Phục hồi chức năng: Đừng bỏ lỡ thời gian vàng điều trị

10 giờ trướcBài gốc

Bệnh nhân bị nhồi máu não sau một thời gian điều trị tại Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh đã bắt đầu tập đi.

Phục hồi chức năng (PHCN) là mảng trụ cột thứ 3 trong chăm sóc sức khỏe, cùng với việc phòng bệnh và chữa bệnh. PHCN nhằm phục hồi những chức năng mà người bệnh bị suy giảm để giúp họ trở lại với cuộc sống bình thường, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Nhiều bác sĩ ngoại khoa hàng đầu của Việt Nam luôn nhấn mạnh với bệnh nhân rằng, thương tật của người bệnh chỉ có thể được chữa lành khi có sự cộng hưởng của 3 yếu tố. Trong đó, thành công của ca mổ chiếm khoảng 30%; ý chí tập luyện của bệnh nhân và việc chăm sóc đúng cách sau mổ chiếm 20%, còn lại 50% là PHCN. Cũng có bác sĩ thì phân tỷ lệ này lần lượt là 50-20-30 hoặc 50% do mổ - 50% do PHCN...

Dù phân theo tỷ lệ nào thì PHCN vẫn luôn được đánh giá là có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc lấy lại các chức năng bị giảm hoặc bị mất do chấn thương, tai nạn, đột quỵ, bại não... gây ra. Trên thực tế, rất nhiều trường hợp đã trở lại cuộc sống bình thường nhờ có PHCN.

Kỹ thuật viên Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh tập phục hồi cho bệnh nhân sau mổ tại phòng bệnh do chưa thể đi lại được.

Có nhiều phương pháp được thực hiện trong PHCN, bao gồm: Vật lý trị liệu, vận động trị liệu, tâm lý trị liệu, hoạt động trị liệu và ngôn ngữ trị liệu. Tùy đối tượng, tình trạng bệnh của bệnh nhân, các bác sĩ PHCN sẽ đưa ra phác đồ điều trị khác nhau. Có những trường hợp chỉ cần vật lý trị liệu kết hợp vận động trị liệu (thường áp dụng cho những người sau phẫu thuật gẫy tay, chân không phức tạp), nhưng có những trường hợp phải kết hợp tất cả các phương pháp (bệnh nhân đột quỵ, bệnh nhân bị tai nạn nặng)…

Bác sĩ CKII Vũ Thị Huế, Phó Giám đốc Bệnh viện PHCN tỉnh, chia sẻ: Bất kể bệnh nhân bị đột quỵ hay sau phẫu thuật, PHCN sớm càng tốt. Thông thường, người bệnh cần được tập phục hồi ngay từ ngày thứ 2 sau phẫu thuật hoặc xảy ra đột quỵ, vì càng để lâu, cơ xương khớp sẽ càng co cứng. Có nhiều mốc thời gian được đưa ra trong quá trình PHCN. Ví dụ như đột quỵ não: Mốc thời gian bệnh nhân tiến triển rõ rệt nhất là trong 3 tháng đầu sau đột quỵ, tháng đầu tiên, hiệu quả của PHCN sẽ đạt cao nhất, thậm chí có bệnh nhân còn nhìn thấy sự tiến triển theo ngày, khả năng phục hồi sẽ chậm dần đến tháng thứ 6 và gần như thành 1 đường thẳng ổn định sau 1 năm. Lúc đó, chúng tôi gọi là di chứng sau đột quỵ.

Khi đã là di chứng thì việc phục hồi vô cùng khó khăn và sau 2 năm hầu như không còn khả năng hồi phục. Dù vậy, vẫn cần thiết tập PHCN để không làm hoặc hạn chế ở mức thấp nhất diễn biến nặng thêm của bệnh. - Bác sĩ CKII Vũ Thị Huế

Chị Nguyễn Thị Hồng Vân, phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên là người cảm nhận rõ nhất vai trò của PHCN. Cách đây 2 năm, chị đã mổ nối dây chằng chéo trước ở gối phải. Chị bảo nếu không biết đến PHCN thì có là bây giờ chân của chị đã thành tật.

Ngoài Bệnh viện Phục hồi chức năng tỉnh, các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh và huyện đều có khoa phục hồi chức năng, với số lượng bệnh nhân ngày càng tăng.

Chị Vân chia sẻ: Thật may cho tôi, khi đó, tôi đã mời được bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức về trực tiếp mổ tại một bệnh viện tỉnh. Trước và sau mổ, bác sĩ đều dặn đi dặn lại tôi phải tập PHCN ngay. Lúc đó, tôi không hề nghĩ PHCN lại quan trọng như thế nên sau mổ nửa tháng, sau khi được ra viện, tôi mới nhờ một kỹ thuật viên chuyên PHCN về nhà luyện tập. Lúc này, các cơ của tôi đã cứng đơ. Kỹ thuật viên cho biết nếu tôi luyện tập sớm hơn việc phục hồi sẽ đơn giản, dễ dàng và đỡ đau hơn.

Những ngày đầu tập phục hồi, tôi vô cùng đau đớn, cảm giác như xương mình đang bị bẻ đôi, mồ hôi vã ra, phát sốt. Nhưng nghĩ đến việc chân rất có thể sẽ bị hỏng nếu không tập luyện tôi cắn răng chịu đau. - chị Nguyễn Thị Hồng Vân

Sau gần 1 tháng ngày nào cũng tập, chân của chị Vân dần co duỗi, đi lại và đạp xe được bình thường. Cùng mổ với chị Vân hôm đó có một trường hợp mặc dù vẫn được bác sĩ đó mổ, tình trạng bệnh giống và cũng do cùng một người kỹ thuật viên tập phục hồi thực hiện, nhưng bệnh nhân này không chịu được đau nên sau nhiều tháng, chân vẫn không thể gập được sát đùi.

Thế mới thấy, PHCN sau mổ nối dây chằng hay xương khớp quan trọng đến thế nào. Đúng là nếu tôi bỏ qua thời gian vàng, rất có thể, đôi chân của tôi vẫn không thể trở lại như trước cho dù ca mổ của tôi thành công. - chị Nguyễn Thị Hồng Vân

Khi trao đổi với rất nhiều bệnh nhân khác đang được tập phục hồi, chúng tôi đều nhận được thông tin có rất nhiều cải thiện về tình trạng bệnh sau một thời gian điều trị. Có thể nói, PHCN có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc lấy lại các chức năng bị suy giảm hoặc bị mất do chấn thương, tai nạn, đột quỵ, bại não…

Tuy nhiên, có những người do không tìm hiểu nên thay vì phải đi tập phục hồi, chỉ đi châm cứu hoặc uống thuốc nam và lỡ mất thời gian vàng để phục hồi. Hy vọng rằng, qua bài viết này sẽ giúp người dân hiểu thêm về giá trị của PHCN để biết cách chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của bản thân và người thân.

Thu Hằng

Nguồn Thái Nguyên : https://baothainguyen.vn/y-te/202503/phuc-hoi-chuc-nang-dung-bo-lo-thoi-gian-vang-dieu-tri-46411a5/