Biểu tượng đồng euro tại Frankfurt, Đức. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ Politico ngày 30/9, ông Gediminas Simkus - Thống đốc Ngân hàng Trung ương Litva và thành viên Hội đồng điều hành ECB - cho rằng châu Âu không nên quá thận trọng khi cân nhắc sử dụng số tài sản đang bị đóng băng. Ông lập luận một kịch bản bất lợi trong cuộc xung đột có thể tác động tiêu cực đến niềm tin của thị trường vào đồng euro, thậm chí còn lớn hơn so với những hệ quả uy tín khi EU quyết định trưng dụng số tiền này.
Ông Simkus cho rằng, nếu Ukraine không đủ nguồn lực để bảo vệ lãnh thổ, nguy cơ bất ổn lan sang các quốc gia láng giềng thuộc Liên minh châu Âu sẽ gia tăng. Kịch bản này, theo ông, có thể làm suy giảm lòng tin của nhà đầu tư toàn cầu đối với đồng tiền chung châu Âu nhiều hơn so với các phản ứng phát sinh từ việc sử dụng nguồn tài sản bị phong tỏa. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta có thể phải đối mặt với một kết quả tạo ra nhiều rủi ro hơn cho đồng euro”.
Chủ tịch ECB Christine Lagarde trước đó cảnh báo việc sử dụng tài sản vốn được hưởng quyền miễn trừ quốc gia có thể khiến một số nước thận trọng hơn khi nắm giữ dự trữ bằng đồng euro. Điều này, theo bà, có nguy cơ ảnh hưởng đến mục tiêu lâu dài của EU trong việc nâng cao vị thế đồng tiền chung trên phạm vi quốc tế. Tuy nhiên, ông Simkus cho rằng an toàn tài sản chỉ là một yếu tố trong tổng thể. Ông nhấn mạnh sự ổn định của đồng euro còn gắn với nhiều yếu tố khác như độ sâu của thị trường vốn, tình hình địa chính trị và khả năng của các thể chế trong việc thực hiện cải cách.
Cuộc tranh luận diễn ra trong bối cảnh lãnh đạo các nước EU chuẩn bị tham dự hội nghị thượng đỉnh tại Copenhagen ngày 1/10. Một trong những nội dung chính được thảo luận là đề xuất của Ủy ban châu Âu nhằm huy động khoảng 140 tỷ euro tài sản Nga hiện bị phong tỏa tại trung tâm thanh toán Euroclear ở Brussels. Theo dự thảo, số tiền này sẽ được hoán đổi thành trái phiếu không lãi suất do EU phát hành và giải ngân cho Ukraine dưới dạng các khoản vay theo từng giai đoạn.
Đề xuất trên đã nhận được sự ủng hộ từ Thủ tướng Đức Friedrich Merz, người cho rằng kế hoạch nên tập trung vào việc tài trợ hỗ trợ quân sự. Trên tờ Financial Times, ông Merz viết rằng đây là giải pháp phù hợp trong bối cảnh châu Âu cần duy trì nguồn lực cho Ukraine.
Trong khi đó, tình hình tài chính của Ukraine tiếp tục phụ thuộc vào viện trợ quốc tế. Đầu tháng 9, nước này chính thức đề nghị Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) khởi động một chương trình mới. Theo Bloomberg, IMF ước tính Ukraine cần khoảng 65 tỷ USD để duy trì ngân sách đến cuối năm 2027. Bộ trưởng Tài chính Ukraine Serhiy Marchenko cho biết quốc gia này cần từ 150 đến 170 tỷ USD nguồn tài chính bên ngoài trong bốn năm tới, song IMF chỉ có khả năng đáp ứng một phần nhỏ.
Trong bối cảnh đó, ông Simkus nhấn mạnh châu Âu cần tìm ra phương án khả thi để cung cấp nguồn lực cho Ukraine, đồng thời hoan nghênh nỗ lực của Ủy ban châu Âu trong việc thúc đẩy một giải pháp nhằm tháo gỡ bế tắc kéo dài liên quan đến việc sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa.
Trước đó, phía Nga nhiều lần bày tỏ phản đối. Theo hãng tin TASS, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova cảnh báo rằng việc EU tìm cách trưng dụng tài sản Nga bị phong tỏa sẽ bị coi là hành động trái với luật pháp quốc tế và mang tính cưỡng đoạt. Bà nhấn mạnh Moskva sẵn sàng áp dụng các biện pháp đáp trả tương ứng, bao gồm khả năng thu hồi tài sản của các quốc gia phương Tây trong phạm vi quyền tài phán của Nga.
Hoàng Anh/Báo Tin tức và Dân tộc