Thủ tướng Timor-Leste Kay Rala Xanana Gusmao (giữa) trong lễ ký kết tuyên bố về việc kết nạp Timor-Leste vào ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 ở Kuala Lumpur, Malaysia ngày 26/10. Ảnh: Reuters.
Quốc gia trẻ nhất châu Á, Timor-Leste (Đông Timor), trong hôm 26/10 đã chính thức trở thành thành viên thứ 11 của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), hiện thực hóa tầm nhìn được vị Tổng thống đương nhiệm của nước này đề ra gần nửa thế kỷ trước, khi đất nước còn nằm dưới sự cai trị của Bồ Đào Nha.
Với dân số 1,4 triệu người, Timor-Leste là một trong những quốc gia nghèo nhất châu Á, song kỳ vọng việc hội nhập khu vực sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế còn non trẻ – hiện mới đạt khoảng 2 tỷ USD, chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng GDP 3.800 tỷ USD của toàn khối ASEAN.
Việc Timor-Leste gia nhập ASEAN diễn ra sau 14 năm chờ đợi. Dù sự kiện này không được kỳ vọng sẽ tạo ra bước ngoặt kinh tế ngay lập tức, nhưng lại mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc đối với Tổng thống Jose Ramos-Horta và Thủ tướng Xanana Gusmao – những người anh hùng trong cuộc đấu tranh giành độc lập của đất nước.
Lễ kết nạp được chính thức hóa tại phiên khai mạc hội nghị thượng đỉnh thường niên của ASEAN ở Kuala Lumpur vào Chủ nhật. Cả khán phòng vang dội tiếng vỗ tay khi lá cờ của Timor-Leste được trang trọng đặt lên sân khấu.
Trong bài phát biểu đầy xúc động, ông Xanana Gusmao khẳng định đây là một khoảnh khắc lịch sử, đánh dấu một khởi đầu mới mở ra “những cơ hội to lớn” cho thương mại và đầu tư.
“Đối với người dân Timor-Leste, đây không chỉ là một giấc mơ thành hiện thực, mà còn là sự khẳng định mạnh mẽ cho hành trình của chúng tôi”, ông Gusmao nói.
“Việc gia nhập này là minh chứng cho tinh thần của dân tộc chúng tôi – một nền dân chủ trẻ, được sinh ra từ cuộc đấu tranh gian khổ”, ông nói thêm. “Đây không phải là kết thúc của một hành trình, mà là sự khởi đầu của một chương mới”.
Ông Jose Ramos-Horta, 75 tuổi, người đoạt giải Nobel Hòa bình năm 1996, đã đưa ra ý tưởng về việc Timor-Leste gia nhập ASEAN từ những năm 1970, với mong muốn đảm bảo tương lai đất nước thông qua hội nhập khu vực.
Trong một cuộc phỏng vấn với CNA hồi tháng 9, ông Ramos-Horta nhấn mạnh rằng Timor-Leste phải duy trì ổn định và không trở thành gánh nặng cho ASEAN, đồng thời có thể đóng góp bằng kinh nghiệm của mình trong giải quyết xung đột, bao gồm các vấn đề tranh chấp biên giới và Biển Đông.
“Nếu trong tương lai chúng tôi có thể đóng góp vào việc củng cố các cơ chế giải quyết xung đột của ASEAN, thì đó sẽ là điều then chốt”, ông Ramos-Horta nói.
“Ở mỗi quốc gia trong ASEAN, điều quan trọng là đặt trọng tâm vào đối thoại”, ông nhấn mạnh.
Theo Reuters
Huyền Chi