Xây dựng Đề án phát triển văn hóa, con người tỉnh Phú Thọ
Dự thảo Đề án phát triển văn hóa, con người tỉnh Phú Thọ xác định rõ quan điểm, mục tiêu của tỉnh là xây dựng, phát triển văn hóa tỉnh Phú Thọ xứng tầm là trung tâm văn hóa về cội nguồn của cả nước theo hướng đồng bộ, bền vững cả về cơ sở hạ tầng kinh tế, xã hội, hội tụ các điều kiện tốt nhất thực hành di sản “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” và các di sản văn hóa đã được UNESCO ghi danh.
Đồng thời, đề án đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu văn hóa tín ngưỡng chính đáng của nhân dân, củng cố tinh thần, sức mạnh đại đoàn kết của toàn dân tộc Việt Nam.
Đề án cũng hướng tới mục tiêu xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội hài hòa, coi văn hóa vừa là nền tảng, động lực, vừa là mục tiêu của phát triển, không đánh đổi tăng trưởng kinh tế với môi trường văn hóa, xã hội, đảm bảo sự phát triển bền vững.
Phát triển văn hóa gắn liền với xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người Phú Thọ giàu lòng nhân ái, đoàn kết, trách nhiệm, cần cù sáng tạo, ý chí kiên cường, giàu lòng yêu nước, yêu quê hương, phù hợp với xu thế thời đại, đáp ứng yêu cầu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư...
Dự thảo Đề án phát triển văn hóa, con người tỉnh Phú Thọ đề ra 9 nhóm nhiệm vụ trọng tâm và 6 nhóm giải pháp thực hiện giai đoạn 2025-2035. Kinh phí thực hiện từ nguồn vốn ngân sách Trung ương từ các chương trình mục tiêu Quốc gia để xây dựng hệ thống thiết chế và cơ sở vật chất, trang thiết bị văn hóa; nguồn vốn ngân sách cấp tỉnh, cấp xã tập trung cho các hoạt động sự nghiệp, các dự án đầu tư xây dựng về văn hóa; nguồn vốn xã hội hóa và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.
Bà Phùng Thị Kim Nga – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết: “Tỉnh Phú Thọ xác định phát triển văn hóa là mục tiêu, động lực và sức mạnh nội sinh thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nên phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội và được xác định là khâu đột phá của tỉnh trong giai đoạn 2025-2030. Phát triển du lịch phải gắn với tư duy phát triển kinh tế”.
Bà Phùng Thị Kim Nga – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ
Bà Phùng Thị Kim Nga - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ ghi nhận, đánh giá cao tinh thần chủ động, trách nhiệm của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong thời gian ngắn đã tích cực phối hợp với các sở ngành, đơn vị liên quan để tập trung xây dựng được dự thảo kế hoạch thực hiện kết luận của Thường trực Tỉnh ủy và dự thảo Đề án phát triển văn hóa, con người tỉnh Phú Thọ. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa quan trọng, đòi hỏi nỗ lực quyết tâm cao của ngành và các ngành liên quan.
Lãnh đạo tỉnh Phú Thọ đề nghị đánh giá thêm về thực trạng, từ đó khẳng định sự cần thiết, tính cấp bách phải xây dựng và ban hành đề án trong giai đoạn hiện nay.
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ phải bám sát vào dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về Chấn hưng và phát triển văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên mới để xây dựng đề án của tỉnh phù hợp với thực tiễn, đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương. Mục tiêu là đến năm 2030, cơ bản tháo gỡ những điểm nghẽn do chính sách pháp luật kìm hãm sự phát triển của văn hóa; 100% chính quyền địa phương 2 cấp có thiết chế văn hóa đáp ứng được yêu cầu sáng tạo, thụ hưởng văn hóa của người dân ở cơ sở…
Định hướng về nguồn lực thực hiện đề án, bà Phùng Thị Kim Nga – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết thêm: “phải tăng tỷ lệ đầu tư công cho văn hóa theo hướng trọng tâm, trọng điểm; đẩy mạnh xã hội hóa, hợp tác công tư, thu hút các nguồn lực quốc tế cho các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, sáng tạo và hạ tầng văn hóa”.
Phát huy sức mạnh văn hóa, con người thành nguồn lực nội sinh và động lực phát triển
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Phú Thọ, nhiệm kỳ 2025 – 2030, định hướng cho toàn Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc trong tỉnh: Xây dựng Đảng bộ, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; phát huy sức mạnh đoàn kết, truyền thống văn hóa vùng đất Tổ; tiên phong trong đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số; tạo đột phá để phát triển nhanh, bền vững, cùng cả nước tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Phú Thọ, nhiệm kỳ 2025 - 2030 được tổ chức vào thời điểm có ý nghĩa quan trọng, là Đại hội đầu tiên sau hợp nhất 3 tỉnh Phú Thọ - Vĩnh Phúc - Hòa Bình
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Phú Thọ, nhiệm kỳ 2025 - 2030 được tổ chức vào thời điểm có ý nghĩa quan trọng, là Đại hội đầu tiên sau hợp nhất 3 tỉnh Phú Thọ - Vĩnh Phúc - Hòa Bình. Với phương châm Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển, Đại hội định hướng cho toàn Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân các dân tộc trong tỉnh: Xây dựng Đảng bộ, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; phát huy sức mạnh đoàn kết, truyền thống văn hóa vùng đất Tổ; tiên phong trong đổi mới, sáng tạo, chuyển đổi số; tạo đột phá để phát triển nhanh, bền vững, cùng cả nước tự cường, tự tin, tiến mạnh trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Đồng chí Dương Hoàng Hương - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ
Đồng chí Dương Hoàng Hương - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: “Trong những năm qua, văn hóa luôn được Đảng, Nhà nước xác định là nền tảng tinh thần xã hội, là mục tiêu, động lực cho phát triển bền vững. Sự phát triển của văn hóa mang tính tổng thể, bao trùm tất cả các lĩnh vực trong đời sống xã hội. Xác định được vị trí, vai trò và tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, Đảng ủy Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành nhiều Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch nhằm cụ thể hóa các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa; các phòng, đơn vị, chi bộ trực thuộc Đảng ủy Sở đã nỗ lực phấn đấu, chủ động, sáng tạo trong công tác triển khai, tổ chức thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Qua đó các hoạt động văn hóa, thể thao, du lịch, gia đình, thông tin, báo chí, xuất bản được triển khai kịp thời, hiệu quả, phục vụ tốt các nhiệm vụ chính trị, đáp ứng nhu cầu sáng tạo, thưởng thức văn hóa tinh thần của Nhân dân, góp phần chung vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh”.
Dự báo tình hình thế giới tiếp tục có sự chuyển biến nhanh, phức tạp, khó lường. Đất nước có sự đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ về tư duy phát triển trên tất cả các lĩnh vực, tạo cơ hội lịch sử cho sự đột phá mạnh mẽ, đưa nước ta bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Sau hợp nhất, tỉnh Phú Thọ mở ra cơ hội hình thành một mô hình phát triển đa trung tâm, tích hợp cao, vừa đảm bảo tính kế thừa truyền thống, vừa hướng đến tương lai hiện đại, với nhiều tiềm năng, lợi thế nổi trôị̣ tạo nền tảng cho tỉnh phát triển toàn diện.
Tỉnh Phú Thọ quan điểm phát triển: Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thực sự trong sạch, "tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả". Chủ động, vận dụng linh hoạt, sáng tạo đường lối, chủ trương, định hướng của Đảng phù hợp với điều kiện thực tiễn địa phương; đưa ra mục tiêu phát triển cao để phấn đấu thực hiện; quyết tâm chính trị cao, thống nhất trong nhận thức, sát sao và quyết liệt trong hành động, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để hoàn thành cao nhất các mục tiêu đề ra.
Lấy phát triển để ổn định, ổn định để thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững. Phát huy sức mạnh văn hóa, con người thành nguồn lực nội sinh và động lực phát triển. Tiên phong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phát triển xanh, bền vững, toàn diện cả về kinh tế, văn hóa, xã hội và môi trường; cân bằng và hài hòa giữa các vùng miền trong tỉnh; mang lại lợi ích, ấm no, hạnh phúc thực chất cho Nhân dân; củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế.
Đa dạng hóa và nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, gia đình, thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền, văn hóa, văn nghệ, kỷ niệm ngày lễ, các sự kiện chính trị của đất nước, của tỉnh, tạo sự đồng thuận xã hội để triển khai thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa cấp quốc tế, quốc gia, khu vực góp phần thiết thực giới thiệu, tuyên truyền, quảng bá bản sắc văn hóa độc đáo, đa dạng của các dân tộc trong tỉnh tới bạn bè, trong nước, quốc tế. 44 Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn kết chặt chẽ với chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, góp phần lan tỏa mạnh mẽ ý thức văn hóa, xây dựng môi trường sống văn minh, hiện đại; thúc đẩy giảm nghèo bền vững, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Công tác gia đình, phòng chống bạo lực gia đình có nhiều đổi mới, đi vào chiều sâu, chất lượng, ý thức, trách nhiệm của người dân trong xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh, tạo nền tảng để xây dựng xã hội hạnh phúc được nâng cao.
Ngành văn hóa đặc biệt quan tâm chỉ đạo công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, các di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh được nhận diện, kiểm kê, công bố, làm cơ sở cho việc xây dựng và triển khai kế hoạch đầu tư bảo tồn và phát huy giá trị. Tính đến tháng 7 năm 2025, tỉnh Phú Thọ có 2.778 di tích; trong đó, có 979 di tích được xếp hạng: 06 di tích quốc gia đặc biệt, 176 di tích cấp quốc gia, 797 di tích cấp tỉnh; 06 Bảo vật quốc gia; cùng hàng nghìn di vật, cổ vật được lưu giữ tại các bảo tàng và các di tích lịch sử, văn hóa của tỉnh. Bên cạnh đó, tỉnh Phú Thọ có gần 2.000 di sản ăn hóa phi vật thể, trong đó, có 02 Di sản được UNESCO ghi danh; 03 di sản là vùng lan tỏa trong hồ sơ đa quốc gia; 41 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Trong giai đoạn 2021 - 2025, có gần 250 lượt di tích được tu bổ, tôn tạo, chống xuống cấp; hơn 40 di sản văn hóa phi vật thể được bảo tồn, phục dựng. Tổng nguồn lực đầu tư là: 1.100 tỷ đồng.
Các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu để xây dựng và phát huy giá trị văn hóa vùng đất Tổ
Theo Đồng chí Dương Hoàng Hương - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Để thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm, chiến lược về phát triển văn hóa, con người tỉnh Phú Thọ, trong thời gian tới, quán triệt, triển khai các chủ trương, định hướng lớn về phát triển văn hóa của Trung ương, của Tỉnh ủy, Đảng ủy Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau đây:
Thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng. Tập trung đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình. Nâng cao chất lượng tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh rà soát điều chỉnh, bổ sung các Quy hoạch phát triển, ban hành các Nghị quyết chuyên đề, các Đề án, Kế hoạch, cơ chế, chính sách đặc thù trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, gia đình. Tăng cường công tác quản lý nhà nước, phát huy tiềm năng, nguồn lực đưa Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ phát triển bền vững, hiện đại, nhân văn theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc, của Tổng Bí thư Tô Lâm tại chương trình làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Phú Thọ và mới đây là tại Hội nghị quán triệt các Nghị quyết mới của Bộ Chính trị (ngày 16/9/2025).
Nghiên cứu, hệ thống hóa, làm rõ các yếu tố cốt lõi tạo nên hệ giá trị và bản sắc văn hóa, con người Phú Thọ. Trên cơ sở đó định hình các giá trị, đặc trưng văn hóa của tỉnh Phú Thọ và con người Phú Thọ để xây dựng các giải pháp nhằm hình thành, củng cố, phát triển hệ thống những chuẩn mực về nhận thức, hành vi của con người Phú Thọ phù hợp với mục tiêu, yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, hội nhập hiện nay.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Tập trung đầu tư, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh trên địa bàn tỉnh gắn với phát triển bền vững; nghiên cứu, nhận diện sâu hơn về Phú Thọ là quê hương của người Việt cổ với các giai đoạn văn hóa từ thời đại đồ đá cũ đến thời Hùng Vương dựng nước. Tập trung lập, xây dựng và thực hiện các dự án quan trọng của tỉnh (tu bổ di tích quốc gia đặc biệt Đền Hùng, hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trên địa bàn tỉnh; di tích danh thắng Tây Thiên - Tam Đảo). Nghiên cứu, xây dựng hồ sơ trình UNESCO công nhận Tín ngưỡng thờ Mẫu Tây Thiên, Tín ngưỡng Mo Mường là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số, các làng nghề, lễ hội truyền thống tiêu biểu của tỉnh.
Tập trung lập, xây dựng và thực hiện các dự án quan trọng của tỉnh như tu bổ di tích quốc gia đặc biệt Đền Hùng
Đổi mới cơ chế quản lý, huy động các nguồn lực đầu tư, nhất là nguồn lực từ xã hội để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa phù hợp với lợi thế của tỉnh. Tập trung đầu tư các công trình văn hóa trọng điểm có tác động tích cực và hiệu quả đến phát triển kinh tế, đặc biệt đối với phát triển du lịch (công trình văn hóa trọng điểm đặc biệt là Tháp Hùng Vương); tạo điểm nhấn trong không gian văn hóa, không gian kiến trúc của tỉnh, đưa Phú Thọ trở thành trung tâm tổ chức sự kiện của quốc gia, khu vực và quốc tế.
Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao chất lượng cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, nâng cao thể lực, tầm vóc con người Phú Thọ đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Từng bước nâng cao chất lượng công tác đào tạo, huấn luyện vận động viên và tạo nguồn cho phát triển thể thao thành tích cao đặc biệt các môn thể thao thế mạnh của tỉnh; tăng cường tham gia các giải thể thao, nâng cao thành tích quốc tế, tiếp tục nâng cao uy tín của tỉnh trong đăng cai, tổ chức các giải thể thao khu vực, quốc tế. Chú trọng đầu tư cơ sở vật chất thể thao đáp ứng nhu cầu tập luyện, thi đấu thể dục thể thao ngày càng cao của nhân dân.
Đổi mới nội dung và hình thức, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thông tin, truyền thông và liên kết phát triển du lịch; nâng cao chất lượng các sản phẩm du lịch đặc trưng của tỉnh, gắn kết du lịch với khai thác, phát huy giá trị các di sản văn hóa của tỉnh. Tập trung đầu tư cho cơ sở hạ tầng du lịch, đặc biệt là các Khu du lịch Quốc gia, trọng điểm. Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, tăng trưởng bền vững, phấn đấu đóng góp trực tiếp vào mục tiêu tăng trưởng hai con số của tỉnh.
Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, tăng trưởng bền vững, phấn đấu đóng góp trực tiếp vào mục tiêu tăng trưởng hai con số của tỉnh Phú Thọ
Tăng cường công tác quản lý hoạt động báo chí, truyền thông; cung cấp thông tin chính thống, thiết yếu, định hướng dư luận, tạo đồng thuận xã hội và khơi dậy ý chí, khát vọng vươn lên. Đấu tranh, phản bác thông tin xấu, độc hại; hạn chế tối đa những tác động tiêu cực đến việc hình thành đạo đức, lối sống con người, nhất là thế hệ trẻ. Phát huy thế mạnh của truyền thông số; tạo đột phá trong tuyên truyền quảng bá về tỉnh phục vụ thu hút đầu tư và các nhiệm vụ chính trị của tỉnh.
Xây dựng và triển khai chính sách, chương trình giáo dục đạo đức lối sống trong gia đình; tuyên truyền phòng chống bạo lực gia đình; phát huy giá trị văn hóa, truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam, bản sắc gia đình của các vùng miền trong tỉnh, phấn đấu để gia đình thực sự trở thành cái nôi nuôi dưỡng và bồi đắp đạo đức, nhân cách của mỗi người.
Phát triển văn hóa, nguồn lực con người thực sự trở thành nền tảng, sức mạnh nội sinh, động lực phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế; đưa công nghiệp văn hóa, dịch vụ văn hóa trở thành ngành kinh tế có thế mạnh của tỉnh. Khơi dậy ý chí, khát vọng phát triển quê hương. Phát huy giá trị lịch sử gắn với bảo tồn các di sản văn hóa. Tăng cường an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Đảm bảo quốc phòng, an ninh và hiệu quả hoạt động đối ngoại.
Mộc Miên