Quốc hội thông qua Luật Đường sắt (sửa đổi): Tháo gỡ các 'điểm nghẽn về thể chế'

5 giờ trướcBài gốc

Ngày 27/6/2025, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Đường sắt (sửa đổi) với tổng số 443 đại biểu tham gia biểu quyết, đạt 89,72% tổng số đại biểu Quốc hội. Kết quả cụ thể: có 429 đại biểu tán thành, chiếm 86,87%; không tán thành 2 đại biểu (0,40%); không biểu quyết 12 đại biểu (2,43%).

Rà soát toàn diện, bảo đảm thống nhất luật pháp

Trình bày báo cáo, tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Luật Đường sắt (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết: Sau các phiên thảo luận Tổ và Hội trường, đã có 53 lượt ý kiến đại biểu Quốc hội phát biểu, 2 đại biểu Quốc hội và 1 Đoàn Đại biểu Quốc hội gửi ý kiến bằng văn bản về dự án Luật, đa số các đại biểu đã thể hiện sự đồng tình cao với các nội dung của dự thảo Luật.

Quốc hội Biểu quyết thông qua Luật Đường sắt (sửa đổi). Ảnh:VPQH

Theo đó, dự thảo Luật đã thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương của Đảng về đầu tư phát triển hệ thống đường sắt, tháo gỡ các “điểm nghẽn về thể chế” trong lĩnh vực đường sắt, phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật; một số ý kiến góp ý trực tiếp vào các điều, khoản cụ thể của dự thảo Luật.

Trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương, nghiêm túc rà soát, tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ và hoàn thiện dự thảo Luật đường sắt.

Dự thảo Luật sau tiếp thu gồm 4 chương, 59 điều, giảm 25 điều so với bản trình trước đó. Luật đã loại bỏ các nội dung chi tiết, chỉ giữ lại quy định khung mang tính nguyên tắc thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Các chính sách đặc thù được quy định riêng tại Mục 2 Chương II, áp dụng cho dự án quan trọng quốc gia và dự án do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.

Về quy hoạch, dự thảo Luật phân quyền phê duyệt mạng lưới đường sắt từ Thủ tướng Chính phủ cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng. Đồng thời, bổ sung sửa đổi Luật Quy hoạch để đảm bảo tính đồng bộ. Điều 22 được chỉnh lý theo hướng quy định rõ trường hợp điều chỉnh dự án theo quy hoạch đường sắt nhưng khác với các quy hoạch khác thì vẫn được phê duyệt, quy hoạch có liên quan phải được cập nhật kịp thời và công bố theo quy định.

Về đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách, dự thảo Luật quy định rõ nhà nước đảm bảo kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư mà không tính vào tỷ lệ vốn nhà nước trong các dự án PPP. Điều 24 bổ sung điều kiện chuyển nhượng, tăng kiểm soát chặt chẽ, quy định trách nhiệm quản lý nhà nước đối với từng bước triển khai dự án, từ kiểm tra nghiệm thu đến chấp thuận tiêu chuẩn kỹ thuật.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được quyết định việc tách dự án bồi thường

Về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất, Điều 34 được chỉnh lý phù hợp với Luật Đất đai. Điều 34 của dự thảo Luật quy định cho phép Ủy ban nhân dân cấp tỉnh được quyết định việc tách dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư thành dự án độc lập và được chỉ định thầu đối với công tác này. Quy định này tương tự với quy định tại Luật đầu tư công và Luật đấu thầu, chỉ khác về thời điểm quyết định tách dự án là sau khi đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư. Đây là một trong những nội dung quan trọng, nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn” về giải phóng mặt bằng, nguyên ngân chủ yếu gây chậm tiến độ, đội vốn.

Đồng thời, để đảm bảo chặt chẽ không áp dụng phổ quát cho tất cả các dự án, Điều 57 của dự thảo Luật đã chỉ rõ quy định này chỉ áp dụng đối với dự án đường sắt quan trọng quốc gia, dự án đường sắt do Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư.

Về hợp đồng xây dựng, dự thảo đã chỉnh lý, loại bỏ quyền quyết định của tư vấn tại khoản 1 Điều 33, chỉ áp dụng ba quy định của bộ mẫu điều kiện hợp đồng FIDIC, bổ sung trách nhiệm chủ đầu tư nhằm tránh lạm quyền, tăng hiệu quả kiểm soát chi phí, chất lượng.

Về hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp, dự thảo Luật quy định hiệu lực thi hành từ 01/7/2025 và 01/01/2026 đối với một số điều. Đồng thời, Chính phủ đã rà soát kỹ lưỡng để quy định xử lý chuyển tiếp các trường hợp dự án đã có chủ trương đầu tư trước thời điểm Luật có hiệu lực, bảo đảm không gián đoạn hoạt động đầu tư xây dựng, đặc biệt với đánh giá an toàn hệ thống.

Hoàng Nhưỡng

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/quoc-hoi-thong-qua-luat-duong-sat-sua-doi-thao-go-cac-diem-nghen-ve-the-che-407861.html