Phục hồi chức năng: hành trình đằng sau mỗi bước đi

2 giờ trướcBài gốc

Chị H đã có thể tự bước đi trên đôi chân của chính mình sau tai nạn giao thông nghiêm trọng

Hai câu chuyện, một kết thúc đẹp

Chị T.T.H, 38 tuổi đến từ Thanh Hóa từng rơi vào tình cảnh tuyệt vọng sau tai nạn giao thông nghiêm trọng để lại nhiều thương tích nặng nề: gãy xương đùi phải, mâm chày hai bên và tổn thương khớp vai đòn... Sau phẫu thuật kết hợp xương, chị phải đối mặt với tình trạng cứng khớp vai, háng và gối hai bên, tầm vận động háng phải chỉ còn mười độ khiến việc đứng dậy hay bước đi tưởng chừng là điều không tưởng.

Khi đến với Bệnh viện Điều dưỡng Phục hồi chức năng Trung ương, chị H bắt đầu hành trình trị liệu đầy gian nan khi những cơn đau và sưng nề là rào cản lớn. Nhưng chị H đã không chịu khuất phục. Qua quá trình phục hồi bài bản từ tập thở, gồng cơ tĩnh, đến tập thụ động mở rộng khớp, rồi tăng cường tập đề kháng, tập đứng, tập thăng bằng và cuối cùng là tập đi với khung tập đi, chị H đã vượt qua từng giới hạn của bản thân. Khoảnh khắc chị H đứng dậy và bước đi trên đôi chân của mình là minh chứng cho sức mạnh của ý chí của chị và sự đồng hành tận tâm của kỹ thuật viên cùng đội ngũ y bác sĩ.

Trường hợp thứ hai là chị T.H.H.N, 28 tuổi, người đã phải đối mặt với di chứng thần kinh hiếm gặp sau ba lần nhiễm COVID-19. Đến tháng 6/2023, chị xuất hiện run chi, nói khó, đi lại mất thăng bằng. Triệu chứng tăng dần khiến bệnh nhân phải nghỉ làm, phụ thuộc chăm sóc. Chẩn đoán hình ảnh cho thấy teo tiểu não hai bên. Bệnh nhân được chẩn đoán mắc Hội chứng tiểu não hậu COVID-19.

Trước điều trị, bệnh nhân không thể đứng độc lập, không đi được và gặp rối loạn ngôn ngữ, gần như không nói rõ từ dài hơn 60 giây. Điểm Barthel, thang đánh giá khả năng tự chăm sóc, chỉ đạt 40/100.

Bệnh viện Điều dưỡng Phục hồi chức năng Trung ương đã xây dựng phác đồ phục hồi chức năng toàn diện kéo dài hai đợt. Đợt điều trị ban đầu (từ tháng 1 đến tháng 3/2025) tập trung vào vật lý trị liệu nhằm luyện thăng bằng, tăng cường phối hợp chi và cải thiện khả năng đi lại; điện xung kích thích thần kinh cơ; điện châm các huyệt đầu cổ, chi duối; cùng với ngôn ngữ trị liệu để kiểm soát hơi thở và phát âm.

Sang đợt hai (từ tháng 5 đến tháng 6/2025), khi bệnh nhân đã bắt đầu tự đứng và đi lại trong thời gian ngắn, phác đồ được nâng cấp với các bài tập thăng bằng nâng cao, đi lại không cần hỗ trợ; Song song với đó là trị liệu tâm lý, hướng dẫn tập sửa dáng đi và tập gia tăng cơ lực. Kết quả cuối kỳ cho thấy sự thay đổi rõ rệt: bệnh nhân đứng độc lập trên 60 giây, đi lại bình thường không cần hỗ trợ, nói rõ ràng và liền mạch, điểm Barthel tăng lên 90/100.

Tầm quan trọng của can thiệp sớm

Cả hai câu chuyện trên, tuy khác nhau về nguyên nhân và bệnh cảnh, đều chia sẻ những điểm chung quan trọng về phục hồi chức năng. Điều đầu tiên và quan trọng nhất là sự can thiệp sớm. Việc bắt đầu phục hồi chức năng ngay khi tình trạng bệnh nhân ổn định sau giai đoạn cấp tính đã giúp ngăn chặn các biến chứng lâu dài như teo cơ, cứng khớp và mất khả năng vận động vĩnh viễn. Thời gian vàng để phục hồi không nên bị bỏ lỡ, bởi mỗi ngày trì hoãn có thể khiến quá trình điều trị trở nên khó khăn hơn gấp bội.

Thứ hai là tính cá thể hóa trong điều trị. Không có bệnh nhân nào giống hệt nhau và việc xây dựng phác đồ phù hợp với từng trường hợp cụ thể là chìa khóa dẫn đến thành công. Đối với chị H, trọng tâm là phục hồi chức năng vận động của các khớp bị tổn thương và tăng cường sức mạnh cơ. Trong khi đó, với chị N, phác đồ phải bao gồm cả vật lý trị liệu, ngôn ngữ trị liệu và trị liệu tâm lý để giải quyết toàn diện các di chứng thần kinh. Sự linh hoạt trong điều chỉnh phương pháp điều trị theo tiến độ của bệnh nhân cũng đóng vai trò quyết định.

Thứ ba, tiếp cận đa mô thức là yếu tố không thể thiếu. Phục hồi chức năng không chỉ đơn thuần là tập vật lý mà còn bao gồm nhiều phương pháp khác nhau được kết hợp một cách hài hòa. Mỗi phương pháp bổ trợ cho nhau, tạo ra hiệu quả tổng hợp vượt xa tổng các phần riêng lẻ.

Yếu tố tâm lý cũng không thể bị xem nhẹ trong hành trình phục hồi. Nỗi sợ hãi, tuyệt vọng và cảm giác bất lực có thể dễ dàng khiến bệnh nhân chán nản và bỏ cuộc. Chính sự động viên, khích lệ từ đội ngũ y bác sĩ và trị liệu tâm lý chuyên nghiệp đã giúp họ duy trì niềm tin và kiên trì với chương trình điều trị dài hạn.

Vai trò của đội ngũ y bác sĩ cũng là một yếu tố then chốt. Sự tận tâm, kiên nhẫn và chuyên môn cao của các bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên vật lý trị liệu không chỉ mang lại kiến thức y khoa mà còn truyền đạt sự ấm áp và hi vọng cho bệnh nhân. Họ không chỉ là người chữa bệnh mà còn là những người bạn đồng hành, những người chia sẻ niềm vui trong mỗi tiến bộ nhỏ và động viên trong những lúc chán nản. Mối quan hệ tin cậy giữa bệnh nhân và người điều trị là nền tảng để xây dựng một hành trình phục hồi thành công.

Tương lai của phục hồi chức năng

Hai câu chuyện trên không chỉ là những trường hợp đơn lẻ mà còn mở ra nhiều hướng suy ngẫm về tương lai của lĩnh vực phục hồi chức năng tại Việt Nam. Với sự gia tăng của các bệnh lý mãn tính, tai nạn giao thông và đặc biệt là di chứng sau đại dịch COVID-19, nhu cầu về dịch vụ phục hồi chức năng chất lượng cao ngày càng trở nên cấp thiết. Việc đầu tư vào đào tạo nguồn nhân lực chuyên sâu, trang bị thiết bị hiện đại và phát triển các phác đồ điều trị dựa trên bằng chứng khoa học là những ưu tiên hàng đầu.

Hơn nữa, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của phục hồi chức năng cũng cần được chú trọng. Nhiều người vẫn chưa hiểu rõ rằng sau giai đoạn điều trị cấp tính, phục hồi chức năng là bước tiếp theo không thể thiếu để người bệnh có thể trở lại cuộc sống bình thường.

Nghiên cứu khoa học về phục hồi chức năng cũng cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn. Việc ghi nhận, phân tích và công bố các ca bệnh đặc biệt không chỉ góp phần vào kho tàng kiến thức y học mà còn giúp các bác sĩ có thêm kinh nghiệm để xử lý những tình huống phức tạp.

Phục hồi chức năng là một lĩnh vực đòi hỏi sự kiên nhẫn, tận tâm và chuyên môn cao. Nó không hứa hẹn kết quả nhanh chóng hay dễ dàng, nhưng với sự cam kết đúng mức từ cả bệnh nhân lẫn đội ngũ y tế, những phép màu có thể xảy ra. Mỗi trường hợp phục hồi thành công là một lời nhắc nhở rằng bên cạnh sự phát triển của công nghệ y tế, yếu tố con người - tình yêu thương, sự đồng cảm và ý chí kiên cường vẫn là những giá trị cốt lõi tạo nên sự khác biệt.

Minh Nhật

Nguồn PL&XH : https://phapluatxahoi.kinhtedothi.vn/phuc-hoi-chuc-nang-hanh-trinh-dang-sau-moi-buoc-di-439285.html