Quốc gia nào đang dẫn đầu trên hành trình Net Zero?

9 giờ trướcBài gốc

Đan Mạch đã đầu tư lớn vào năng lượng gió và có kế hoạch loại bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch vào năm 2050. (Ảnh trong bài: Net0.com)

Trong những năm gần đây, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu đã trở thành ưu tiên toàn cầu, với nhiều quốc gia đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero Emissions) vào năm 2050. Cụ thể, sau Hội nghị COP26, số liệu thống kê của Liên hợp quốc ghi nhận hơn 130 quốc gia đưa ra cam kết này, bao gồm cả Việt Nam. Điều này đồng nghĩa với việc lượng khí thải vẫn có thể được tạo ra nhưng sẽ được bù đắp hoàn toàn bằng các giải pháp trung hòa carbon. Trung Quốc, quốc gia phát thải lớn nhất thế giới, cam kết đạt Net Zero vào năm 2060.

Đáng chú ý, trên cuộc đua hướng tới Net Zero, có những quốc gia vốn đã đạt phát thải âm, tức là hấp thụ nhiều khí nhà kính hơn lượng khí thải tạo ra, với hai ví dụ điển hình là Bhutan và Suriname. Bhutan, với 60% diện tích đất được bao phủ bởi rừng, sử dụng thủy điện làm nguồn năng lượng chính và cấm xuất khẩu gỗ từ năm 1999. Dự kiến đến năm 2025, nước này có thể bù đắp 22,4 triệu tấn CO2 nhờ xuất khẩu điện. Trong khi đó, Suriname cũng có 93% diện tích đất rừng và đang đầu tư vào nông nghiệp thông minh, năng lượng tái tạo và hệ thống giao thông bền vững để duy trì trạng thái trung hòa carbon.

Những “người tiên phong” trên hành trình Net Zero

Đi đầu cuộc đua là những quốc gia đã cam kết thực hiện các chính sách pháp lý chặt chẽ nhằm đạt mục tiêu trung hòa carbon. Trong đó, Thụy Điển đặt mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2045 và tiếp tục giảm phát thải sau đó. Anh là quốc gia G7 đầu tiên cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, với kế hoạch tạo 2 triệu việc làm xanh. Pháp dự kiến loại bỏ hoàn toàn các nhà máy điện than vào năm 2022 và giảm 30 – 40% tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030. New Zealand cũng thông qua luật năm 2019, cam kết giảm 24 - 47% phát thải methane vào năm 2050 do ngành chăn nuôi đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nước này.

Tuy nhiên, để xác định quốc gia thực sự dẫn đầu trong cuộc đua Net Zero, cần có một hệ thống đánh giá toàn diện, bao gồm chính sách, mức độ đầu tư vào năng lượng tái tạo, hiệu suất sử dụng năng lượng và kết quả cắt giảm phát thải thực tế. Theo các chuyên trang và công cụ theo dõi Net Zero toàn cầu, những quốc gia nổi bật trong lộ trình này có thể kể đến Thụy Điển, Na Uy, Đan Mạch, Costa Rica và Uruguay.

Thụy Điển thường xuyên được xếp hạng cao trong các bảng xếp hạng về bền vững và môi trường, bởi những tiến bộ đáng kể trong việc giảm phát thải carbon. Quốc gia này đã đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng tái tạo, nhất là thủy điện và năng lượng gió, đồng thời áp dụng các chính sách hiệu quả về hiệu quả năng lượng. Thụy Điển cũng có một hệ thống thuế carbon tiên tiến, khuyến khích các ngành công nghiệp và hộ gia đình giảm lượng khí thải.

Các quốc gia dẫn đầu đều chú trọng đến hiệu quả năng lượng.

Tương tự, Na Uy cũng là một quốc gia Bắc Âu giàu tài nguyên thiên nhiên và có cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững. Na Uy đã đầu tư lớn vào năng lượng tái tạo và có kế hoạch trở thành một quốc gia trung hòa carbon vào năm 2030. Na Uy cũng là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới về xe điện, với tỷ lệ xe điện trên tổng số xe lưu thông rất cao.

Đan Mạch là một quốc gia châu Âu khác đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc giảm phát thải carbon. Đan Mạch đã đầu tư lớn vào năng lượng gió và có kế hoạch loại bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch vào năm 2050. Đan Mạch cũng có một hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển bền vững, bao gồm các chính sách về hiệu quả năng lượng và giao thông xanh. Đan Mạch hiện đang triển khai dự án “Đảo Năng lượng”, có thể cung cấp điện cho 5 triệu hộ gia đình bằng năng lượng gió.

Đáng chú ý, mặc dù không phải là một quốc gia giàu có, Uruguay đã cho thấy cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững. Uruguay đã đầu tư lớn vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng gió và năng lượng mặt trời và hiện sản xuất gần như toàn bộ điện năng từ các nguồn tái tạo. Uruguay cũng có một hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển bền vững, bao gồm các chính sách về hiệu quả năng lượng và quản lý tài nguyên. Tương tự Uruguay, Costa Rica cũng là một quốc gia nhỏ với cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững. Costa Rica đã sản xuất gần như toàn bộ điện năng từ các nguồn tái tạo trong nhiều năm và có kế hoạch trở thành một quốc gia trung hòa carbon vào năm 2050. Costa Rica cũng có một hệ thống chính sách hỗ trợ phát triển bền vững, bao gồm các chính sách về bảo tồn rừng và du lịch sinh thái.

Các quốc gia thúc đẩy chính sách đạt Net Zero đúng hạn

Trong những quốc gia đang đề xuất các đạo luật nhằm giảm khí nhà kính, Hàn Quốc đang hướng đến hoàn toàn sử dụng năng lượng tái tạo vào năm 2050, trong bối cảnh giá hydro xanh ngày càng giảm. Canada đặt mục tiêu Net Zero vào năm 2050 và đầu tư 15 tỷ USD vào năng lượng sạch, bao gồm trồng 2 tỷ cây xanh và phát triển giao thông công cộng bền vững. Liên minh châu Âu (EU) cam kết giảm 55% lượng phát thải vào năm 2030 bằng cách mở rộng năng lượng tái tạo và hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Tây Ban Nha đặt mục tiêu hệ thống điện 100% tái tạo vào năm 2050, đồng thời loại bỏ hoàn toàn than, dầu và khí đốt. Chile, Fiji và nhiều quốc gia khác cũng đã công bố các kế hoạch đầy tham vọng để đạt phát thải ròng bằng 0.

Một số quốc gia đã có chính sách nhưng vẫn đang trong quá trình hoàn thiện các quy định pháp lý. Điển hình là Mỹ đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 và dự kiến loại bỏ than vào năm 2030. Trung Quốc, mặc dù là quốc gia phát thải lớn nhất, cam kết đạt Net Zero vào năm 2060 và đang đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo.

Thuộc nền kinh tế đang phát triển, Chile đã sớm đề ra các kế hoạch tham vọng nhằm đạt phát thải ròng bằng 0.

Có thể thấy, cuộc đua đạt phát thải ròng bằng 0 không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ mà còn là sự phối hợp của các doanh nghiệp và cá nhân. Công nghệ năng lượng tái tạo đã phát triển mạnh mẽ trong hai thập kỷ qua, giúp giảm thiểu tác động tiêu cực từ nhiên liệu hóa thạch. Các quốc gia trên thế giới đang nỗ lực xây dựng chính sách pháp lý, đầu tư vào công nghệ sạch và phát triển nền kinh tế xanh, hướng đến mục tiêu chung là bảo vệ hành tinh trước tác động của biến đổi khí hậu.

Kinh nghiệm quý báu cho Việt Nam

Những quốc gia dẫn đầu trên hành trình Net Zero đã tích lũy được những kinh nghiệm quý báu, có thể mang lại những bài học quan trọng. Trước hết, có thể thấy tất cả các quốc gia dẫn đầu đều có cam kết chính trị mạnh mẽ đối với phát triển bền vững và Net Zero, thể hiện qua việc ban hành các chính sách, luật pháp và mục tiêu cụ thể. Cạnh đó, các quốc gia này đều đầu tư lớn vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng gió và năng lượng mặt trời, góp phần giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và tạo ra nguồn năng lượng sạch.

Ngoài ra, các quốc gia dẫn đầu đều chú trọng đến hiệu quả năng lượng, thông qua việc áp dụng các công nghệ và chính sách tiết kiệm năng lượng. Điều này giúp giảm lượng năng lượng tiêu thụ và giảm phát thải carbon. Bên cạnh đó, việc khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ xanh rất quan trọng, giúp tạo ra các giải pháp mới để giảm phát thải carbon và thúc đẩy phát triển bền vững. Sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động bảo vệ môi trường và giảm phát thải carbon giúp nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của người dân.

Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ về Net Zero vào năm 2050, một mục tiêu đầy tham vọng nhưng hoàn toàn khả thi nếu có những hành động quyết liệt và kịp thời. Từ kinh nghiệm quốc tế, Việt Nam có thể cân nhắc các chiến lược như nâng cao cam kết chính trị, tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng gió và năng lượng mặt trời, thông qua việc tạo ra các cơ chế khuyến khích và thu hút vốn đầu tư tư nhân.

Chính phủ cũng có thể thúc đẩy hiệu quả năng lượng và đổi mới sáng tạo trong công nghiệp, xây dựng, giao thông bằng cách áp dụng các công nghệ tiên tiến và chính sách, cơ chế đặc thù, giúp khơi thông nguồn lực. Nhận thức của cộng đồng về biến đổi khí hậu ngày càng rõ ràng và sâu sắc hơn, nhưng vẫn cần thêm các chương trình giáo dục và truyền thông hiệu quả, nhằm thay đổi hành vi và khuyến khích hành động thiết thực. Nhìn chung, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển một nền kinh tế xanh, bền vững và đạt được mục tiêu Net Zero, đặc biệt với sự quyết tâm của Chính phủ, sự tham gia của cộng đồng và sự hỗ trợ của các đối tác quốc tế.

Diệu Bảo

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/quoc-gia-nao-dang-dan-dau-tren-hanh-trinh-net-zero-post540483.html