Chưa cung cấp đầy đủ thông tin
Theo số liệu từ Tổng cục Thuế, đến nay đã có 116 nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai thuế và nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài. Tính đến hết 10 tháng năm 2024, số thu ngân sách nhà nước từ các nhà cung cấp nước ngoài là 19.774 tỷ đồng. Cổng thông tin thương mại điện tử đã ghi nhận 412 sàn giao dịch thương mại điện tử thực hiện việc cung cấp thông tin. Theo đó, có hơn 191.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử với tổng giá trị giao dịch gần 72.000 tỷ đồng.
Bên cạnh các nhà cung cấp nước ngoài uy tín, chấp hành tốt nghĩa vụ thuế như: Meta (Facebook), Google, TikTok, Netflix... vẫn có một số nhà cung cấp nước ngoài chưa cung cấp đầy đủ thông tin kinh doanh, gây khó khăn cho cơ quan thuế trong việc quản lý thu ngân sách Nhà nước. Do vậy, Tổng cục Thuế yêu cầu cơ quan thuế các cấp cần tiếp tục tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý thu, nhất là thu từ hoạt động thương mại điện tử, nhà cung cấp nước ngoài; triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chống thất thu ngân sách nhà nước, công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, gian lận về giá chuyển nhượng.
Trao đổi với phóng viên, TS Tô Hoài Nam, Phó chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cho rằng, việc quản lý các nhà cung cấp nước ngoài có trụ sở tại Việt Nam dựa trên hai hình thức, đó là kinh doanh truyền thống và thương mại điện tử. Hiện nay, việc quản lý thuế đối với các nhà cung cấp nước ngoài ngày càng tốt hơn. Đối với các nhà cung cấp nước ngoài muốn làm ăn lâu dài, chân chính tại nước ta họ tuân thủ rất tốt về nghĩa vụ thuế, chính sách pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn còn khó khăn trong quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới đối với một số trường hợp kinh doanh không lành mạnh, cung cấp hàng giả, hàng kém chất lượng, trốn thuế... Việc này gây thất thu không nhỏ cho ngân sách nhà nước cũng như tổn hại cho người tiêu dùng.
Cán bộ thuế kiểm tra giao dịch thương mại điện tử của các nhà cung cấp nước ngoài. Ảnh: VIỆT ANH
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để kiểm soát doanh thu
Nhằm chống thất thu thuế trong thương mại điện tử từ các nhà cung cấp nước ngoài, ngành thuế đang triển khai một loạt giải pháp đồng bộ, hiệu quả như: Phát hành hóa đơn điện tử, kết nối dữ liệu tính tiền, yêu cầu xuất hóa đơn qua từng lần tính tiền, thu từ hoạt động của các sàn thương mại điện tử trong nước, sàn thương mại điện tử xuyên biên giới... Trong đó, sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) để kiểm soát doanh thu, mua bán trên các sàn thương mại điện tử đang được cơ quan thuế đưa vào áp dụng.
Đến nay, cơ quan thuế đã hoàn thiện và triển khai hệ thống kho cơ sở dữ liệu ngành thuế (Data Warehouse) của hơn 80 triệu người nộp thuế là doanh nghiệp, tổ chức, hộ cá nhân, cá nhân kinh doanh trên toàn quốc. Mới đây, Cục Thuế TP Hà Nội đã áp dụng thí điểm ứng dụng Chatbot AI-trợ lý ảo hỗ trợ người nộp thuế. Trên cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) của ngành thuế, Cục Thuế TP Hà Nội đã số hóa, kết nối thông tin để xây dựng, phát triển Hệ thống cơ sở dữ liệu thương mại điện tử và có thể định danh chính xác người nộp thuế có hoạt động kinh doanh trên không gian mạng...
Ông Đinh Thế Vinh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp lưu trữ Việt Nam cho rằng, đa phần các nhà cung cấp nước ngoài đã đặt trụ sở tại nước ta có xu hướng làm ăn chân chính, nghiêm túc chấp hành nghĩa vụ thuế. Còn với những nhà cung cấp nước ngoài chưa đặt trụ sở tại Việt Nam cần có sự quan tâm hơn trong công tác quản lý thuế. Nhằm tránh thất thu thuế từ các nhà cung cấp nước ngoài, chúng ta cần phải minh bạch trong quản lý thuế (không để xảy ra tham nhũng), nâng cao trình độ của cán bộ ngành thuế (hiểu biết về ngành nghề kinh doanh, chất lượng sản phẩm của các nhà cung cấp nước ngoài) và hiện đại hóa quy trình quản lý thuế.
Tổng cục Thuế cho biết, thời gian tới sẽ tiếp tục rà soát, yêu cầu các nhà cung cấp nước ngoài có hoạt động kinh doanh dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam thực hiện đăng ký, kê khai và nộp thuế qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế; hướng dẫn, hỗ trợ nhà cung cấp nước ngoài tuân thủ pháp luật thuế tại Việt Nam... Đồng thời đẩy mạnh cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế; ứng dụng AI vào công tác quản lý thuế, chống thất thu ngân sách; vận hành và hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý thuế.
NGUYỄN ANH VIỆT