Các nội dung gồm: Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế; chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.
Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên tham gia ý kiến tại tổ thảo luận số 5.
Tham gia ý kiến tại tổ thảo luận số 5, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) đề nghị: Cách thức thể hiện quy định về loại trừ và miễn trách nhiệm pháp lý trong dự thảo Nghị quyết cần có sự thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, đảm bảo tính nhất quán, rõ ràng. Ngoài ra, cần xem xét việc loại trừ trách nhiệm kỷ luật đối với những người thường xuyên làm công tác hội nhập quốc tế khi họ đã thực hiện đúng quy trình, quy định nhưng vẫn gặp rủi ro, dẫn đến hậu quả.
Về xử lý khó khăn, vướng mắc trong thực hiện các dự án hợp tác đối với các đối tác nước ngoài có tính chất trọng điểm chiến lược, đại biểu đánh giá cao việc đề xuất 4 tiêu chí để xác định các dự án được áp dụng cơ chế đặc thù để xử lý khó khăn, vướng mắc về thể chế. Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn khi dự thảo Nghị quyết không quy định thời hạn đối với việc giao cho Chính phủ ủy quyền sửa đổi luật, nghị quyết của Quốc hội; đồng thời đề xuất giao thẩm quyền này cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội thay vì Chính phủ.
Về việc xác định thời hạn hiệu lực của nghị quyết, đại biểu cho rằng không cần thiết phải quy định cụ thể đến 31/12/2030 mà có thể linh hoạt hơn, tùy theo tính chất của từng dự án.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) đánh giá việc quy định về loại trừ và miễn trách nhiệm pháp lý trong các luật, nghị quyết gần đây của Quốc hội còn khác nhau về cách thức thể hiện.
Đại biểu Hoàng Anh Công, Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên, đồng tình với quan điểm của đại biểu Nguyễn Thị Thủy về việc nên giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định của luật và nghị quyết của Quốc hội khi Quốc hội không họp; cần có các quy định cụ thể về điều kiện, thời gian, phạm vi áp dụng để tránh lạm dụng; đồng thời cần tăng cường hoạt động giám sát của các cơ quan Quốc hội liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung các quy định này.
Đóng góp ý kiến vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai, đại biểu Nguyễn Lâm Thành cho rằng: Điểm b khoản 2 Điều 3 dự thảo Nghị quyết quy định trường hợp “thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất thì hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư” là chưa hoàn toàn hợp lý mà cần có thêm bước xem xét, đánh giá cụ thể về 25% diện tích và số hộ còn lại để đảm bảo quyền lợi của họ.
Đại biểu Nguyễn Lâm Thành phát biểu.
Đại biểu đề xuất 2 phương án đối với trường hợp này, đó là Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét, thông qua phương án thu hồi đất hoặc hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại trên cơ sở xem xét, đánh giá cụ thể.
Về bồi thường thiệt hại tài sản khi Nhà nước thu hồi đất, đại biểu đề nghị làm rõ khái niệm "công trình phục vụ đời sống" để tránh tranh chấp trong thực tế và đề xuất không nên quy định bồi thường bằng giá trị mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương khi phải tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần, thay vào đó, có thể bồi thường trên cơ sở giá trị thực tế hoặc 75% giá trị xây mới.
Phát biểu về vấn đề này, theo đại biểu Hoàng Anh Công, khi thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội cần có phương án hiệu quả để hài hòa lợi ích giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước. Đại biểu cho rằng, mức bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hiện nay không phù hợp với thực tế, gây bất bình và phản ứng của người dân. Do đó cần có cơ chế cụ thể, chi tiết hơn trong việc áp dụng quy định về tỷ lệ đồng thuận của người dân, không nên áp dụng chung cho tất cả các trường hợp.
Bên cạnh đó cần phân biệt rõ trường hợp thu hồi đất dựa vào quy mô dự án và diện tích thu hồi đất để có giải pháp phù hợp. Trong một số trường hợp, cần có sự can thiệp của Nhà nước để đảm bảo lợi ích chung, tránh tình trạng lợi dụng chính sách.
Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) phát biểu.
Đại biểu Hồ Thị Kim Ngân (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên), đặt ra câu hỏi về trường hợp còn 25% người sử dụng đất còn lại nhưng lại chiếm diện tích đất lớn trong dự án, và đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ nội dung này. Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ sự khác biệt giữa các dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của Luật Đầu tư công và các dự án được đề cập trong dự thảo nghị quyết.
Đại biểu lo ngại việc giải quyết các vấn đề liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất, nhà cửa, tài sản thông qua một nghị quyết đặc thù.
Theo đại biểu, những vấn đề này cần được quy định trong luật chứ không nên chỉ giải quyết bằng một nghị quyết. Trước mắt có thể báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép áp dụng cơ chế thí điểm đối với một số trường hợp Chính phủ đề xuất bổ sung tại các địa phương có Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù.
Thu Hoài