Người hưởng nhận lương hưu. Ảnh: Thu Hiền.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 178/2024/NĐ-CP về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.
Trao đổi với báo chí thêm về chính sách này, ông Đỗ Ngọc Thọ, Trưởng ban Thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, cho rằng Nghị định này có thêm chính sách nổi trội liên quan đến hỗ trợ hưu trí một lần cho người nghỉ hưu sớm, để phục vụ cho cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy.
“Như Thủ tướng đã nói, những người về hưu sớm không phải là dôi dư mà là người hy sinh. Vì vậy, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ giải quyết và chi trả chế độ như thường lệ. Nguồn kinh phí chi trả lương hưu cho những đối tượng này đều từ Quỹ Bảo hiểm xã hội”, ông Thọ thông tin.
Với những lo ngại của chính sách tại Nghị định 178 sẽ tác động đến Quỹ Bảo hiểm xã hội, ông Thọ cho rằng có việc giảm thời gian đóng và tăng thời gian chi cho người lao động.
Ông dẫn Nghị định 178 quy định, Bộ Tài chính có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan Bảo hiểm xã hội tính toán khoản kinh phí ngân sách Nhà nước phải bảo đảm tương đương với số tiền đóng bảo hiểm xã hội vào quỹ hưu trí và tử tuất. “Điều này có nghĩa là nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước vẫn đảm bảo", ông Thọ cho hay.
Bên cạnh đó, tại Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Luật Bảo hiểm xã hội 2024, sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025 tới đây, đều quy định Nhà nước bảo hộ Quỹ Bảo hiểm xã hội. Do đó, người lao động có thể yên tâm, không phải lo ảnh hưởng đến quỹ này.
Riêng đối với Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, có một số trường hợp nghỉ theo diện thôi việc, thì họ vẫn sẽ được hưởng bảo hiểm thất nghiệp theo quy định. Nếu số lượng công chức, viên chức nghỉ việc nhiều, dẫn đến số lượng người hưởng trợ cấp thất nghiệp tăng lên thi Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp cũng phải chi nhiều hơn.
“Hiện Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp đang kết dư hơn 60.000 tỷ đồng. Với số lượng người lao động hy sinh khi sắp xếp bộ máy, tôi nghĩ quỹ hoàn toàn có thể đảm bảo được khả năng chi trả”, ông Thọ đánh giá.
Nghị định 178/2024/NĐ-CP có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2025, quy định chính sách, chế độ, gồm: Chính sách đối với người nghỉ việc (nghỉ hưu và nghỉ thôi việc); chính sách đối với người thôi giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc được bầu cử, bổ nhiệm chức danh lãnh đạo, quản lý thấp hơn; chính sách tăng cường đi công tác ở cơ sở; chính sách trọng dụng người có phẩm chất, năng lực nổi trội; chính sách đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ, công chức, viên chức sau sắp xếp…
Cán bộ, công chức, viên chức nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 178, được hưởng trợ cấp hưu trí một lần cho thời gian nghỉ sớm.
Bên cạnh đó, một số nhóm đối tượng cũng được hưởng chính sách nghỉ hưu trước tuổi mà không bị trừ tỷ lệ lương hưu, song mức hưởng lương hưu hằng tháng sẽ còn căn cứ theo thời gian đóng bảo hiểm xã hội.
Các nhóm này bao gồm: (i) Trường hợp có tuổi đời còn từ đủ 2 năm đến đủ 5 năm đến tuổi nghỉ hưu quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP, và có đủ thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội (từ đủ 20 năm).
Tuổi nghỉ hưu quy định tại Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP là trong điều kiện lao động bình thường (60 tuổi với nữ, 62 tuổi với nam).
(ii) Trường hợp có tuổi đời còn trên 5 năm đến đủ 10 năm đến tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường và có đủ thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
(iii) Trường hợp có tuổi đời còn từ đủ 2 năm đến đủ 5 năm đến tuổi nghỉ hưu quy định tại Phụ lục II (tuổi nghỉ hưu thấp nhất gắn với tháng, năm sinh tương ứng – với nam là 57 tuổi, nữ 55), ban hành kèm theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP và có đủ thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Trong đó có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành, hoặc có đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021.
(iv) Trường hợp có tuổi đời còn dưới 2 năm đến tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường, và có đủ thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
(v) Trường hợp có tuổi đời còn dưới 2 năm đến tuổi nghỉ hưu quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP, và có đủ thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc để được hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
Trong đó có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm, hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành, hoặc có đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành, bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021.
Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi, người lao động bị trừ 2% tỷ lệ hưởng lương hưu. Trường hợp thời gian nghỉ hưu trước tuổi dưới 6 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì giảm 1%.
Mức lương hưu hằng tháng được tính toán theo thời gian đóng bảo hiểm xã hội tính đến thời điểm nghỉ hưu. Đối với lao động nữ bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tương ứng 15 năm đóng bảo hiểm xã hội; đối với lao động nam bằng 45% mức bình quân tiền tương ứng 20 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.
Phúc Minh