Quản lý người cho thuê nhà kê khai nộp thuế: Làm gì để tránh thất thu?

6 giờ trướcBài gốc

Cục Thuế tăng cường kiểm soát, quản lý để tránh thất thu thuế từ các đối tượng cho thuê nhà. Ảnh minh họa: ITN

Có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Thông tư 40/2021/TT-BTC đã có hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh cho thuê nhà, văn phòng phải khai thuế theo từng lần phát sinh kỳ thanh toán (xác định theo thời điểm bắt đầu thời hạn cho thuê) hoặc khai thuế theo năm dương lịch.

Cục Thuế cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng số hộ kinh doanh đã nộp tờ khai thuế là 3,03 triệu hộ. Số hộ thuộc diện phải nộp thuế là 2,11 triệu hộ; hộ kinh doanh không thuộc diện nộp thuế là 920.000 hộ. Tổng thu ngân sách mà các hộ kinh doanh nộp trong 6 tháng 2025 đạt khoảng 17.100 tỷ đồng, tăng 131% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng số hộ kinh doanh đang hoạt động là gần 2,1 triệu hộ, tăng 8% so với tháng 12/2024. Có 13.699 hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển đổi sang nộp thuế theo phương pháp kê khai. Có 1.474 hộ kinh doanh, trong đó riêng tháng 6 có 910 hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình doanh nghiệp.

Theo đó, trường hợp người có tài sản là nhà đất cho thuê cần nộp lệ phí môn bài được quy định mức lệ phí môn bài căn cứ theo Điều 4 Nghị định 139/2016/NĐ-CP được bổ sung bởi Điều 1 Nghị định 22/2020/NĐ-CP.

Trường hợp, cá nhân cho thuê nhà có doanh thu trong năm dương lịch trên 100 triệu đồng thì phải nộp thuế thu nhập cá nhân theo quy định. Công thức tính thuế thu nhập cá nhân theo quy định tại khoản 3 Điều 10 Thông tư 40/2021/TT-BTC.

Như vậy, nếu doanh thu cho thuê nhà dưới 100 triệu đồng/năm thì người cho thuê sẽ không phải nộp cả 3 loại bao gồm: Lệ phí môn bài, VAT và thuế thu nhập cá nhân. Trường hợp có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm thì sẽ phải kê khai và nộp đầy đủ 3 mục nêu trên.

Tại Nghị định 125/2020/NĐ-CP, người kê khai thiếu dẫn đến nộp thiếu thuế sẽ bị phạt 20% số tiền thiếu. Phạt từ 2 - 25 triệu đồng, tùy thời gian và mức độ vi phạm với trường hợp không kê khai. Trường hợp số tiền trốn thuế lớn và hành vi có dấu hiệu hình sự, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nhận định về việc kê khai, đóng thuế đối với doanh thu từ việc cho thuê nhà, luật sư Nguyễn Đình Kim Cương - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đình Cương (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), cho biết: Việc cá nhân có thu nhập từ hoạt động cho thuê nhà nhưng không kê khai, không nộp thuế hoặc kê khai không trung thực nhằm giảm số thuế phải nộp được xác định là hành vi trốn tránh nghĩa vụ thuế. Đây là hành vi vi phạm pháp luật về thuế, ảnh hưởng đến ngân sách Nhà nước và gây mất công bằng giữa các chủ thể kinh doanh.

Cục Thuế cho biết, để đồng hành cùng cá nhân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp và tránh sai sót trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, đơn vị đã lập cổng thông tin hỗ trợ cá nhân, hộ kinh doanh tại địa chỉ https://hotronnt.gdt.gov.vn hoạt động ngày 18/8/2025.

Tăng cường giải pháp tránh thất thu

Luật sư Nguyễn Đình Kim Cương.

Chuyên gia thuế cho rằng, lâu nay tình trạng thất thu thuế từ các cá nhân cho thuê nhà có rất nhiều nguyên nhân.

Đơn cử, việc cho thuê nhà bằng hợp đồng chỉ thỏa thuận miệng không được công chứng hoặc tiền thuê nhà được thanh toán bằng tiền mặt và không xuất được hóa đơn. Điều này khiến cơ quan thuế khó kiểm soát.

Bên cạnh đó, các thông tin dữ liệu giữa ngành thuế, công chứng, ngân hàng và chính quyền cơ sở chưa đồng bộ nên việc quản lý các đối tượng có doanh thu từ việc cho thuê nhà bắt buộc phải đóng thuế không kiểm soát được.

Mặt khác, thủ tục kê khai thuế còn phức tạp khiến một số cá nhân, hộ nhỏ lẻ có tài sản nhà cho thuê “ngại” kê khai hoặc vẫn còn tâm lý né tránh.

Anh Nguyễn Xuân Lượng (phường Tây Mỗ, Hà Nội) cho biết: “Công ty tôi đã ký hợp đồng thuê nhà nhưng (không công chứng) để làm văn phòng với chủ căn hộ biệt thự liền kề tại một khu đô thị Tây Mỗ. Thế nhưng khi yêu cầu chủ nhà xuất hóa đơn thì họ không đồng ý với lý do là họ không muốn liên quan đến thuế. Để đảm bảo hoạt động đúng quy định pháp luật, công ty chúng tôi buộc phải tìm thuê một vị trí mà chủ cho thuê có báo cáo thuế, xuất hóa đơn”.

Liên quan đến trách nhiệm kê khai, nộp thuế bắt buộc đối với cá nhân có doanh thu từ việc cho thuê nhà, Cục Thuế vừa ban hành Công văn 2688/CT-KTr gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tăng cường phối hợp, chỉ đạo công tác quản lý thuế đối với hộ, cá nhân cho thuê nhà, văn phòng.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng đã ký một số công văn, công thư gửi bí thư, chủ tịch UBND và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc đề xuất phối hợp chỉ đạo tăng cường công tác quản lý và triển khai một số giải pháp chống thất thu thuế.

Theo Cục Thuế, hiện còn tình trạng các hộ, cá nhân không khai báo, không kê khai, kê khai không đầy đủ doanh thu từ hoạt động cho thuê nhà, văn phòng, mặt bằng kinh doanh, sản xuất.

Cục Thuế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố quan tâm, chỉ đạo UBND các xã, phường phối hợp, chia sẻ thông tin.

Rà soát để xác định doanh thu, mức thuế và đôn đốc các hộ, cá nhân thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế với ngân sách Nhà nước theo quy định.

Cơ quan thuế cùng địa phương phối hợp tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật thuế đến các hộ, cá nhân cho thuê nhà, văn phòng.

Cục Thuế cũng đề nghị các đơn vị có liên quan như công an, lực lượng phòng cháy, chữa cháy, xây dựng cùng phối hợp tăng cường chia sẻ thông tin, cơ sở dữ liệu liên quan đến hộ, cá nhân cho thuê nhà, văn phòng để giúp cơ quan thuế quản lý thực tế cá nhân, hộ kinh doanh tại địa phương.

“Quy định tại Luật Quản lý thuế 2019 và các văn bản hướng dẫn, người cho thuê nhà có trách nhiệm kê khai, nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân nếu doanh thu trên mức ngưỡng chịu thuế. Trường hợp cố tình trốn tránh, ngoài việc bị truy thu thuế, cá nhân còn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trốn thuế theo Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), mức phạt tù cho tội danh này từ 3 tháng cho đến 7 năm, tùy mức độ vi phạm. Do đó, mỗi cá nhân có thu nhập từ cho thuê nhà cần thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, vừa để tránh rủi ro pháp lý, vừa thể hiện trách nhiệm công dân trong việc đóng góp cho ngân sách và xã hội”, luật sư Nguyễn Đình Kim Cương - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đình Cương (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhận định.

Nguyên Khôi

Nguồn GD&TĐ : https://giaoducthoidai.vn/quan-ly-nguoi-cho-thue-nha-ke-khai-nop-thue-lam-gi-de-tranh-that-thu-post747795.html