Cán bộ Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ngọc Lặc hướng dẫn người dân xã Kiên Thọ nhận biết và cách phòng trừ bệnh khảm lá sắn.
Vụ xuân năm 2025, huyện Ngọc Lặc đã trồng được 1.690,5ha sắn nguyên liệu, tập trung tại các xã Kiên Thọ, Phúc Thịnh, Nguyệt Ấn, Ngọc Trung... Hiện, diện tích sắn nguyên liệu đang phát triển trong giai đoạn cây con tầm 9 đến 10 lá. Tuy nhiên, qua điều tra đồng ruộng của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ngọc Lặc phát hiện hơn 10ha sắn nguyên liệu ở các xã bị nhiễm bệnh khảm lá. Đây là loại bệnh do virus gây ra, triệu chứng đặc trưng dễ nhận thấy ở trên phiến lá, khảm vàng loang lổ, bệnh nặng làm cho lá sắn xoăn, cong queo, nhăn nhúm. Triệu chứng xuất hiện ở tất cả thời kỳ sinh trưởng của cây sắn từ khi mọc mầm đến trưởng thành. Cây sắn còn non bị nhiễm virus, cây không sinh trưởng, phát triển được; cây sắn đã lớn nhiễm virus, làm giảm năng suất, bệnh nặng không cho thu hoạch. Theo bà Phùng Thị Phương, thôn Thọ Phú, xã Kiên Thọ (Ngọc Lặc): “Vụ xuân 2025, gia đình tôi liên kết với Nhà máy chế biến tinh bột sắn Phúc Thịnh trồng gần 10ha sắn nguyên liệu. Do sử dụng nguồn giống cũ của vụ trước nên gần một nửa diện tích bị nhiễm bệnh khảm lá từ nhẹ cho đến nặng”.
Trước thực trạng trên, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ngọc Lặc đang phối hợp với các xã, thị trấn thống kê diện tích sắn, thời gian trồng, cơ cấu và nguồn gốc giống sắn. Đồng thời, hướng dẫn người dân phun thuốc trừ bọ phấn trắng và nhổ bỏ, tiêu hủy những diện tích đã bị nhiễm bệnh nặng theo quy trình kỹ thuật phòng trừ bệnh khảm lá sắn. Theo ông Nguyễn Đức Thái, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Ngọc Lặc: Đối với những diện tích bị nhiễm bệnh khảm lá có mức độ từ 25% đến dưới 70%, trung tâm hướng dẫn người dân tiến hành nhổ bỏ, tiêu hủy triệt để các cây bị bệnh và phun thuốc 2 lần, cách nhau từ 7 - 10 ngày để trừ bọ phấn trắng gây hại. Đồng thời, hướng dẫn người dân các biện pháp chăm sóc diện tích cây chưa bị bệnh bằng cách bổ sung phân bón và tưới nước giữ ẩm cho cây sắn. Trong trường hợp sắn bị nặng trên 70% số cây và lá thì tiến hành tiêu hủy triệt để cả ruộng và chuyển sang trồng cây trồng khác. Bên cạnh đó, trung tâm thường xuyên cử cán bộ thăm đồng, kiểm tra, phát hiện sớm bệnh khảm lá trên cây sắn để có biện pháp phòng trừ ngay từ đầu, tránh lây lan ra diện rộng. Đồng thời, tuyên truyền, hướng dẫn người sản xuất về tác hại của bệnh khảm lá sắn, các biện pháp phòng trừ, hạn chế thấp nhất thiệt hại do bệnh khảm lá sắn gây ra.
Niên vụ sắn 2025-2026, toàn tỉnh đã trồng với diện tích gần 15.000ha sắn nguyên liệu phục vụ chế biến, tập trung ở các huyện Mường Lát, Bá Thước, Ngọc Lặc, Thường Xuân, Như Thanh, Thạch Thành, Như Xuân, Cẩm Thủy, Thọ Xuân, Triệu Sơn. Ngay từ đầu vụ, ngành nông nghiệp đã khuyến cáo người dân chọn giống kháng bệnh khảm lá sắn, giống khỏe, sạch bệnh, có nguồn gốc rõ ràng, không trồng các giống sắn đã xác định nhiễm bệnh từ vụ trước. Bên cạnh đó, người dân vệ sinh đồng ruộng sạch sẽ, dọn sạch tàn dư cây sắn từ vụ trước, phát quang cỏ dại tại các bờ và khu vực bao quanh vùng trồng. Đồng thời, áp dụng tốt các biện pháp luân canh giữa cây sắn với các loại cây trồng khác như mía, đậu tương, củ đậu, lạc, để cắt đứt nguồn trung chuyển của bệnh khảm lá. Mặc dù vậy, tính đến ngày 12/6/2025, qua điều tra của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã phát hiện 558,9ha sắn nguyên liệu tại các huyện Bá Thước, Ngọc Lặc, Thường Xuân, Như Thanh, Thạch Thành, Như Xuân, Cẩm Thủy, Thọ Xuân, Triệu Sơn bị nhiễm bệnh khảm lá sắn gây hại cục bộ trên giống KM94 và KM140.
Để chủ động phòng, chống bệnh khảm lá sắn, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đang phối hợp với các địa phương thường xuyên cập nhật thông tin, theo dõi sát diễn biến tình hình dịch bệnh trên cây sắn để kịp thời cảnh báo cho Nhân dân biết. Đồng thời, cử cán bộ chuyên môn thường xuyên thăm đồng, điều tra, phát hiện sớm bệnh khảm lá trên cây sắn nhằm kịp thời hướng dẫn người dân áp dụng các biện pháp phòng trừ, tránh dịch bệnh lây lan ra diện rộng.
Bài và ảnh: Lê Hợi