Quá nhiều kì thi đang bủa vây thí sinh

một ngày trướcBài gốc

Học sinh đang quá tải bởi các kì thi. Minh họa: chinhphu.vn

Theo đó, kì thi đánh giá năng lực, nổi bật là các kì thi của Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Sư phạm Hà Nội,... Bên cạnh đó là kì thi đánh giá tư duy, kì thi đánh giá năng lực chuyên biệt; kì thi Đánh giá tuyển sinh Đại học Công an nhân dân.

Cùng với đó là các kì thi năng khiếu được tổ chức riêng tại các trường nghệ thuật, kiến trúc, thể dục thể thao. Ngoài ra còn có bài kiểm tra kiến thức/thi tuyển đầu vào riêng của một số trường như đại học để đánh giá kiến thức hoặc năng lực đầu vào theo tiêu chí riêng.

Sự ra đời của các kì thi riêng này, xét về bản chất, là một bước tiến của giáo dục đại học, thể hiện quyền tự chủ trong tuyển sinh của các trường. Các kì thi riêng cũng mang lại một số lợi ích cho thí sinh như gia tăng cơ hội đỗ đại học. Tuy nhiên, sự xuất hiện quá nhiều kì thi riêng do các trường đại học tự chủ tổ chức đang tạo ra nhiều bất cập.

Gánh nặng quá tải và những nỗi lo khác

Thứ nhất, thí sinh phải phân bổ thời gian và công sức để chuẩn bị cho nhiều kì thi khác nhau với cấu trúc, nội dung và hình thức thi đa dạng. Điều này không chỉ gây ra căng thẳng tâm lý mà còn ảnh hưởng đến chất lượng học tập ở các nhà trường phổ thông. Nhiều em phải "chạy sô" đi thi ở nhiều địa điểm khác nhau, thậm chí phải di chuyển liên tỉnh, tốn kém thời gian và chi phí.

Thứ hai, mỗi kì thi riêng đều đi kèm với lệ phí đăng ký, chi phí di chuyển, ăn ở. Với những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, việc cho con tham gia nhiều kì thi là một gánh nặng tài chính không nhỏ. Thêm vào đó, các khóa luyện thi cho từng loại hình thi riêng cũng phát triển mạnh mẽ, khiến chi phí đầu tư cho việc học của học sinh tăng lên đáng kể.

Thứ ba, việc có quá nhiều kì thi riêng lẻ có thể tạo ra sự thiếu công bằng cho những thí sinh không có điều kiện tiếp cận thông tin, không đủ tài chính để ôn luyện hoặc tham gia nhiều kì thi. Các em ở vùng sâu, vùng xa càng gặp bất lợi hơn do khó khăn về di chuyển và thông tin.

Thứ tư, phụ huynh cũng chịu áp lực không kém khi phải đồng hành cùng con trong suốt quá trình ôn thi, đưa đón, lo lắng về kết quả và chi phí. Xã hội cũng chứng kiến sự căng thẳng gia tăng trong mùa tuyển sinh, với những tranh cãi về tính hiệu quả và sự cần thiết của các kì thi riêng.

Thứ năm, khi có quá nhiều kì thi với các tiêu chí khác nhau, học sinh có thể bị phân tâm, không biết nên tập trung vào kiến thức nào là trọng tâm, dẫn đến tình trạng học dàn trải, thiếu chiều sâu, đi ngược lại mục tiêu giáo dục toàn diện.

Thứ sáu, mặc dù các trường kì vọng chọn được thí sinh tốt hơn, nhưng việc có quá nhiều kì thi riêng lẻ có thể dẫn đến tình trạng chồng chéo, lãng phí nguồn lực của xã hội. Liệu có cần thiết phải có quá nhiều kì thi với mục đích tương tự, khi có thể có các giải pháp hợp tác hiệu quả hơn?

Cần có sự phối hợp đồng bộ từ nhiều phía để giảm các kì thi

Thứ nhất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần có vai trò dẫn dắt, ban hành các quy định chặt chẽ hơn về việc tổ chức các kì thi riêng, đảm bảo tính thống nhất, công bằng và hiệu quả. Có thể xem xét việc xây dựng một hoặc một vài kì thi đánh giá năng lực/đánh giá tư duy chuẩn hóa, được công nhận rộng rãi bởi nhiều trường đại học, thay vì mỗi trường một kiểu.

Thứ hai, khuyến khích các trường đại học chia sẻ ngân hàng đề thi, hoặc hợp tác xây dựng các bộ đề thi chuẩn hóa cho từng nhóm năng lực, nhằm giảm thiểu sự trùng lặp và đa dạng hóa quá mức không cần thiết.

Thứ ba, tiếp tục nâng cao chất lượng và tính phân hóa của kì thi tốt nghiệp để kì thi này thực sự là một thước đo năng lực quan trọng, đồng thời giảm bớt gánh nặng cho các kì thi riêng. Kết quả kì thi tốt nghiệp nên được các trường đại học tin cậy sử dụng làm một trong những tiêu chí xét tuyển chính.

Thứ tư, các trường phổ thông cần tăng cường công tác tư vấn hướng nghiệp từ sớm, giúp học sinh hiểu rõ bản thân, ngành nghề phù hợp và các phương thức xét tuyển tương ứng. Điều này giúp các em có sự lựa chọn có định hướng, tránh việc đăng ký và tham gia quá nhiều kì thi một cách không cần thiết.

Thứ năm, các trường đại học có thể liên kết với nhau để tổ chức chung các kì thi đánh giá năng lực, hoặc công nhận kết quả của nhau, nhằm giảm thiểu số lượng kì thi mà thí sinh phải tham gia.

Nhìn chung, để những kì thi này thực sự phát huy vai trò tích cực, mang lại sự công bằng và hiệu quả thì cần có sự quản lý, điều phối và định hướng phù hợp từ nhiều phía.

Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một môi trường tuyển sinh công bằng, minh bạch, giúp các em học sinh phát huy tối đa năng lực và tìm được con đường phù hợp nhất cho tương lai của mình, đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục đại học của đất nước.

Phan Anh

Nguồn Công dân & Khuyến học : https://congdankhuyenhoc.vn/qua-nhieu-ki-thi-dang-bua-vay-thi-sinh-179250724160409006.htm