Mục tiêu giảm nghèo toàn diện, không để ai bị bỏ lại phía sau
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, tỉnh Phú Thọ đặt mục tiêu đến năm 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 2,75%, bảo đảm 100% hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo đủ điều kiện đều được vay vốn tín dụng ưu đãi và tham gia bảo hiểm y tế.
Để đạt mục tiêu này, tỉnh tập trung triển khai 7 nhóm dự án trọng điểm, ưu tiên đầu tư hạ tầng kinh tế – xã hội cho các xã đặc biệt khó khăn như Đà Bắc, Đức Nhàn, Quy Đức, Tân Pheo, Tiền Phong và Cao Sơn (thuộc huyện Đà Bắc cũ). Cùng với đó, Phú Thọ đẩy mạnh đa dạng hóa sinh kế, nhân rộng các mô hình giảm nghèo gắn với hỗ trợ sản xuất, chuyển giao khoa học kỹ thuật và xúc tiến thương mại; ưu tiên hộ nghèo là phụ nữ, người khuyết tật và đồng bào dân tộc thiểu số, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững và công bằng xã hội.
Nhiều mô hình phát triển kinh tế của người dân như trồng rừng sản xuất, nuôi dúi, góp phần nâng cao thu nhập và phát triển kinh tế địa phương.
Cùng với chương trình giảm nghèo, ba Chương trình mục tiêu quốc gia – phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới – được tỉnh triển khai đồng bộ, tạo sức bật mạnh mẽ cho vùng khó.
Tổng nguồn vốn thực hiện đạt gần 80.000 tỷ đồng, trong đó riêng chương trình phát triển vùng dân tộc thiểu số chiếm hơn 23.200 tỷ đồng.
Từ nguồn lực này, hàng trăm công trình hạ tầng thiết yếu đã được đầu tư xây dựng: đường giao thông, thủy lợi, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa… Hơn 1.500 hộ dân được hỗ trợ làm nhà, gần 20.000 hộ được cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh; hàng nghìn hộ được cấp đất sản xuất, chuyển đổi nghề và hướng dẫn sinh kế mới.
Trên lĩnh vực sản xuất, tỉnh triển khai hơn 480 dự án nông – lâm nghiệp theo chuỗi giá trị, hỗ trợ gần 7.000 hộ dân tham gia. Nhiều vùng chuyên canh, vùng cây đặc sản dần hình thành, đưa nông nghiệp địa phương từ tự cung tự cấp sang sản xuất hàng hóa gắn với thị trường. Bên cạnh đó, phong trào khởi nghiệp nông thôn được khuyến khích, tạo thêm sinh kế và việc làm tại chỗ cho người dân.
Kết quả tích cực từ chính sách nhân văn
Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, công tác giảm nghèo ở Phú Thọ đạt kết quả rõ rệt. Tỷ lệ hộ nghèo vùng dân tộc thiểu số giảm bình quân 1,3%/năm; hơn 23.900 hộ nghèo và 6.400 hộ cận nghèo đã thoát nghèo trong 4 năm qua.
Toàn bộ người dân thuộc hộ nghèo, cận nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế, tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng thể thấp còi giảm còn 13,5%.
Lãnh đạo địa phương và các mạnh thường quân trao tặng ngôi nhà mới cho cụ bà Đỗ Thị Ngọ (Khu 4 Hương Xạ, xã Yên Kỳ, tỉnh Phú Thọ), thể hiện tinh thần “lá lành đùm lá rách”, chung tay vì an sinh xã hội.
Công tác giáo dục – đào tạo nghề cũng được chú trọng. Tỉnh đầu tư 36 trường phổ thông dân tộc nội trú, bán trú, 15 cơ sở giáo dục nghề nghiệp, mở 173 mô hình đào tạo nghề với hơn 12.700 học viên. Hàng nghìn lao động người dân tộc thiểu số được hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm, từng bước nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống.
Đặc biệt, phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” lan tỏa sâu rộng, trở thành điểm sáng trong thực hiện chính sách dân tộc. Đến nay, Phú Thọ đã hỗ trợ 10.801 hộ nghèo có nhà ở kiên cố – trong đó xây mới 7.479 căn, sửa chữa 3.322 căn – với tổng kinh phí gần 926 tỷ đồng cùng 32.000 ngày công đóng góp từ lực lượng vũ trang và người dân. Những ngôi nhà mới vững chãi không chỉ thay đổi diện mạo nông thôn vùng cao, mà còn thắp lên niềm tin về một tương lai no ấm cho bà con nơi đây.
Có thể nói, phát triển bền vững không chỉ là tăng trưởng kinh tế mà còn là gìn giữ bản sắc văn hóa, củng cố sức mạnh con người. Phú Thọ xác định đây là một trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển vùng dân tộc thiểu số.
Giai đoạn vừa qua, tỉnh sưu tầm hơn 830 di sản văn hóa, khôi phục nhiều lễ hội truyền thống, tổ chức 53 lớp truyền dạy văn hóa phi vật thể và xây dựng hàng trăm nhà văn hóa cộng đồng. Đáng chú ý, khu vực Hòa Bình (cũ) đang triển khai Đề án bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mường và nền “Văn hóa Hòa Bình” giai đoạn 2023–2030, hướng tới việc ghi danh Mo Mường vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO.
Cùng với đó, hơn 2.000 hoạt động truyền thông, mô hình bình đẳng giới được tổ chức, giúp phụ nữ vùng dân tộc có thêm cơ hội tham gia phát triển kinh tế, xã hội và khẳng định vai trò trong cộng đồng.
Theo Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Thọ (2025), hầu hết chỉ tiêu trong Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021–2025 đã đạt hoặc vượt kế hoạch. Tuy nhiên, tỉnh vẫn đối mặt một số thách thức về chênh lệch thu nhập, chất lượng lao động và tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế ở vùng dân tộc.
Giai đoạn tới, Phú Thọ đặt mục tiêu đến năm 2030, thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số đạt 70% mức bình quân toàn tỉnh, 85% xã vùng dân tộc đạt chuẩn nông thôn mới, 100% người dân tộc có bảo hiểm y tế, và chỉ số phát triển con người (HDI) vùng dân tộc đạt trên 0,78.
Để hiện thực hóa mục tiêu giảm nghèo bền vững, Phú Thọ sẽ tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng vùng núi, đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển nông – lâm nghiệp hàng hóa gắn với du lịch cộng đồng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tỉnh tập trung triển khai hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, thực hiện rà soát, phân loại hộ nghèo, hộ cận nghèo bảo đảm chính xác, công bằng, không bỏ sót đối tượng.
Cùng với đó, địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, khơi dậy ý chí tự lực vươn lên, huy động nguồn lực xã hội, phát huy vai trò của cộng đồng và Quỹ “Vì người nghèo” trong hỗ trợ sinh kế, an sinh. Đồng thời, tỉnh tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác giảm nghèo, gắn với kiểm tra, giám sát, kịp thời biểu dương các tập thể, cá nhân có thành tích nỗ lực vươn lên thoát nghèo, góp phần lan tỏa tinh thần tự cường và trách nhiệm xã hội.
Trang Nguyễn - Lan Nhi