Bộ Quốc phòng Israel cho biết, lực lượng Phòng không thuộc Không quân nước này đã triển khai thử nghiệm một nguyên mẫu hệ thống laser công suất cao và thành công trong việc đánh chặn UAV đối phương. Đây là lần đầu tiên một loại vũ khí laser được sử dụng hiệu quả trên chiến trường, thay vì chỉ dừng lại ở các bài thử nghiệm trong phòng thí nghiệm hay thao trường.
Tia laser đã được chứng minh hiệu quả chiến đấu của Israel, được sản xuất bởi Rafael Advanced Defense Systems. (Nguồn: IDF)
Trong đoạn video được Bộ Quốc phòng Israel công bố, hệ thống laser đã thực hiện ít nhất ba lần đánh chặn thành công. Trong một tình huống, tia laser được nhìn thấy đốt cháy phần đầu cánh của UAV, khiến nó mất kiểm soát, xoay tròn và rơi xuống đất.
Chuẩn tướng Yehuda Elmakayes, người đứng đầu Cục Nghiên cứu và Phát triển thuộc Bộ Quốc phòng Israel xác nhận các nguyên mẫu laser trước đây đã được thử nghiệm và việc đánh chặn thành công lần này là "lần đầu tiên trên thế giới hệ thống laser công suất cao được sử dụng thành công trên chiến trường thực tế".
Hệ thống laser này được phát triển bởi Rafael Advanced Defense Systems, tập đoàn quốc phòng hàng đầu của Israel. Đây là một dạng vũ khí năng lượng định hướng, sử dụng tia sáng mạnh tập trung vào mục tiêu để đốt cháy hoặc làm hư hại chúng. Đặc điểm của loại vũ khí này là yêu cầu độ chính xác cực cao và công suất rất lớn, nhưng bù lại có thể hoạt động liên tục với "băng đạn vô hạn".
Bộ Quốc phòng Israel cho biết hệ thống laser mới là bước bổ sung cho chương trình Iron Beam, mạng lưới vũ khí laser đang được xây dựng để tích hợp vào hệ thống phòng không nhiều lớp của nước này.
Iron Beam được định giá khoảng 500 triệu USD và được thiết kế để đối phó hiệu quả với các mối đe dọa từ UAV giá rẻ mà các nhóm vũ trang như Hamas hay Hezbollah thường sử dụng.
Tổng giám đốc điều hành Rafael Yoav Tourgeman, nhấn mạnh rằng vũ khí laser sẽ "thay đổi hoàn toàn cục diện phòng thủ" nhờ khả năng đánh chặn nhanh, chính xác và chi phí thấp, điều mà không một hệ thống hiện có nào sánh được.
Vũ khí laser hiện được nhiều quốc gia theo đuổi, đặc biệt là tại Trung Đông, nơi các mối đe dọa từ UAV và tên lửa đang gia tăng. Bên cạnh Israel, Saudi Arabia đang hợp tác với Trung Quốc để phát triển hệ thống phòng thủ laser riêng. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng đang nghiên cứu công nghệ này.
Mỹ hiện là một trong những nước đầu tư mạnh nhất vào vũ khí năng lượng định hướng, với các nguyên mẫu như hệ thống laser AN/SEQ-3 do Kratos Defense & Security Solutions phát triển, cùng các vũ khí sử dụng vi sóng.
Giới chức quốc phòng đánh giá vũ khí laser là giải pháp tối ưu để bắn hạ các mục tiêu giá rẻ như UAV, thay vì phải dùng đến tên lửa đánh chặn có giá hàng chục hoặc hàng trăm nghìn USD mỗi quả. Trong các chiến dịch phòng thủ gần đây quanh Trung Đông, Mỹ đã chi hơn một tỷ USD để bắn hạ các UAV do lực lượng Houthi phóng lên.
Tuy vậy, vũ khí laser vẫn còn nhiều thách thức kỹ thuật. Chúng đòi hỏi nguồn điện áp cực cao và hệ thống cảm biến rất tinh vi, những yếu tố dễ bị tấn công trên chiến trường. Ngoài ra, tia laser dễ bị suy yếu khi hoạt động trong điều kiện nhiều hơi ẩm, mây mù hoặc khói bụi, do các hạt trong không khí có thể làm tán xạ chùm tia.
Xuân Minh