĩ quan đi làm các nhiệm vụ sĩỹ quan tham mưu, quan sát viên quân sự của Liên hợp quốc (tại các phái bộ UNMISS - Nam Sudan, MINUSCA - Cộng hòa Trung Phi, UNISFA - khu vực Abyei và trụ sở Liên hợp quốc tại New York).
Về hình thức đơn vị, từ tháng 10/2018 đến nay, Việt Nam triển khai thành công 6 bệnh viện dã chiến cấp 2 tới phái bộ UNMISS tại Nam Sudan và từ tháng 5/2022, đã có 3 đội Công binh được triển khai tới phái bộ UNISFA tại khu vực Abyei.
Trong thời gian tới, Bộ Quốc phòng Việt Nam cam kết tiếp tục duy trì, tăng cường tỷ lệ nữ tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình, hướng tới tiêu chí đạt trên 20% đối với hình thức cá nhân và trên 15% đối với hình thức đơn vị trong giai đoạn 2025-2030.
Thu Trang