Đây là giống lúa nếp cổ có từ lâu đời, gắn liền với đời sống và văn hóa của đồng bào Mường, được lưu truyền qua nhiều thế hệ cùng những huyền thoại đặc sắc.
Nhờ điều kiện địa lý và khí hậu đặc thù, giống nếp Gà Gáy Mỹ Lung mang hương vị riêng biệt, hạt gạo thon tròn, chắc mẩy, màu trắng ngà, bề mặt bóng nhờ lớp tinh dầu tự nhiên. Khi nấu chín, cơm dẻo thơm, hạt không dính vào nhau, giữ được hương vị đặc trưng lâu dài. Chính nhờ chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế từ loại lúa này cao gấp 2-3 lần so với các giống nếp thông thường.
Gạo nếp gà gáy Mỹ Lung. Ảnh: HTX gạo nếp gà gáy Mỹ Lung.
Theo Báo và Phát thanh, Truyền hình Phú Thọ, hiện toàn xã Sơn Lương duy trì diện tích trồng hơn 100 ha, năng suất đạt 4 tấn/ha, giá bán trung bình 50.000-55.000 đồng/kg, mang lại doanh thu khoảng 90 triệu đồng/ha, giúp người dân có thu nhập ổn định và nâng cao đời sống, nhất là khi hơn 80% dân cư nơi đây là đồng bào Mường.
Năm 2010, nếp Gà Gáy Mỹ Lung được cấp nhãn hiệu tập thể, khẳng định giá trị thương hiệu và tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Để tiếp tục khai thác lợi thế, năm 2022, UBND tỉnh Phú Thọ đã đề xuất và được Bộ Khoa học & Công nghệ phê duyệt triển khai dự án cấp quốc gia trong khuôn khổ Chương trình phát triển tài sản trí tuệ đến năm 2030 với tên gọi: “Đăng ký bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm nếp Gà Gáy Mỹ Lung của tỉnh Phú Thọ”.
Theo bà Chu Thị Bích Thủy - Phó Giám đốc Sở Khoa học & Công nghệ, việc xây dựng chỉ dẫn địa lý “Mỹ Lung” cho sản phẩm gạo nếp Gà Gáy có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đây không chỉ là công cụ bảo đảm chất lượng, truy xuất nguồn gốc, nâng cao giá trị và uy tín của sản phẩm, mà còn mở ra cơ hội đa dạng hóa sản phẩm du lịch cộng đồng, gắn với khai thác tiềm năng thiên nhiên và bản sắc văn hóa Mường.
Có thể thấy, dự án đăng ký bảo hộ và quản lý chỉ dẫn địa lý cho gạo nếp Gà Gáy Mỹ Lung không chỉ tạo giá trị kinh tế bền vững, mang lại sinh kế ổn định cho người dân, mà còn góp phần thúc đẩy du lịch sinh thái, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống đặc sắc của Phú Thọ, đưa đặc sản ngàn năm này vươn xa hơn trên bản đồ nông sản Việt Nam.
Tuệ Tâm