Phụ phẩm nông nghiệp có thể 'biến thành tiền', vì sao Việt Nam hạn chế tái sử dụng?

2 giờ trướcBài gốc

Theo TS. Triệu Thanh Quang, phụ phẩm nông nghiệp có thể "biến thành tiền" nếu biết áp dụng kinh tế tuần hoàn. Trong nông nghiệp, kinh tế tuần hoàn là quá trình sản xuất khép kín, nơi chất thải của khâu này trở thành đầu vào của khâu khác. Khi đó, nông dân không chỉ tạo ra nông sản mà còn khai thác thêm giá trị từ phụ phẩm, vừa giảm chi phí, vừa bảo vệ môi trường.

“Nông nghiệp không có chất thải, chỉ có tài nguyên chưa được khai thác”, ông Quang nhấn mạnh.

TS. Triệu Thanh Quang khẳng định lượng rơm rạ, trấu, bã mía, phân chuồng hay vỏ tôm cá nếu được xử lý đúng cách sẽ trở thành nguồn tài nguyên thứ cấp quan trọng cho sản xuất phân hữu cơ, năng lượng sinh học hay vật liệu sinh khối xuất khẩu.

Tư duy “từ phụ phẩm đến sản phẩm giá trị cao” đang được áp dụng rộng rãi, ông Quang dẫn ví dụ ở Quảng Trị người dân chuyển từ đốt rơm rạ sang ủ phân hữu cơ vi sinh. Tại Đồng bằng sông Cửu Long, mô hình “lúa - tôm - cá” giúp chất thải từ tôm cá nuôi dưỡng ruộng lúa, còn gốc rạ và thóc rơi trở thành thức ăn tự nhiên cho thủy sản.

Diễn đàn “Thực hiện kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam: Chính sách và kết nối hành động” diễn ra ngày 10/11

Nhiều doanh nghiệp lớn cũng đang tiên phong phát triển chuỗi tuần hoàn khép kín đã tích hợp trồng trọt, chăn nuôi, chế biến và sản xuất phân bón hữu cơ, tận dụng phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi, dùng năng lượng mặt trời và biogas trong vận hành - hướng tới sản xuất không phát thải và tự chủ năng lượng.

Việc tái sử dụng phụ phẩm không chỉ giảm ô nhiễm mà còn đem lại lợi ích kinh tế lớn. Rơm rạ, trấu có thể ép viên sinh khối xuất khẩu; chất thải chăn nuôi tạo khí sinh học; phụ phẩm thủy sản được chế biến thành chitosan, dầu sinh học, phân hữu cơ và mang lại nguồn thu hàng tỷ USD mỗi năm.

Theo TS. Triệu Thanh Quang, để phát triển bền vững, cần dựa vào nội lực cộng đồng. Mô hình này giúp người dân nông thôn phát huy tri thức bản địa, kỹ năng sản xuất, mạng lưới xã hội để hình thành các chu trình sản xuất khép kín, tự duy trì. Thay vì phụ thuộc vào nguồn lực bên ngoài, nông dân trở thành chủ thể trung tâm, chủ động lập kế hoạch, ra quyết định và thực thi các sáng kiến phù hợp.

Từ mô hình VAC (vườn - ao - chuồng) đến nuôi trùn quế, ruồi lính đen hay biogas, nông dân không chỉ bảo vệ môi trường mà còn tăng thu nhập, tạo việc làm tại chỗ, hướng tới nền nông nghiệp vừa xanh, vừa nhân văn.

Nông nghiệp là lĩnh vực tiên phong trong phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Ảnh: VnEconomy.

Đồng quan điểm, TS. Lại Văn Mạnh - Viện Chiến lược Chính sách Nông nghiệp và Môi trường - cho rằng, với nguyên tắc “mọi thứ đều là đầu vào của thứ khác”, kinh tế tuần hoàn đang trở thành hướng đi chiến lược trong chuyển đổi xanh của Việt Nam, hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Trong đó, nông nghiệp là lĩnh vực tiên phong, nơi “phụ phẩm” không còn là rác thải mà là nguồn tài nguyên tái sinh.

Theo GS.TS. Lê Văn Lợi - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, “Kinh tế tuần hoàn không phải khái niệm thời thượng, mà là kiến trúc phát triển mới trong chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, là con đường giúp Việt Nam giảm phụ thuộc tài nguyên, cắt giảm phát thải, mở ra thị trường và việc làm bền vững”.

Lâm Thùy Dương

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/phu-pham-nong-nghiep-co-the-bien-thanh-tien-vi-sao-viet-nam-han-che-tai-su-dung-post1794969.tpo