Xã Kim Bôi nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Phú Thọ
Xã Kim Bôi khai thác tiềm năng phát triển du lịch, đô thị sinh thái
Thực hiện Nghị quyết số 1676/NQ-UBTVQH15, ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp các đơn vị hành chính của tỉnh Phú Thọ, xã Kim Bôi hiện nay được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã của huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình trước đây là xã Vĩnh Đồng, xã Kim Bôi và thị trấn Bo.
Xã Kim Bôi nằm ở phía Đông Nam của tỉnh Phú Thọ. Đảng bộ xã có 73 chi, Đảng bộ trực thuộc với 2.260 đảng viên, tổng diện tích tự nhiên 64,5 km2, dân số gần 34 nghìn người, trong đó dân tộc Mường chiếm 83,5%, còn lại là dân tộc Kinh và các dân tộc khác chiếm 16,5%. Xã Kim Bôi là vùng Mường Động là một trong bốn vùng Mường lớn của tỉnh Hòa Bình trước đây, nơi có văn hóa dân tộc Mường đặc sắc.
Serena Kim Bôi Hòa Bình – Khu resort suối nước nóng Hòa Bình
Về điều kiện tự nhiên, xã được thiên nhiên ưu đãi là nơi có nguồn nước khoáng nóng, rất tốt cho sức khỏe; địa bàn vùng miền núi có khí hậu trong lành, mát mẻ là điều kiện tốt cho phát triển du lịch, dịch vụ. Mặt khác, là xã thuộc vùng trung tâm trước kia của huyện Kim Bôi nên so với các xã lân cận, xã Kim Bôi có điều kiện khá tốt về cơ sở hạ tầng và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.
Trong nhiệm kỳ 2020-2025 vừa qua, thực hiện Nghị quyết Đại hội đảng bộ, xã Kim Bôi đã đạt được một số kết quả chủ yếu là: Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân toàn nhiệm kỳ 15,3%/năm; cả nhiệm kỳ đạt 2.285 tỷ đồng; thu ngân sách Nhà nước đến năm 154 2025 ước đạt 12,0 tỷ đồng; vốn đầu tư thực hiện trên địa bàn 5 năm đạt 2.815,8 tỷ đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 63,5 triệu đồng; hộ nghèo 4,1%, hộ cận nghèo 8,8%. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đã được triển khai đồng bộ (Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII và XIII); tỷ lệ phát triển đảng viên mới đạt 90% so với chỉ tiêu đề ra; tỷ lệ tổ chức cơ sở Đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt 80% trở lên, trong đó có 20% hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Bên cạnh những kết quả đạt được, nhiệm kỳ vừa qua, việc thực hiện Nghị quyết Đại hội xã Kim Bôi nhiệm kỳ 2020-2025 cũng còn một số hạn chế, đó là: Quy mô kinh tế của xã còn nhỏ, nguồn lực đầu tư cho kết cấu hạ tầng còn hạn hẹp, chưa đáp ứng được nhu cầu vốn đầu tư cơ sở hạ tầng; hoạt động du lịch còn mang tính thời vụ, chưa có sự liên kết, chất lượng dịch vụ chưa cao, sản phẩm du lịch chưa thực sự đặc sắc, hấp dẫn, chưa thu hút được nhiều dự án tạo động lực cho phát triển du lịch; giá trị di sản văn hóa của địa phương chưa gắn với phát triển kinh tế - xã hội; công tác nắm bắt tư tưởng cán bộ, đảng viên và Nhân dân về các vấn đề phát sinh ở cơ sở có lúc, có nơi chưa thường xuyên, liên tục; chất lượng kiểm tra, giám sát của chi bộ chưa cao; công tác tạo nguồn, phát triển đảng viên ở các chi bộ thôn gặp nhiều khó khăn.
Xã Kim Bôi với tiềm năng, lợi thế về bản sắc văn hóa và điều kiện tự nhiên rất thuận lợi để phát triển du lịch. Xã xác định đây là hướng phát triển chính trong nhiều năm tới, với mục tiêu đưa Kim Bôi trở thành điểm đến hấp dẫn với các sản phẩm du lịch đặc trưng và là xã trọng điểm về du lịch của tỉnh Phú Thọ. Thông qua phát triển du lịch nhằm nâng cao đời sống kinh tế - xã hội của người dân và bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, tài nguyên thiên nhiên của Kim Bôi.
Suối nước nóng Kim Bôi nằm ẩn mình giữa thung lung hoang sơ, hùng vĩ. Nơi đây được bao quan bởi những điểm đến hấp dẫn cho những du khách yêu thích nghỉ dưỡng giữa sự trong lành của thiên nhiên
Tận dụng lợi thế nguồn nước khoáng và cảnh quan thiên nhiên, Kim Bôi tập trung phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng gắn với đô thị hóa. Cấp ủy, chính quyền xã đã chủ động cải thiện môi trường đầu tư, phối hợp chặt chẽ với các ngành, địa phương tháo gỡ khó khăn về mặt bằng, thủ tục pháp lý, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.
Hiện nay, xã Kim Bôi đã thu hút được 21 dự án ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký hơn 8.000 tỷ đồng, trong đó 18 dự án thuộc lĩnh vực du lịch, thương mại, nông nghiệp và 3 dự án phát triển đô thị. Các khu nghỉ dưỡng cao cấp như Mandala Retreats, Yasumi Onsen Resort, Venus Resort, An Lạc Eco Farm đã góp phần định hình rõ nét chiến lược phát triển Kim Bôi thành điểm đến chất lượng cao.
Đặc biệt, dự án Quần thể khu đô thị sinh thái, vui chơi giải trí cao cấp và hệ thống cáp treo Cuối Hạ là bước đột phá lớn, tạo hiệu ứng lan tỏa, thu hút thêm nhiều nguồn lực đầu tư vào địa phương.
Điểm lưu trú bình dân – Khách sạn Công Đoàn
Đến năm 2025, xã có khoảng 174 doanh nghiệp, 11 hợp tác xã, hơn 500 hộ kinh doanh đang hoạt động, cho thấy sự sôi động của nền kinh tế địa phương. Thu nhập bình quân đầu người đạt 63,5 triệu đồng/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,5%.
Song song với phát triển kinh tế, xã Kim Bôi đặc biệt chú trọng gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mường. Các lễ hội truyền thống như Lễ hội Mường Động, di sản văn hóa Mo Mường được khôi phục và gắn kết với phát triển du lịch, tạo điểm nhấn văn hóa cho vùng đất này. Các lĩnh vực giáo dục, y tế, an sinh xã hội được chăm lo chu đáo. Cơ sở vật chất được nâng cấp; hệ thống trường lớp được đầu tư; các chính sách an sinh, hỗ trợ người nghèo, người yếu thế được thực hiện đầy đủ.
Thưởng thức món ăn hấp dẫn tại vùng đất xứ Mường
Đồng chí Bùi Văn Điệp Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Kim Bôi cho biết: Kế thừa thành tựu đạt được, cán bộ và nhân dân xã Kim Bôi đang đồng thuận thi đua thực hiện thắng lợi các nghị quyết của Đảng, thúc đẩy chuyển đổi số, khai thác hiệu quả tiềm năng lợi thế địa phương. Mục tiêu là đến năm 2030 phát triển Kim Bôi theo hướng dịch vụ - du lịch bền vững, trở thành “Điểm đến chất lượng và bình yên”, có môi trường sống trong lành, các sản phẩm nông nghiệp sạch, và hệ sinh thái văn hóa đặc sắc.
Mục tiêu thu hút vốn đầu tư 5 năm giai đoạn 2025 - 2030 đạt 18.000 tỷ
Về mục tiêu cụ thể: Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I đã đặt ra mục tiêu thu hút vốn đầu tư 5 năm giai đoạn 2025 - 2030 đạt 18.000 tỷ, trong đó thu hút vốn đầu tư chủ yếu vào lĩnh vực du lịch; số lượng du khách đến năm 2030 đạt 1 triệu lượt.
Khu du lịch suối khoáng nóng có diện tích khoảng 7ha
Theo đồng chí Bùi Văn Điệp Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Kim Bôi, để đạt được mục tiêu đó, xã Kim Bôi cần thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể sau:
Một là, cần chú trọng công tác quy hoạch phát triển du lịch, thực hiện lập kế hoạch, quản lý và phát triển du lịch một cách bền vững, có hiệu quả và được đặt trong mối liên hệ với các xã, vùng lân cận. Tập trung vào việc khai thác các giá trị văn hóa dân tộc Mường, du lịch sinh thái và các loại hình du lịch đặc thù của địa phương để thu hút khách du lịch, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị này. Phát triển du lịch cộng đồng để giúp người dân địa phương tham gia vào các hoạt động du lịch, tạo thêm thu nhập và bảo tồn văn hóa.
Hai là, tích cực thu hút đầu tư, ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng du lịch. Cần có các dự án quy mô lớn, các dự án lớn khi đi vào hoạt động sẽ có tác động lan tỏa, tạo không gian phát triển mới, góp phần quảng bá rộng rãi về du lịch Kim Bôi. Tập trung huy động nguồn lực để thực hiện việc tu bổ, tôn tạo, lập lý lịch các di tích lịch sử, văn hóa (ưu tiên quy hoạch, xây dựng khu không gian văn hóa Mường Động, di tích khảo cổ cấp quốc gia khu mộ cổ Đống Thếch).
Ba là, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường. Thực hiện phục hồi, bảo tồn, phát huy các hình thức sinh hoạt văn hóa, tập quán xã hội và các giá trị văn hóa khác có nguy cơ mai một trên địa bàn xã; tổ chức thường niên Lễ hội Mường Động; khảo sát, điều tra, thống kê, thu thập thông tin để xây dựng các câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian. Tổ chức các lớp tập huấn, truyền dạy văn hóa dân gian.
Bốn là, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ, nâng cao chất lượng và quảng bá hình ảnh du lịch địa phương. Trong đó, tập trung vào giới thiệu đặc sản ẩm thực địa phương; phát triển dòng sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng - chữa bệnh - chăm sóc sức khỏe; tập trung phát triển du lịch văn hóa, du lịch sinh thái, du lịch tâm linh, du lịch thể thao, du lịch cộng đồng, du lịch hội thảo, kinh tế ban đêm,... đồng thời chú trọng khai thác thị trường vùng thủ đô Hà Nội; quản lý chất lượng dịch vụ, thường xuyên khảo sát, đánh giá sự hài lòng của khách hàng. Xây dựng website, tài khoản mạng xã hội, … để quảng bá hình ảnh du lịch Kim Bôi.
Năm là, chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng sạch và giảm thiểu tác động tiêu cực của du lịch đến môi trường tự nhiên. Thực hiện tốt việc quản lý và bảo vệ rừng, bảo vệ nguồn nước.
Sáu là, về cách thức thực hiện, phát triển du lịch trên địa bàn xã cần có sự chung tay của các cấp, các ngành và toàn xã hội là yếu tố then chốt để phát triển du lịch bền vững và hiệu quả. Đối với chính quyền, cần quan tâm đến công tác đầu tư, quy hoạch và công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên du lịch, đảm bảo an ninh trật tự và an toàn cho du khách. Đối với các ngành liên quan cần sự phối hợp chặt chẽ để tạo ra chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch hoàn chỉnh, chất lượng cao. Người dân, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cần nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong việc phát triển du lịch. Người dân cần tích cực tham gia vào các hoạt động du lịch, giữ gìn vệ sinh môi trường, quảng bá hình ảnh đẹp của địa phương. Doanh nghiệp cần đầu tư vào cơ sở vật chất, nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo tính chuyên nghiệp và bền vững. Cộng đồng địa phương cần chung tay bảo vệ tài nguyên, môi trường, xây dựng môi trường du lịch an toàn, thân thiện.
Để tạo đột phá trong giai đoạn tới, Kim Bôi đang tích cực phối hợp với các sở, ngành, đơn vị đẩy mạnh cải cách hành chính, hỗ trợ tối đa doanh nghiệp triển khai các dự án chiến lược, mở ra không gian phát triển mới cho địa phương, hướng tới chuẩn đô thị, phát triển toàn diện trên nền tảng bảo tồn văn hóa và phát triển bền vững, hứa hẹn trở thành một trung tâm du lịch, dịch vụ đặc sắc của khu vực trong tương lai gần.
Trước năm 1945, Hòa Bình là nơi cứ trú chủ yếu của người Mường. Khi đó, dân cư phân bố theo 4 thung lũng lớn, gọi là 4 mường: Bi, Vang, Thàng, Động. Theo lịch sử phát triển và quy mô phân bố dân cư, người ta sắp xếp: Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động. Ở đây chúng ta hiểu mường là một khái niệm chỉ một cùng cư trúcủa người Mường (trong tiếng Mường, mường còn có nghĩa là một đơn vị quần cư nhỏ, tương đương với làng trong tiếng Việt). Mường Động gốc vốn là xã Vĩnh Đồng, Kim Bôi. Đây là một trong những cái nôi văn hóa của cả vùng, đồng thời là nơi tập trung dân cư Mường với kinh tế phát triển sớm.
Nhắc đến du lịch Kim Bôi, thường chúng ta sẽ nhắc đến Khu du lịch suối khoáng Kim Bôi, nơi mà các bạn có thể thoải mái tận hưởng cảm giác thư giãn khi được ngâm mình trong các bể nước khoáng nóng. Hiện nay Kim Bôi có hai bể bơi trong nhà cùng với hệ thống bồn tắm soáy cá nhân và tập thể (8 người) được thay nước hàng ngày phục vụ du khách thích bơi lội, ngâm mình để thư giãn sau quãng đường dài đến với Kim Bôi. Bên cạnh đó nước suối còn có đầy đủ những khoáng chất với độ tinh khiết hoàn hảo có lợi cho sinh dưỡng của con người.
Mộc Miên