PVN làm ăn thế nào dưới thời 'ghế nóng' Chủ tịch Lê Mạnh Hùng?

2 giờ trướcBài gốc

Giai đoạn 2024 -2025 có thể được xem là thời điểm then chốt của PVN khi bước vào năm cuối của Đề án cơ cấu lại đến hết năm 2025, đồng thời chuẩn bị cho chu kỳ phát triển tiếp theo. Đáng chú ý, giai đoạn này cũng chính là thời kỳ mới của PVN khi chứng kiến sự thay đổi mới về mặt nhân sự cao cấp, gắn liền với tên tuổi của ông Lê Mạnh Hùng.

Ông Lê Mạnh Hùng bắt đầu đảm nhận vị trí Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đầu năm 2024 sau nhiều năm công tác trong ngành dầu khí. Trước đó, ông Hùng cũng có thời gian làm Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Phân bón dầu khí Cà Mau (PVCFC) và tiến lên làm Phó Tổng giám đốc, Thành viên HĐTV và Tổng giám đốc PVN (2019 - 2023).

Ông Lê Mạnh Hùng.

Như vậy, ông Hùng đã có giai đoạn rất dài gắn liền với PVN và giữ những vị trí cao nhất trong Ban điều hành và sau đó là Hội đồng thành viên từ năm 2019 đến nay, một quãng thời gian dài ghi nhận nhiều thay đổi lớn của Tập đoàn như việc PVN trở thành doanh nghiệp phi ngân hàng đầu tiên có tổng tài sản vượt 1 triệu tỷ đồng vào năm 2023, tổng doanh thu vượt mốc 1 triệu tỷ đồng năm 2024 và việc chính thức đổi tên thành Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam năm 2025.

Việc trở thành Chủ tịch HĐTV PVN của ông Lê Mạnh Hùng thời điểm đó thu hút rất nhiều sự quan tâm khi Tập đoàn này đã trải qua giai đoạn biến động mạnh về nhân sự cấp cao. Người tiền nhiệm của ông Lê Mạnh Hùng tại PVN là ông Hoàng Quốc Vượng - bị bắt chỉ 1 ngày sau khi nghỉ hưu do các sai phạm giai đoạn công tác tại Bộ Công thương. Ông Vượng được điều động về làm Chủ tịch PVN giai đoạn cuối 2020 - hết năm 2023.

Nắm giữ vị trí cao nhất tại PVN từ đầu năm 2024, ông Lê Mạnh Hùng trở thành vị thuyền trưởng chèo lái doanh nghiệp dầu khí có quy mô tài sản lớn nhất này.

PVN kinh doanh ra sao giai đoạn 2024 - 2025?

Ở năm đầu tiên của nhiệm kỳ này, PVN chứng kiến sự sụt giảm về lợi nhuận. Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2024 được kiểm toán của PVN cho biết, doanh thu thuần năm 2024 của PVN đạt 558.602 tỷ đồng, tăng hơn 41.600 tỷ đồng so với năm 2023. Tuy nhiên ngược chiều, lợi nhuận sau thuế lại giảm 18%, đạt 32.674 tỷ đồng.

Nguyên nhân của việc doanh thu tăng nhưng lợi nhuận lại giảm đến từ việc chi phí quản lý doanh nghiệp năm 2024 tăng mạnh, chiếm hơn 20.599 tỷ đồng và tăng hơn 40% so với cùng kỳ.

Trước đó, tập đoàn này báo cáo tổng doanh thu toàn tập đoàn năm 2024 vượt mốc 1 triệu tỷ đồng và hoàn thành vượt mức toàn diện các chỉ tiêu tài chính theo kế hoạch 5 năm được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chỉ sau 4 năm (2021 - 2024).

Với quy mô hiện tại, PVN cũng là doanh nghiệp phi ngân hàng duy nhất tại Việt Nam có tổng tài sản vượt quá 1 triệu tỷ đồng, đạt được từ 2023 và duy trì đến nay. Xét về cơ cấu tài sản, PVN cuối năm 2024 có 548.127 tỷ đồng tài sản ngắn hạn và 462.933 tỷ đồng tài sản dài hạn.

Trong đó, tiền gửi ngân hàng không kỳ hạn có giá trị trên 58.869 tỷ đồng, các khoản tiền gửi có thời hạn thu hồi gốc tối đa 3 tháng là gần 76.000 tỷ đồng, tiền gửi có kỳ hạn được liệt kê vào các khoản đầu tư tài chính là hơn 185.700 tỷ đồng. Tập đoàn có nắm giữ một số khoản đầu tư liên quan đến cổ phiếu, trái phiếu khác. Như vậy, riêng giá trị tiền gửi ngân hàng đã vượt trên 320.000 tỷ đồng, tương ứng chiếm khoảng 30% tổng tài sản của PVN.

Dù vị thế số 1 của PVN không thay đổi, song nhiều tồn đọng vẫn đang kéo dài trong nhiều năm. Đơn vị kiểm toán cũng đã nhiều lần nhắc đi nhắc lại các vấn đề của Tập đoàn này trong báo cáo kiểm toán các năm như phương án cơ cấu lại Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank), chưa đủ cơ sở để đánh giá dự phòng tổn thất khoản đầu tư vào Công ty liên doanh Petromacareo hay vấn đề đánh giá giá trị tài sản và nợ ở một số đơn vị gặp khó khăn về tài chính như CTCP Hóa dầu và Xơ sợi Việt Nam (VNPoly), Tổng CTCP Xây lắp dầu khí Việt Nam (PetroCons).

Sang đến năm 2025, tình hình sản xuất kinh doanh của PVN tiếp tục được đẩy mạnh. Cập nhật mới nhất của Chủ tịch PVN tại ngày 20/12 vừa qua cho biết, PVN có tổng doanh thu ước đạt trên 1,1 triệu tỷ đồng, tăng trưởng khoảng 10% so với năm 2024, doanh thu hợp nhất khoảng 649 nghìn tỷ đồng, tăng 11% so với cùng kỳ; nộp ngân sách nhà nước đạt trên 165 ngàn tỷ đồng; lợi nhuận hợp nhất đạt xấp xỉ 63 ngàn tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ. Tổng đầu tư năm 2025 của PVN đạt trên 51 ngàn tỷ đồng, tăng 44% so với cùng kỳ.

Bài toán tái cơ cấu vẫn còn dang dở

Hoạt động tái cơ cấu theo Đề án cơ cấu lại PVN đến hết năm 2025 theo Quyết định 1243/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vẫn đang được PVN thực hiện qua những thương vụ thoái vốn. Trên thực tế, hoạt động thoái vốn của PVN năm 2024 khá trầm lắng và chỉ mới thực hiện dồn dập trong nửa cuối năm 2025 vừa qua.

Mới đây, đợt đấu giá hơn 23% vốn cổ phần của CTCP Dịch vụ tổng hợp dầu khí (Petrosetco - mã PET) do PVN sở hữu đã diễn ra thuận lợi với giá chuyển nhượng là 36.500 đồng/cổ phần. Sắp tới, PVN cũng sẽ chào bán tiếp toàn bộ 41% vốn đang nắm giữ tại Tổng công ty Bảo dưỡng - Sửa chữa Công trình Dầu khí (PVMR) sau lần đấu giá thất bại hồi tháng 11 vừa qua. Đây là 2 doanh nghiệp thuộc diện PVN phải thoái toàn bộ phần vốn góp.

Tuy nhiên, gần hết năm 2025, PVN vẫn chưa kịp hoàn thiện việc cơ cấu lại Công ty mẹ, các đơn vị thành viên theo Quyết định 1243/QĐ-TTg. Theo Đề án, PVN cũng buộc phải thoái toàn bộ phần vốn góp tại CTCP PVI, CTCP Dầu khí Đầu tư khai thác Cảng Phước An (PAP) và CTCP Phát triển Đông Dương Xanh.

Tuy nhiên, đợt đấu giá cổ phần CTCP Phát triển Đông Dương Xanh bất thành vì không có nhà đầu tư đăng ký mua, cùng đợt với đó, đợt đấu giá cổ phần CTCP Thương mại và Dịch vụ Dầu khí Việt Nam (PVTS) cũng rơi vào tình trạng tương tự. Trong khi đó, đợt đấu giá đáng chú ý tại PVI với 35% vốn dự kiến được chào bán vẫn chưa chốt được ngày đấu giá.

Đồng thời, việc giảm tỷ lệ sở hữu của PVN tại PVComBank xuống 15% vốn điều lệ trong giai đoạn đến hết năm 2025 cũng “dậm chân tại chỗ” sau nhiều năm. Ngân hàng này vẫn đang xin giãn thời gian thực hiện phương án cơ cấu lại ngân hàng đến năm 2030.

Dù vậy, trên cơ sở các nhiệm vụ đã hoàn thành, PVN kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho kết thúc Quyết định 1243 tại thời điểm 31/12/2025. Căn cứ vào thẩm quyền quy định tại Luật số 68 và Nghị định hướng dẫn Luật 68, PVN sẽ chủ động chuyển các nhiệm vụ đang thực hiện dở dang do thiếu quy định và chủ động quyết định công tác cơ cấu lại PVN giai đoạn tiếp theo phù hợp với chiến lược phát triển của PVN đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thêm nhiều cơ chế đặc thù cho PVN

Mới đây, “quyền lực” của ông lớn dầu khí này còn được tăng lên khi Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 66.6/2025/NQ-CP ngày 28/10/2025, theo đó giao PVN thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Công Thương theo quy định của Luật Dầu khí năm 2022 và Nghị định số 45/2023/NĐ-CP, bảo đảm không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh đối với các nội dung như Phê duyệt kế hoạch đại cương phát triển mỏ dầu khí; Phê duyệt điều chỉnh kế hoạch khai thác sớm mỏ dầu khí, Phê duyệt điều chỉnh kế hoạch phát triển mỏ dầu khí… trong một số trường hợp.

Cùng với đó, Bộ Tài chính cũng đang dự thảo Nghị định quy định cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đặc thù của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng quốc gia Việt Nam (PVN) sau khi nhận ra, các cơ chế đang áp dụng theo nghị định hướng dẫn chung được đánh giá không còn phù hợp với thực tiễn của PVN, đặc biệt trong các hoạt động đầu tư quốc tế và xử lý dự án có yếu tố rủi ro cao.

Dự thảo ngoài việc kế thừa một số quy định cũ sẽ bổ sung thêm các cơ chế mới, nổi bật là Xử lý chi phí không thành công của dự án đầu tư ra nước ngoài; Quy định rõ cơ chế tài chính áp dụng cho Dự án PVN được giao nhiệm vụ thực hiện công tác vận hành thay mặt nước chủ nhà kể từ khi tiếp nhận từ nhà thầu khi hợp đồng dầu khí hết hiệu lực hoặc kết thúc sớm trước thời điểm Luật Dầu khí 2022 có hiệu lực, đến khi có khung pháp lý mới cho hoạt động dầu khí được hoàn thiện; Cơ chế tài chính để xử lý các chi phí, rủi ro khi thực hiện các hoạt động dầu khí được Chính phủ giao; Cơ chế phân cấp cho Hội đồng thành viên PVN quyết định đầu tư vốn nhà nước để bổ sung vốn Điều lệ từ nguồn vốn hợp pháp của PVN và tài sản công được cấp có thẩm quyền giao cho PVN; Cơ chế phân cấp duyệt duyệt khấu hao tài sản cố định.

Khép lại giai đoạn 2024 – 2025, PVN đứng trước một thời điểm chuyển giao quan trọng khi nhiều mục tiêu của Đề án cơ cấu lại theo Quyết định 1243/QĐ-TTg chưa thể hoàn tất trọn vẹn, trong khi khuôn khổ pháp lý và cơ chế hoạt động mới đang dần được hình thành. Bức tranh kinh doanh cho thấy Tập đoàn vẫn duy trì vị thế doanh nghiệp phi ngân hàng lớn nhất Việt Nam về quy mô tài sản và đóng góp ngân sách, song những tồn tại kéo dài về đầu tư, thoái vốn và xử lý các dự án khó khăn tiếp tục là những thách thức lớn đối với năng lực quản trị.

Trong bối cảnh đó, việc Chính phủ từng bước trao thêm cơ chế đặc thù và phân cấp mạnh hơn cho PVN không chỉ mở rộng không gian hoạt động, mà đồng thời đặt ra yêu cầu cao hơn về tính chủ động, minh bạch và hiệu quả trong các quyết định đầu tư. Giai đoạn sau năm 2025 vì thế sẽ không chỉ là câu chuyện tăng trưởng về quy mô, mà là bài toán chuyển hóa những lợi thế sẵn có thành hiệu quả dài hạn, qua đó định hình vai trò của PVN trong chiến lược an ninh năng lượng và phát triển kinh tế của Việt Nam về dài hạn.

An Thạch

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/pvn-lam-an-the-nao-duoi-thoi-ghe-nong-chu-tich-le-manh-hung-242648.html