Buổi Truyền thông phòng, chống tác hại của thuốc lá cho học sinh. Ảnh: Q.N
Theo kết quả điều tra năm 2024, Quảng Ngãi có tới 19,9% người trưởng thành hút thuốc lá. Trong đó, nam giới chiếm 39,2%, nữ chỉ 0,6%, song tỷ lệ thanh thiếu niên từ 15 đến 24 tuổi hút thuốc lên đến 17%. Đáng lo ngại hơn, xu hướng sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang gia tăng nhanh trong giới trẻ. Trao đổi với phóng viên về nguyên nhân khiến tỷ lệ hút thuốc lá trong giới trẻ tăng cao ông Phan Minh Đan, Phó Giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi cho biết, nguyên nhân đến từ cả hai phía. Một phần do nhận thức chưa đầy đủ của một bộ phận người dân, đặc biệt là nam giới và lao động phổ thông; một phần do việc thực thi các quy định còn thiếu kiên quyết. Nhiều nơi treo biển “cấm hút thuốc” nhưng chưa có lực lượng giám sát thường xuyên, việc xử phạt còn hạn chế nên tính răn đe chưa cao.
Ngành Y tế đã phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng triển khai có hiệu quả các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá. Tuy nhiên, nhiều chương trình vẫn thiên về khẩu hiệu, chưa tạo được thay đổi hành vi thực chất.
Xuất phát từ thực tế trên để xây dựng môi trường sống lành mạnh không khói thuốc tỉnh Quảng Ngãi đã có nhiều hoạt động, giải pháp nhằm đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá tới giới trẻ để từ đó góp phần giảm số người hút thuốc lá. Trong đó, ngành Giáo dục cùng các trường học trên địa bàn tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, hướng đến mục tiêu xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh, không khói thuốc. Đáng chú ý, để tăng cường hiệu quả phòng, chống tác hại của thuốc lá trong trường học, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi đã chỉ đạo các trường lồng ghép nội dung này vào nhiều môn học và hoạt động ngoại khóa. Bên cạnh đó, Sở còn phối hợp với các ngành Y tế, Công an, Tỉnh đoàn, Hội Phụ nữ tổ chức các buổi truyền thông trực tiếp, sân khấu hóa và các cuộc thi tìm hiểu về tác hại của thuốc lá.
Không chỉ dừng lại ở các phương pháp truyền thống, ngành giáo dục Quảng Ngãi cũng đang tận dụng các nền tảng số. Website, mạng xã hội, infographic và các video clip sinh động được sử dụng để tiếp cận học sinh một cách hiệu quả hơn. Các cuộc thi vẽ tranh và viết bài về phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng được phát động nhằm khuyến khích học sinh thể hiện quan điểm cá nhân và nâng cao nhận thức. Nhờ triển khai những giải pháp này đã góp phần tạo môi trường học đường không khói thuốc. Điển hình như tại Trường THPT Trần Quốc Tuấn (TP. Quảng Ngãi) thầy Tạ Công Trung, Phó Hiệu trưởng cho biết, nhờ đẩy mạnh tuyên truyền và sự phối hợp hiệu quả giữa Đoàn trường, giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh, nhiều năm qua, trường hầu như không có trường hợp học sinh hút thuốc lá trong khuôn viên. Giáo viên cũng tuyệt đối không hút thuốc, tạo tấm gương tốt cho học sinh. Các trường hợp vi phạm hiếm hoi đều được xử lý bằng biện pháp giáo dục, nhắc nhở và thông báo cho phụ huynh. Sau thời gian theo dõi, đa số học sinh đều không tái phạm. Điều này cho thấy hiệu quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong việc giáo dục học sinh.
Cùng với ngành Giáo dục để tăng cường công tác truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá, Tỉnh đoàn, Hội đồng Đội tỉnh đã phối hợp với Báo Quảng Ngãi tổ chức Diễn đàn truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá và chất kích thích cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi năm 2025.
Thông qua Diễn đàn tạo môi trường để thiếu nhi nêu ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của bản thân về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử và các chất kích thích đối với sức khỏe, thúc đẩy hơn nữa quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề liên quan đến phòng, chống tác hại của thuốc lá và các chất kích thích trong cộng đồng, trong đó có tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử đang ngày càng gia tăng trong giới trẻ.
Khanh Lê