Chính phủ vừa ban hành Nghị định 154/2025 quy định về tinh giản biên chế, có hiệu lực thi hành từ hôm nay (16-6).
Ai thuộc diện tinh giản biên chế?
Nghị định quy định các nhóm trường hợp cán bộ, công chức, viên chức; cán bộ, công chức cấp xã và người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động được áp dụng chế độ, chính sách như công chức theo quy định của Chính phủ thuộc diện tinh giản biên chế.
Cụ thể, công chức, viên chức và người lao động dôi dư do sắp xếp tổ chức bộ máy (trừ đối tượng hưởng chính sách, chế độ trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo quy định riêng của Chính phủ).
Nhóm cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ, chức danh lãnh đạo, quản lý hoặc được bổ nhiệm, bầu cử vào chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý có mức lương chức vụ hoặc phụ cấp chức vụ lãnh đạo thấp hơn do sắp xếp tổ chức bộ máy, cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Nhóm thứ ba là cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ, chức danh lãnh đạo, quản lý do cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ lãnh đạo, quản lý theo quyết định của cấp có thẩm quyền hoặc do quyết định của cấp có thẩm quyền cho thôi giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Cán bộ ở TP.HCM đang hỗ trợ người dân làm thủ tục hành chính. Ảnh: THUẬN VĂN
Nhóm cán bộ dôi dư do rà soát, sắp xếp lại nhân sự theo quyết định của cấp có thẩm quyền hoặc dôi dư do đơn vị sự nghiệp công lập sắp xếp lại nhân sự để thực hiện cơ chế tự chủ.
Nhóm dôi dư do cơ cấu lại cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm nhưng không thể bố trí, sắp xếp được việc làm khác hoặc bố trí được việc làm khác nhưng cá nhân tự nguyện tinh giản biên chế và được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Một nhóm nữa là cán bộ chưa đạt trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ quy định đối với vị trí việc làm đang đảm nhiệm, nhưng không có vị trí việc làm khác phù hợp để bố trí. Đồng thời không thể bố trí đào tạo lại để chuẩn hóa về chuyên môn, nghiệp vụ hoặc được cơ quan bố trí việc làm khác nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Không hoàn thành nhiệm vụ 1 năm bị tinh giản biên chế
Nhóm tiếp theo là những người trong năm trước liền kề hoặc trong năm thực hiện xét tinh giản biên chế xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ gắn với thực thi chức trách nhiệm vụ, công việc được giao. Hoặc trong năm trước liền kề hoặc trong năm thực hiện xét tinh giản biên chế xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành nhiệm vụ nhưng cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Đây cũng là điểm mới so với quy định năm 2023. Quy định 29/2023 quy định cán bộ, công chức có hai năm liên tiếp liền kề tại thời điểm xét tinh giản biên chế mà có một năm xếp loại chất lượng ở mức hoàn thành nhiệm vụ và một năm không hoàn thành nhiệm vụ nhưng không thể bố trí việc làm khác phù hợp, sẽ bị tinh giản.
Cạnh đó là nhóm cán bộ trong năm trước liền kề hoặc trong năm thực hiện xét tinh giản biên chế mà có tổng số ngày nghỉ làm việc do ốm đau bằng hoặc cao hơn 200 ngày; trong năm trước liền kề hoặc trong năm thực hiện xét tinh giản biên chế có tổng số ngày nghỉ làm việc bằng hoặc cao hơn số ngày nghỉ tối đa do ốm đau theo quy định về bảo hiểm xã hội, cá nhân tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, tổ chức, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.
Ngoài ra, những người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động không xác định thời hạn dôi dư do cơ cấu lại hoặc dôi dư do sắp xếp lại tổ chức bộ máy; những trường hợp thực hiện các công việc hỗ trợ, phục vụ trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập dôi dư do sắp xếp tổ chức bộ máy, cũng thuộc diện tinh giản biên chế.
Cùng đó là người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã nghỉ ngay kể từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố dôi dư do sắp xếp thôn, tổ dân phố nghỉ ngay.
Chính sách cho người nghỉ hưu trước tuổi, nghỉ ngay do sắp xếp
Về chính sách với những người nghỉ hưu trước tuổi, Nghị định nêu rõ sẽ không bị trừ tỷ lệ lương hưu do việc nghỉ hưu trước tuổi; được trợ cấp 5 tháng tiền lương hiện hưởng cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi so với tuổi nghỉ hưu; được trợ cấp theo thời gian công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Trường hợp cán bộ thôi việc ngay nếu chưa đến tuổi nghỉ hưu và không đủ điều kiện để hưởng chính sách về hưu trước tuổi sẽ được trợ cấp 3 tháng tiền lương hiện hưởng để tìm việc làm; được trợ cấp 1,5 tháng tiền lương hiện hưởng cho mỗi năm công tác có đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Họ cũng được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần.
Đối tượng có tuổi đời dưới 45 tuổi có nguyện vọng thôi việc ngay thì được hưởng nguyên tiền lương hiện hưởng và tối đa là 6 tháng. Họ cũng được trợ cấp một khoản kinh phí học nghề bằng chi phí cho khóa học nghề tối đa là 6 tháng mức lương hiện hưởng; trợ cấp 3 tháng tiền lương hiện hưởng khi kết thúc học để tìm việc làm; được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần…
Với những trường hợp người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, cấp thôn dôi dư do sắp xếp nếu nghỉ ngay sẽ được hưởng các chế độ cụ thể với mức trợ cấp phụ thuộc vào số năm công tác, bảo lưu đóng bảo hiểm xã hội hoặc hưởng bảo hiểm xã hội một lần...
Nghị định 154 cũng nêu rõ những đối tượng chưa thực hiện tinh giản biên chế. Nhóm đối tượng này gồm những người đang trong thời gian mang thai, nghỉ thai sản, đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi, trừ trường hợp cá nhân tự nguyện tinh giản biên chế.
Họ còn là những người đang trong thời gian xem xét kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc bị thanh tra, kiểm tra do có dấu hiệu vi phạm.
NGUYỄN THẢO