Từ Bakhmut đến Pokrovsk-biểu tượng của ý chí kháng cự
Hai năm sau trận Bakhmut đầy tổn thất, Pokrovsk-thành phố công nghiệp nhỏ nằm ở rìa tây Donetsk đang trở thành điểm nóng mới trong cuộc chiến tiêu hao giữa Nga và Ukraine. Nơi đây không chỉ là chốt chặn cuối cùng trong tuyến phòng thủ miền Đông, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc đối với Kiev: Nếu Pokrovsk thất thủ, cánh cửa vào trung tâm vùng Donetsk sẽ mở toang.
Ukraine vẫn đang bám trụ tới cùng để giữ pháo đài ở Pokrovsk. Ảnh: EP
Từ mùa hè, Nga đã dồn lực lượng khổng lồ, ước tính hơn 170.000 quân cùng hàng trăm xe thiết giáp và UAV chiến thuật nhằm phá vỡ tuyến phòng thủ của Ukraine tại Pokrovsk-Myrnohrad. Trong khi đó, phía Ukraine vẫn giữ lập trường “bám trụ tới cùng”, dù tình hình ngày càng nghiêng về phía Nga.
Một sĩ quan Ukraine thừa nhận: “Chúng tôi đã mất quyền kiểm soát 80% thành phố và đang chiến đấu cho 20% còn lại”. Bối cảnh ấy khiến nhiều người liên tưởng đến Bakhmut năm 2023, nơi Ukraine chấp nhận thương vong lớn để giữ biểu tượng kháng cự, bất chấp thiệt hại chiến thuật. Pokrovsk cũng như Bakhmut, là phép thử cho tinh thần và khả năng chịu đựng của quân đội Ukraine sau gần ba năm chiến tranh toàn diện.
Vòng vây siết chặt khi UAV định hình chiến trường
Khác với các trận đánh trước, Pokrovsk là minh chứng rõ nét cho sự thay đổi cán cân công nghệ trên chiến trường. Nga không còn dựa chủ yếu vào pháo binh hay không kích, mà sử dụng các nhóm UAV tinh nhuệ như Rubicon để chiếm ưu thế chiến thuật.
Một binh sĩ Ukraine trên tiền tuyến. Ảnh: Quân đội Ukraine
Rubicon-đơn vị UAV từng gây tiếng vang tại Kursk hiện đang là “át chủ bài” của Nga trong chiến dịch bao vây Pokrovsk. Các UAV FPV của nhóm này liên tục tập kích xe hậu cần, phá hủy tuyến tiếp tế và tấn công các điểm phòng ngự nhỏ lẻ. Một binh sĩ Ukraine viết trên mạng xã hội: “Tất cả những gì chúng ta thấy ở Pokrovsk hôm nay là do UAV FPV của họ. Họ chặn hoàn toàn hậu cần của chúng ta”.
Cục Tình báo Quốc phòng Ukraine do tướng Kyrylo Budanov trực tiếp chỉ đạo đã mở chiến dịch phản công bằng UAV nhằm truy quét Rubicon, nhưng theo giới quan sát, đó là nỗ lực “quá ít và quá muộn”. Hàng nghìn binh sĩ Ukraine ở Pokrovsk-Myrnohrad đang trong tình trạng bị cô lập, với hành lang rút lui chỉ còn chưa đầy 3km, theo đánh giá của nhóm Conflict Intelligence Team.
Nếu hành lang này bị khóa, Pokrovsk sẽ trở thành “cái túi” mới, nơi lực lượng Ukraine bị bao vây toàn diện. Khi đó, tình huống có thể tái hiện bi kịch Avdiivka đầu năm nay: Một trung tâm phòng thủ lớn sụp đổ chỉ trong vài ngày sau khi bị cô lập hậu cần.
Cái giá của biểu tượng và phép thử chiến lược của Kiev
Giữ Pokrovsk không chỉ là vấn đề quân sự. Đó còn là phép thử về khả năng duy trì tinh thần chiến đấu, cũng như cách Kiev muốn định hình thế đứng của mình trong các cuộc đàm phán tương lai. Nếu Pokrovsk thất thủ, không chỉ Donetsk mà cả toàn bộ hướng miền Đông có thể sụp đổ dây chuyền, tạo thế thuận lợi cho Nga tiến sâu tới Dnipro-tuyến phòng thủ tự nhiên cuối cùng của Ukraine ở tả ngạn.
Tình hình ngày càng trở nên bất lợi cho Ukraine. Ảnh: EP
Tuy nhiên, Kiev hiểu rõ cái giá của việc từ bỏ biểu tượng. Sự kiên cường ở Bakhmut từng giúp Ukraine nhận thêm gói viện trợ lớn từ phương Tây, củng cố hình ảnh “không đầu hàng”. Pokrovsk trong tính toán chính trị, có thể đóng vai trò tương tự: Giữ được càng lâu, Kiev càng có thêm “đòn bẩy” ngoại giao.
Song mặt khác, việc cố bám trụ trong tình thế gần như tuyệt vọng cũng khiến Ukraine có nguy cơ mất hàng nghìn binh sĩ tinh nhuệ, nguồn lực mà họ khó lòng bù đắp khi chiến tranh đã bước sang năm thứ ba. Các chuyên gia quân sự nhận định, nếu Ukraine không kịp tái bố trí chiến lược, việc để Pokrovsk rơi vào tay Nga sẽ đánh dấu một bước ngoặt lớn, không chỉ về địa lý chiến tranh, mà còn về tâm lý. “Pháo đài miền Đông” lung lay đồng nghĩa với việc phòng tuyến tinh thần của Ukraine đang chịu áp lực nặng nề hơn bao giờ hết.
Pokrovsk không chỉ là một trận đánh, mà là tấm gương phản chiếu toàn bộ nghịch lý của cuộc chiến Ukraine hiện nay: giữa ý chí chính trị và giới hạn thực tế. Kiev buộc phải chọn giữ vững biểu tượng với rủi ro bị bao vây hay rút lui chiến thuật để bảo toàn lực lượng cho giai đoạn mới của cuộc chiến tiêu hao.
Dù lựa chọn nào được đưa ra, Pokrovsk đã trở thành một trong những điểm ngoặt mang tính định hình cho mặt trận miền Đông, nơi “pháo đài” đang dần biến thành phép thử khốc liệt cho cả chiến lược và niềm tin của Ukraine.
PHẠM NGỌC