Quản lý bãi xe dưới gầm cầu: Giám sát chặt, không thể 'khoán trắng' cho chủ bãi

2 giờ trướcBài gốc

Thiếu bãi đỗ xe - áp lực lớn cho hai đô thị đặc biệt

Thống kê cho thấy, Hà Nội hiện có khoảng 8,165 triệu phương tiện lưu thông, gồm 1,19 triệu ô tô và 6,8 triệu xe máy, chưa kể hơn 1,2 triệu phương tiện từ các tỉnh khác. Tuy nhiên, diện tích đất dành cho giao thông tĩnh mới dưới 1%, các bãi đỗ xe công cộng chỉ đáp ứng khoảng 8 - 10% nhu cầu.

Trông giữ xe gầm cầu Vĩnh Tuy. Ảnh minh họa.

Tốc độ phát triển hạ tầng giao thông không theo kịp tốc độ gia tăng phương tiện, gây áp lực lớn lên hệ thống giao thông đô thị, đặc biệt là mạng lưới giao thông tĩnh.

Ông Trần Hữu Bảo, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, giai đoạn 2019 - 2022, số lượng phương tiện tăng bình quân hơn 10%/năm đối với ô tô và trên 3%/năm với xe máy.

Trong khi đó, diện tích đất dành cho giao thông trên tổng diện tích đất xây dựng đô thị chỉ đạt 10,35% (tăng khoảng 0,26 - 0,3%/năm), còn đất cho giao thông tĩnh vẫn dưới 1%.

Tại TP.HCM, tình trạng thiếu bãi đỗ cũng rất nghiêm trọng. Theo Quyết định 568/QĐ-TTg năm 2013, khu vực trung tâm TP được quy hoạch 550,96 ha bãi đỗ xe ô tô và taxi.

Trong đó, khoảng 193 ha bãi đỗ ô tô chưa xác định vị trí, quy mô cụ thể; 110ha bố trí trong khu dân cư; 30,98ha dành cho taxi; phần còn lại dự kiến phân bổ dọc theo Vành đai 2 và các tuyến quốc lộ, cao tốc.

Tuy nhiên, đến nay mới thực hiện được 2,69ha, đạt chưa đầy 0,5%. Do thiếu bãi đỗ, nhiều khu vực gầm cầu bị tận dụng làm bãi xe trái phép, gây mất mỹ quan và tiềm ẩn rủi ro an toàn, điển hình tại cầu Ông Lớn và cầu Him Lam.

Bên cạnh đó, TP.HCM còn thiếu hụt nghiêm trọng không gian công cộng, sân bãi thể dục thể thao, đặc biệt cho thanh thiếu niên. Trước tình hình này, Sở Xây dựng TP.HCM cho rằng cần tận dụng hợp pháp các không gian dưới gầm cầu để tổ chức bãi trông giữ xe, kết hợp hoạt động thể dục thể thao, nhằm đáp ứng nhu cầu dân sinh, đảm bảo an toàn giao thông và mỹ quan đô thị.

Để tháo gỡ vướng mắc, Sở Xây dựng kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo Quốc hội và Chính phủ sửa đổi Luật Đường bộ và Nghị định 165 theo hướng giao UBND cấp tỉnh quyết định việc sử dụng gầm cầu đường bộ, không gian dưới dạ cầu cho mục đích công cộng.

Việc này phải đảm bảo không ảnh hưởng kết cấu công trình, tuân thủ quy định về PCCC, an toàn giao thông và trật tự đô thị.

Siết chặt quản lý, nâng chuẩn an toàn

Sự cố tại gầm cầu Vĩnh Tuy (Hà Nội) gần đây đã làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều. PGS.TS Nguyễn Thị Thu Thủy, chuyên gia giao thông cho rằng, vấn đề không chỉ nằm ở việc “cho phép” hay “cấm tuyệt đối” việc sử dụng gầm cầu làm bãi giữ xe, mà quan trọng hơn là cách tổ chức và quản lý.

Theo bà Thủy, quỹ đất dành cho bãi xe ở Hà Nội và TP.HCM hiện vô cùng khan hiếm. Trước đây, khi cấm trông giữ, nhiều gầm cầu biến thành nơi đổ rác, tụ điểm hàng quán, thậm chí phát sinh tệ nạn xã hội.

Sau đó, thành phố giao cho Công ty TNHH MTV Khai thác điểm đỗ Hà Nội quản lý, vừa chống lấn chiếm vừa đáp ứng một phần nhu cầu đỗ xe. Nhiều quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Malaysia hay Trung Quốc cũng khai thác gầm cầu làm bãi xe. Do đó, theo bà, vấn đề không phải cấm hay không, mà là tổ chức ra sao để đảm bảo quy củ.

Đội ngũ trông giữ phải được đào tạo, có chứng chỉ PCCC, trang bị thiết bị chữa cháy và luôn trong trạng thái sẵn sàng. Cơ quan quản lý cần kiểm tra, giám sát thường xuyên, tránh tình trạng “cấp phép xong để mặc”.

Đồng quan điểm, TS Nguyễn Hữu Đức nhấn mạnh: Ở các đô thị lớn, đất chật người đông, tận dụng gầm cầu hay tầng hầm chung cư là giải pháp tình thế. Tuy nhiên, an toàn PCCC và giám sát nghiêm ngặt là điều bắt buộc.

Ông Lê Hồng Điệp - Trưởng phòng Quản lý tổ chức giao thông (Cục Đường bộ Việt Nam) - cho biết, Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) đã nhiều lần chỉ đạo rà soát, xử lý bất cập về quỹ đất dành cho giao thông tĩnh. Kết quả cho thấy, tại các thành phố lớn, quỹ đất này rất hạn chế, dẫn đến tình trạng dừng đỗ tùy tiện, phát sinh điểm trông giữ trái phép.

Trong Luật Đường bộ 2024, Bộ đã tham mưu bổ sung nhiều quy định mới, như tăng tỷ lệ đất dành cho giao thông trong đô thị từ 11 - 26%, phù hợp với từng loại đô thị.

Theo ông Điệp, tình trạng thiếu bãi đỗ hiện nay còn do quá trình phát triển đô thị thiếu đồng bộ, ít quan tâm đến quy hoạch hệ thống bãi xe. Ông cho rằng, về lâu dài, cần gắn phát triển bãi đỗ với lộ trình chuyển đổi sang xe điện và trạm sạc pin.

Trước mắt, nếu sử dụng gầm cầu, phải có quy định kỹ thuật chặt chẽ: tổ chức giao thông ra vào an toàn, đảm bảo PCCC, chiều cao xe phải cách đáy dầm ít nhất 2m để thuận lợi duy tu, bảo trì.

Luật Đường bộ 2024 không cấm cũng không cho phép sử dụng gầm cầu làm bãi xe. Hiện Hà Nội và TP.HCM đang xem xét siết chặt các quy chế liên quan đến việc tận dụng lòng đường, vỉa hè và gầm cầu để trông giữ phương tiện.

Thường xuyên kiểm tra các điều kiện, không "khoán trắng" cho chủ bãi xe

Theo ông Lê Hồng Điệp, để sử dụng gầm cầu làm nơi đỗ xe, cần có những quy định nghiêm ngặt về an toàn giao thông, phòng cháy chữa cháy và an toàn kết cấu công trình. Đồng thời, phải phân cấp, phân quyền rõ ràng trong việc cấp phép, kiểm tra và giám sát.

Cơ quan chức năng không thể “khoán trắng” cho chủ bãi xe, mà cần thường xuyên kiểm tra các điều kiện vận hành. Lực lượng cấp phường - vốn nắm rõ địa bàn nhất - phải được trao thêm quyền hạn trong kiểm tra, xử lý vi phạm, đồng thời chịu trách nhiệm chặt chẽ hơn để đảm bảo các quy định được thực thi nghiêm túc.

Đối với những khu vực có hiệu quả kinh tế cao, cần tổ chức đấu thầu đơn vị quản lý, khai thác bãi đỗ xe. Ở những đô thị có nhu cầu đỗ xe chưa lớn, có thể coi bãi đỗ xe như một loại hình dịch vụ công, nhà nước hỗ trợ một phần nhằm tránh tình trạng khi đô thị phát triển lại rơi vào cảnh thiếu hụt bãi xe.

Ông Điệp cũng nhấn mạnh, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính theo chính quyền hai cấp, các địa phương cần khẩn trương hoàn thành quy hoạch cấp tỉnh phù hợp với địa giới và không gian phát triển mới. Quy hoạch này phải gắn với Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn vừa có hiệu lực, đồng thời lồng ghép diện tích đất dành cho giao thông, trong đó có bến bãi đỗ xe.

Giải quyết bài toán bãi đỗ xe cần một cách tiếp cận tổng thể: Từ quy hoạch đất, quy hoạch đô thị cho đến phân khu cụ thể đất ở, đất thương mại, bến bãi đỗ xe. Quan trọng hơn cả là khâu tổ chức thực hiện và xử lý nghiêm những trường hợp không tuân thủ quy hoạch.

Trần Duy

Lê Tươi

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/quan-ly-bai-xe-duoi-gam-cau-giam-sat-chat-khong-the-khoan-trang-cho-chu-bai-192251003133938742.htm