Ngay trong những phiên họp đầu tiên, Ban Thường vụ Đảng ủy phường Vĩnh Hưng đã thẳng thắn đưa vào báo cáo Đại hội Đảng bộ phường sắp tới nhận định: tình trạng tồn đọng nhiều năm của những vụ vi phạm đất đai trước đây vẫn chưa được giải quyết triệt để, gây ảnh hưởng đến trật tự quản lý và niềm tin của người dân; nhiều công trình xây dựng trái phép trên đất công, đất nông nghiệp vẫn tồn tại, chưa được xử lý quyết liệt, đặc biệt trên các diện tích đất chưa chuyển đổi mục đích sử dụng hợp pháp.
Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chưa đáp ứng nhu cầu.Ttrong 5 năm qua, số lượng hồ sơ cấp giấy chứng nhận đất ở vẫn chưa giải quyết kịp với tốc độ gia tăng dân số và nhu cầu sử dụng đất hợp pháp. Việc chậm triển khai các dự án ảnh hưởng đến quy hoạch chung, làm phát sinh đất hoang hóa và lãng phí nguồn lực đô thị. Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân địa phường còn thấp, việc xây dựng lấn chiếm, vi phạm quy hoạch vẫn xảy ra, trong khi nhận thức và tuân thủ các quy định còn yếu.
15 ngày đầu tháng 7/2025, phường Vĩnh Hưng cưỡng chế 16 công trình vi phạm, được người dân địa phương đồng tình ủng hộ. Ảnh: TT
Hậu quả thực tiễn
Những bất cập này dẫn tới một số hệ quả không nhỏ, gây méo mó quy hoạch đô thị, công trình xây dựng sai phép làm mất cân đối không gian đô thị, phá vỡ kiến trúc chung. Tăng áp lực quản lý, chính quyền phường phải dành nguồn lực lớn cho việc kiểm tra, xử lý vi phạm, ảnh hưởng đến các hoạt động quản lý khác. Giảm hiệu lực pháp luật, tình trạng vi phạm không được xử lý dứt điểm sẽ dẫn tới tâm lý “xây trước, hợp thức sau”, làm giảm kỷ cương quản lý đất đai và xây dựng, thậm chí vì những vi phạm này đã để mất cán bộ. Thất thoát nguồn thu ngân sách, dự án chậm triển khai, đất chưa cấp giấy chứng nhận làm giảm hiệu quả khai thác tài nguyên công, hạn chế nguồn thu từ đấu giá, cấp phép.
Nói về bất cập này, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Vĩnh Hưng Nguyễn Đức Dũng chia sẻ, về khách quan, đó là do dân số tăng nhanh, áp lực sử dụng đất và hạ tầng lớn; Một số dự án chậm triển khai do nhà đầu tư chưa thực hiện đúng cam kết; Chính sách bồi thường, hỗ trợ chưa sát thực tế. Ý thức của người dân trong việc chấp hành pháp luật chưa cao. Nhưng chủ quan phải khẳng định sự chỉ đạo của Đảng ủy và UBND phường đôi khi chưa quyết liệt, chưa sâu sát; công tác kiểm tra, đôn đốc ở một số chi bộ chưa hiệu quả, chưa khoa học; việc phối hợp giữa các bộ phận chuyên môn đôi lúc chưa đồng bộ.
Chính quyền vừa kiên trì vận đồng, vừa cương quyết xử lý các vi phạm. Ảnh:TT
Giải pháp đồng bộ, có chiều sâu
Để giải quyết tình trạng này, Ban Thường vụ Đảng ủy phường Vĩnh Hưng đã đưa ra nhiều giải pháp tháo gỡ, trong đó, tập trung hoàn thành sớm Quy hoạch phường Vĩnh Hưng tỷ lệ 1/500 trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt (hoàn thành trước tháng 7/2026). Đây thực sự là giải pháp lõi của địa phương. Cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể sẽ ráo riết vào cuộc nâng cao nhận thức cộng đồng, tăng cường tuyên truyền về các quy định xây dựng, quy hoạch, khuyến khích người dân giám sát cùng chính quyền.
Ngay trong tháng 7/2025, Thường trực Đảng ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ phường sẽ phối hợp cùng báo Kinh tế & Đô thị (và các cơ quan báo chí khác) tổ chức đối thoại trực tiếp (kết hợp với trực tuyến) với toàn thể người dân trên địa bàn về những vướng mắc trong công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng.
Chính quyền phường Vĩnh Hưng sẽ ứng dụng công nghệ trong quản lý đất và xây dựng như: sử dụng hệ thống bản đồ số, phần mềm cấp phép và giám sát công trình để quản lý minh bạch, chính xác. Đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giải quyết các hồ sơ tồn đọng, hướng dẫn người dân thực hiện đúng quy định pháp luật. Rà soát các dự án chậm triển khai, kiến nghị Thành phố thu hồi đất hoặc yêu cầu nhà đầu tư thực hiện đúng tiến độ.
Cuối cùng, phường sẽ tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm vi phạm, không để xảy ra tình trạng tái vi phạm, kiên quyết xử lý các công trình xây dựng trái phép, kỷ luật nghiêm minh cán bộ buông lỏng quản lý, tiếp tay với các sai phạm.
"Chúng tôi tập trung hoàn thành sớm Quy hoạch phường tỷ lệ 1/500 trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt (hoàn thành trước tháng 7/2026), công khai để người dân biết" - Chủ tịch UBND phường Vĩnh Hưng Phạm Hải Bình khẳng định.
Nói “không” với đô thị hóa tự phát
“Trong 15 ngày đầu tháng 7, sau khi nhận bàn giao, phường Vĩnh Hưng (TP Hà Nội) đã tổ chức tháo dỡ 16 công trình xây dựng vi phạm trên đất công, đất nông nghiệp và tiếp tục tháo dỡ các công trình vi phạm khác. Ngay từ ngày đầu tiếp nhận bàn giao, chính quyền phường Vĩnh Hưng đã nói “không” với đô thị hóa tự phát” - Chủ tịch UBND phường Vĩnh Hưng Phạm Hải Bình khẳng định.
Phường Vĩnh Hưng đang bước vào giai đoạn phát triển hạ tầng và đô thị hóa toàn diện. Để tránh “đô thị hóa tự phát” và bảo đảm sự phát triển bền vững, công tác quản lý đất đai và trật tự xây dựng cần tiếp tục được siết chặt, đổi mới và nâng cao hiệu quả. Những bài học đau lòng trong quá khứ, là cơ sở để xây dựng phương án cải thiện trong tương lai, tạo nền tảng cho một đô thị văn minh, hiện đại, đáng sống.
An Thanh